Prawo retrospekcji przewrotowej Kelles-Krausa. Myśl Współczesna, nr 8-9 (39-40), 58-68, 1949.

# KELLES-KRAUZ, Kazimierz # retrospekcja przewrotowa # marksizm # filozofia polska #

O poglądach filozoficznych i społeczno-politycznych Tadeusza Kotarbińskiego. Myśl Filozoficzna, nr 1-2, 247-289, 1951.

# KOTARBIŃSKI, Tadeusz # filozofia polska # reizm # pansomatyzm #
TREŚĆ. 1. Reizm - dyrektywa językowa. 2. Czy można pogodzić konwencjonalizm z materializmem? 3. Reizm radykalny a leninowska teoria odbicia. 4. O realizmie radykalnym i kryterium praktyki w teorii poznania. 5. O poglądach społeczno-politycznych prof. Kotarbińskiego.

Przeciw idealizmowi w teorii prawdy. [Rec. Schaff, Adam. Z zagadnień marksistowskiej teorii prawdy]. Myśl Filozoficzna, nr 2, 338-354, 1952.

W sprawie etapów rozwoju polskiej postępowej przedmarksowskiej myśli filozoficznej i społecznej XIX w. Myśl Filozoficzna, nr 2, 247-282, 1953.

# filozofia polska # mesjanizm # rewolucyjni demokraci #
TREŚĆ. 1. Znaczenie metodologiczne leninowskiej charakterystyki etapu ruchu rewolucyjnego w Rosji. 2. Oblicze ideologiczne szlacheckich rewolucjonistów. 3. Krystalizowanie się stanowisk ideologicznych po powstaniu listopadowym w okresie kryzysu systemu pańszczyźniano-feudalnego. 4. Oblicze ideologiczne obozu reakcyjnego. 5. Półśrodkowa ideologia burżuazyjno-demokratyczna. 6. Ideologia rewolucyjnych demokratów.

z: Kołakowski, Leszek. Tradycje naukowego socjalizmu i zadania marksistowskiej historiografii filozoficznej. Myśl Filozoficzna, nr 4, 78-103, 1954.  

# historiografia filozoficzna # marksizm #
TREŚĆ. 1. Z zagadnień metodologii badań nad postępowymi tradycjami filozofii. 2. Postępowe tradycje polskiej myśli filozoficznej i społecznej w walce narodu polskiego o pokój i socjalizm.

Głos w dyskusji w sprawie liberalizmu. Myśl Filozoficzna, nr 4, 213-239, 1954.

# liberalizm # filozofia społeczna # filozofia polska #

W sprawie dróg kształtowania się światopoglądu w polskiej demokratycznej myśli społecznej połowy XIX wieku. Myśl Filozoficzna, nr 4, 62-95, 1955.

# światopogląd # romantyzm polski # historyzm # filozofia społeczna #

Czy rewolucyjny demokratyzm jest związany z religijnością? Myśl Filozoficzna, nr 5-6, 387-389, 1955.

O stylu filozofowania. Myśl Filozoficzna, nr 4, 3-28, 1956.

# filozofia # marksizm # wypaczenia #

"Niektóre węzłowe problemy rozwoju polskiej myśli społeczno-politycznej i filozoficznej XIX w. (do lat siedemdziesiątych)" w: Z dziejów polskiej myśli filozoficznej i społecznej. T. III. Wiek XIX. Baczko, Bronisław i Assorodobraj, Nina (red.), 9-67. Warszawa, Książka i Wiedza, 1957.

# filozofia polska # filozofia narodowa # rewolucyjni demokraci # rewolucjonizm szlachecki #

Hegel, Marks i problemy alienacji. Studia Filozoficzne, nr 1, 36-58, 1957.

# HEGEL, Georg Wilhelm # MARX, Karl # alienacja # HYPPOLITE, Jean #
TREŚĆ. 1. Hegel i rzeczywistość społeczna jego epoki. # Wokół interpretacji pojęcia alienacji.

Rousseau i Concordet - propozycja tematyki. [Rec. Condorcet, Antoine Nicolas. Szkic obrazu postępu ducha ludzkiego i Rousseau, Jean-Jacques. Trzy rozprawy z filozofii społecznej]. Studia Filozoficzne, nr 1, 231-236, 1957.

Kryptoproblemy i historyzm. Studia Filozoficzne, nr 3, 76-102, 1958.

# historyzm # marksizm #
TREŚĆ. (A) Co ma się na myśli pytając: jaki jest przedmiot filozofii marksistowskiej? (B) O potrzebie historii i socjologii marksizmu. (C) Problem marksistowskiego historyzmu.

