Sprawozdanie z Sesji IKKN przy KC PZPR, poświęconej pracy towarzysza Stalina "Ekonomiczne problemy socjalizmu w ZSRR". Myśl Filozoficzna, nr 2, 424-434, 1953.

Nie tylko o wykładach filozofii na wyższych uczelniach. Myśl Filozoficzna, nr 1, 108-114, 1956.

# nauczanie filozofii # marksizm #

Renesans scholastyki, jego źródła społeczne i intelektualne. Warszawa, Książka i Wiedza, 1961.

# neotomizm # scholastyka # realizm epistemologiczny # personalizm # humanizm # filozofia katolicka # MARITAIN, Jacques # wolność #
TREŚĆ. (A) Część pierwsza. Renesans scholastyki, jego źródła społeczne i intelektualne. (B) Część druga. Wybrane zagadnienia z teorii poznania neotomizmu. 1. Realizm teoriopoznawczy. 2. "Sensualizm" i "empiryzm" tomistyczny. (C) Część trzecia. Tomistyczna koncepcja człowieka i społeczeństwa. 1. Antropologia. 2. Personalistyczna teoria osoby. 3. Tomistyczna teoria podboju wolności i emancypacji człowieka. 4. Ideał rewolucji moralnej.

Osobowość i własność: ideał struktury ekonomicznej i społecznej w ujęciu personalizmu neotomistycznego. Warszawa, Książka i Wiedza, 1965.

# filozofia człowieka # osoba # neotomizm # personalizm # własność / posiadanie # natura ludzka # ekonomia #
TREŚĆ. I. Tomistyczna metafizyka osoby. 1. Antropologia filozoficzna. 2. Tomistyczna teoria osoby. II. Personalistyczna krytyka indywidualizmu i kolektywizmu własnościowego. 1. Neotomistyczna krytyka kapitalizmu a problem prywatnej własności środków produkcji. 2. Instytucja własności prywatnej a normy "prawa Bożego" i "prawa naturalnego". 3. Prywatna własność środków wytwórczych a wolność i autonomia osoby ludzkiej. 4. Własność a problem bodźców ekonomicznych. "niemożliwość ekonomiczna socjalizmu". 5. Stosunek filozofii społecznej neotomizmu do nacjonalizacji środków produkcji. III. Neotomistyczny program rozwiązania kwestii społecznej. 1. Upowszechnienie własności. 2. Społeczne użytkowanie własności. 3. Neotomistyczna teoria stratyfikacji społecznej i stosunków między klasami społecznymi.

"Wyzwolenie i rozwój osobowości ludzkiej w filozofii Karola Marksa" w: Antynomie wolności. Drużkowski, Marian i Sokół, Krystyna (red.), 340-358. Warszawa, Książka i Wiedza, 1966.

# wolność # MARX, Karl # humanizm # emancypacja #
TREŚĆ. (A) Realny humanizm. (B) Krytyka "abstrakcyjnego antropologizmu". (C) Krytyka "abstrakcyjnego historyzmu". (D) Marksowska filozofia praktyki. (E) Krytyka mieszczańskiego indywidualizmu. (F) Krytyka stosunków zreifikowanych. (G) Drogi emancypacji i rozwoju osoby ludzkiej.

"Problem wolności w perspektywie laickiego egzystencjalizmu" w: Antynomie wolności. Drużkowski, Marian i Sokół, Krystyna (red.), 438-459. Warszawa, Książka i Wiedza, 1966.

# wolność # egzystencjalizm # HEIDEGGER, Martin # SARTRE, Jean Paul #
TREŚĆ. (A) Heidegger i pochwała "życia autentycznego". (a) Dramat wolności w perspektywie laickiego egzystencjalizmu. (b) Samotność ludzkiej egzystencji. (c) Heideggerowski nihilizm. (d) Życie autentyczne i trwoga. (e) Byt-ku-śmierci. (f) Pozorność heideggerowskiego autentyzmu. (B) Jean Paul Sartre - absolutyzacja ludzkiej subiektywności. (a) Świat rzeczy i świat podmiotowy. (b) Negacja determinizmu. (c) Absolutyzacja wolności wyboru. (d) Negacja osobowości ludzkiej. (e) Negacja historii i tradycji. (f) Wybór miejsca i sytuacji. (g) Zanegowanie koegzystencji ludzi. (h) Etyka sytuacyjna. (i) Filozofia rozpaczy. (j) Autonegacja egzystencjalizmu.

XIV Międzynarodowy Kongres Filozoficzny w Wiedniu. Studia Filozoficzne, nr 1, 263-266, 1969.

Marksowska kategoria "praktyki" oraz jej rola w filozofii dialektycznego materializmu. Studia Filozoficzne, nr 2, 3-20, 1969.