Współczesna filozofia francuska w encyklopedii. [Rec. Encyclopédie Française. T. XIX. Philosophie. Religion]. Studia Filozoficzne, nr 4, 167-174, 1958.

Hegel a Rousseau. Cz. 1. Studia Filozoficzne, nr 6, 87-118, 1958.

# ROUSSEAU, Jean Jacques # HEGEL, Georg Wilhelm Friedrich # więź społeczna # stan natury #
TREŚĆ. 1. Uwagi wstępne. 2. Geneza i charakter więzi społecznej.

Hegel a Rousseau. Cz. 2. Studia Filozoficzne, nr 1, 136-166, 1959.

# ROUSSEAU, Jean Jacques # HEGEL, Georg Wilhelm Friedrich # kultura # państwo #
TREŚĆ. 1. Kultura i drogi wolności. 2. Państwo i wola powszechna.

Wokół problemów alienacji. Studia Filozoficzne, nr 6, 19-50, 1959.

# alienacja # marksizm # społeczeństwo #

Problemy historyzmu w filozofii społecznej Henryka Kamieńskiego. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 4, 101-149, 1959.

# KAMIEŃSKI, Henryk # filozofia polska # historyzm # postęp historyczny #
TREŚĆ. (A) Podmiot i przedmiot poznania historycznego. (B) Postęp i jego antynomie. (C) Problem genezy i struktury historyzmu Kamieńskiego.

Filozofia francuskiego oświecenia i poszukiwanie człowieka konkretnego. Studia Filozoficzne, nr 2-3, 143-192, 1960.

# filozofia nowożytna # oświecenie francuskie # antropologia filozoficzna # człowiek #
TREŚĆ. (A) Obóz filozofów. (B) Krytyka filozoficzna. (C) W poszukiwaniu człowieka konkretnego.

Rousseau i problemy alienacji. Studia Filozoficzne, nr 3, 25-71, 1961.

# ROUSSEAU, Jean Jacques # alienacja # oświecenie francuskie # filozofia społeczna #
TREŚĆ. (A) Świat alienacji. (B) Realia i utopie. (C) Obcość i kryzys.

Natura i historiozofia. Studia Filozoficzne, nr 1, 3-64, 1962.

# stan natury # filozofia historii # genealogia # ROUSSEAU, Jean Jacques #
TREŚĆ. (A) Powrót do źródeł. (B) Rousseau i powrót do źródeł. Charakter hipotezy o stanie natury. (C) Człowiek natury i człowiek człowieka. (D) Natura, osobowość i kultura. (E) Czy możliwy jest powrót?

Demokracja i konserwatyzm w utopii J. J. Rousseau. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 10, 5-53, 1964.

# ROUSSEAU, Jean Jacques # demokracja # konserwatyzm # utopia #
TREŚĆ. (A) Ideał państwa-ojczyzny i perspektywa konserwatywna. (a) Wspólnota Clarens. (b) Święto ludowe. (c) Wola powszechna. (d) Wolność i lud.

Rousseau: samotność i wspólnota. Warszawa, PWN, 1964; wyd. 2 Gdańsk, słowo/obraz terytoria, 2009.

# ROUSSEAU, Jean Jacques # oświecenie francuskie # filozofia społeczna # człowiek # stan natury # alienacja # samotność # umowa społeczna #
TREŚĆ. Przedmowa. * Część pierwsza: Alienacja i świat pozorów. (a) Świat alienacji. (b) Realia i symbole. (c) Obcość i kryzys. * Część druga: Natura i historiozofia. (a) Powroty do źródeł. (b) Charakter hipotezy o stanie natury. (c) Człowiek natury i człowiek człowieka. (d) Natura, osobowość, kultura. (e) Idea postępu. (f) Czy możliwy jest powrót? * Część trzecia: Sensy samotności. (a) Samotność i światopogląd. (b) Ład i zło moralne. (c) Osobowość i samowiedza. (d) Antynomie samotnictwa. * Część czwarta: Wolność i utopia. (a) Filozofia i polityka. (b) Prawo i umowa społeczna. (c) Państwo-ojczyzna i wzór obywatela. (d) Demokracja i konserwatyzm. (e) Osobowość i dialektyka. * Przypisy. * Indeks osób. * Indeks cytowanych dzieł Rousseau.

Historia filozofii nowożytnej. Studia Filozoficzne, nr 3, 19-23, 1964.

# filozofia nowożytna # marksizm #

Didorot i "manufaktura idei". [Rec. Proust, Jacques. Diderot et 'Encyclopédie]. Studia Filozoficzne, nr 3, 222-228, 1965.

"Marksizm współczesny i horyzonty filozofii" w: Filozofia i socjologia XX wieku. Część II. (Myśli i Ludzie), 403-419. Wyd. 2 rozsz. i uzup. Warszawa, Wiedza Powszechna, 1965.

# marksizm #
TREŚĆ. (A) Program asymilacji krytycznej. (B) Przykład fenomenologii. (C) Style myślenia i tematyzacje filozofii.

Człowiek i światopoglądy. Warszawa, Książka i Wiedza, 1965.

# oświecenie francuskie # heglizm # filozofia społeczna # wolność # filozofia czynu # alienacja # historyzm #
TREŚĆ. (A) Od autora. (B) Filozofia francuskiego Oświecenia i poszukiwanie człowieka konkretnego (1960). (a) Obóz filozofów. (b) Krytyka filozoficzna. (c) W poszukiwaniu człowieka konkretnego. (d) Wolność i osobowość. (e) Rozum i historia. (C) Hegel a Rousseau (1958). (a) Uwagi wstępne. (b) Geneza i charakter więzi społecznej. (c) Kultura i drogi wolności. (d) Państwo i wola powszechna. (e) Uwagi końcowe: socjologiczna analiza poznania filozoficznego. (D) Lewica i prawica heglowska w Polsce (1960). (a) Recepcja heglizmu w Polsce. (b) Horyzont problemowy recepcji heglizmu w Polsce. (c) Struktura czasu historycznego i filozofia przyszłości. (d) Filozofia czynu. (E) Henryka Kamieńskiego system filozofii społecznej (1957). (a) Praca i pojęcie społeczeństwa jako całości. (b) "Czyn" i rola pracy w procesie postępu. (c) "Absolut" i tendencja antropocentryczna. (d) Krytyka, afirmacja, utopia. (F) Kryptoproblemy i historyzm (1958). (a) Co ma się na myśli pytając: "Jaki jest przedmiot filozofii marksistowskiej?". (b) O potrzebie historii i socjologii filozofii marksistowskiej. (c) Historyzm i alienacja. (G) Wokół problemów alienacji (1959). (a) Kariera problematyki. (b) Alienacja i problemy marksologii. (c) Typologia i struktura sytuacji alienacyjnych. (d) Potrzeby i "kres alienacji". (H) Summary.

Rozwiązanie zagadki metafizyki, czyli Dom Deschamps. Studia Filozoficzne, nr 4, 65-105, 1966.

# DESCHAMPS, Leger-Marie Dom # teodycea # metafizyka # całość #
TREŚĆ. 1. Krytyka i historiozofia. 2. Świat prawdy zrealizowanej. 3. Metafizyka "rienizmu". 4. Zagadka metafizyki.

"Kamieński - Absolut, człowiek i postęp" w: Filozofia Polska. (Myśli i Ludzie), 409-430. Warszawa, Wiedza Powszechna, 1967.

# filozofia polska # KAMIEŃSKI, Henryk Michał # filozofia czynu #
TREŚĆ. (A) W poszukiwaniu wiedzy bezwzględnej. (B) "Tworzę, więc jestem". (C) Człowiek jako Absolut. (D) Czyn i praca. (E) Absolut i relatywizm.

Szczęście i lemoniada. [Rec. Majler, Janina. Doktryna etyczna Karola Fouriera]. Etyka, nr 2, 314-318, 1967.

Dostępność Absolutu. Problem metafizyki u Kanta i Hegla. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 16, 183-227, 1970.

# KANT, Immanuel # HEGEL, Georg Wilhelm Friedrich # metafizyka # Absolut #

Hume: natura ludzka i nieobecność absolutu. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 17, 207-269, 1971.

# HUME, David # natura ludzka # sceptycyzm # Absolut # fakty a wartości #
TREŚĆ. (A) Odsłonięcie faktyczności świata. (B) Natura ludzka i faktyczność. (C) Nieobecność absolutu.

Wolter: zło i ład natury. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 20, 17-58, 1974. Baczko, Bronisław.

# VOLTAIRE # porządek naturalny # zło # deizm #
TREŚĆ. (A) Od libertynizmu do deizmu. (B) Racjonalność świata i obecność zła. (C) Kandyd i przezwyciężenie absurdu. (D) Patriarcha z Ferney i ład świata. (E) Człowiek i przerost zła.

"Od placu rewolucji do placu szczęścia…" Paryż wyobrażony czasów Rewolucji Francuskiej. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 23, 21-42, 1977.

# rewolucja społeczna # społeczna rola sztuki # utopia # urbanistyka #

Rewolucja i jej wandale. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 34, 247-257, 1989. Baczko, Bronisław.

# rewolucja społeczna # rewolucja kulturalna #