# marksizm # praktyka # materializm dialektyczny #
TREŚĆ. (A) Problem zakresu pojęcia praxis. (B) Subiektywizacja teorii praxis. (C) "Scjentyści" a interpretacja leninowska.

Plan prac badawczych Zespołu Materializmu Dialektycznego PAN. Studia Filozoficzne, nr 2, 211-214, 1969.

Koncepcja życia autentycznego Martina Heideggera. Etyka, t. 4, 119-138, 1969.

# HEIDEGGER, Martin # autentyczność # trwoga # śmierć #
TREŚĆ. (A) Heideggerowski ateizm. (B) Samotność ludzkiej egzystencji. (C) Absolutyzacja wyboru i nihilizm. (D) Życie autentyczne i trwoga. (E) Życie dla śmierci.

W kredowym kole "cogito". Humanizm socjalistyczny. Wydanie specjalne "Studiów Filozoficznych" z okazji 25-lecia PRL, 175-195, 1969.

# cogito # HEIDEGGER # SARTRE # KOŁAKOWSKI #
TREŚĆ. * Martin Heidegger: niewola samotniczego autentyzmu. * Jean Paul Sartre: "inni to piekło". * Leszek Kołakowski: próba przekroczenia kredowego koła.

Osobowość i wspólnota. Problemy osobowości we współczesnej antropologii filozoficznej - marksizm, strukturalizm, egzystencjalizm, personalizm chrześcijański. Warszawa, Książka i Wiedza, 1970.

# antropologia filozoficzna # osobowość # marksizm # egzystencjalizm # personalizm # SARTRE, Jean-Paul # HEIDEGGER, Martin # LÉVI-STRAUSS, Claude #
TREŚĆ. (A) Przedmowa. (B) W kręgu marksowskiej refleksji nad osobowością. 1. Osoba, historia i społeczeństwo. 2. Podmiotowość, struktura i zmienność osobowości. 3. O tzw. niekomunikowalności i niepoznawalności osób. 4. Krytyka społeczeństwa zreifikowanego i wizja komunizmu. (C) W kręgu refleksji egzystencjalnej. 1. Martin Heidegger i pochwała życia autentycznego. 2. Jean Paul Sartre - absolutyzacja ludzkiej subiektywności. (D) Człowiek, struktury, historia - w perspektywie antropologii strukturalnej. (E) W kręgu chrześcijańskiego personalizmu. 1. Personalizm tomistyczny. 2. Eksplikacje społeczne personalizmu: od Quadragesimo Anno do Populorum progressio. 3. Jacques Maritain i otwarta interpretacja personalizmu. 4. Emmanuel Mounier, Pierre Teilhard de Chardin a lewicowe eksplikacje personalizmu. (F) Indeks nazwisk. (G) Spis treści w językach obcych.

Filozofia egzystencji a etyka sytuacyjna Jean Paul Sartre`a. Etyka, t. 7, 39-75, 1970.

# SARTRE, Jean-Paul # etyka # wolność # wybór # egzystencjalizm #
TREŚĆ. (A) Ludzie i rzeczy. (B) Filozofia niebytu. (C) Wybór możliwości a determinizm. (D) Negacja koegzystencji ludzi. (E) Wybór moralny a sytuacja. (F) Próba bilansu. (G) Dwie funkcje egzystencjalizmu.

W. I. Lenin - poznanie i działanie. Studia Filozoficzne, nr 2, 16-28, 1970.

# LENIN, Iljicz Władimir # rewolucja społeczna # aktywizm #
TREŚĆ. (A) "Prakseologia rewolucji" a epistemologia. (B) Historia i działanie. (C) Subiektywne i obiektywne wyznaczniki rewolucji.

Emmanuel Mounier: poszukiwanie "wspólnoty ludzkiej". Człowiek i Światopogląd, nr 6, 35-58, 1970.

# MOUNIER # wspólnota # wolność #
TREŚĆ. * Narcyz i Herkules: dwie formy alienacji. * Problem "innego" i "socjalizacja wolności". * Modus istnienia i modus posiadania. * Wolność usytuowana. * Przemiany struktur a rewolucja moralna.

Czy F. Engels był scjentystą? Studia Filozoficzne, nr 2, 52-64, 1971.

# ENGELS, Friedrich # scjentyzm # socjalizm naukowy # antropogeneza #

Mit o dwóch Marksach (I). Człowiek i Światopogląd, nr 3, 68-91, 1972.
Czy młody Marks był materialistą? Człowiek i Światopogląd, nr 4, 23-45, 1972.

# MARX, Karl #
Zob. 1974.

Odpowiedzialność uczonych. Chrześcijanie i marksiści w walce o pokój. Studia Filozoficzne, nr 5, 46-51, 1972.

# pokój #

Świadomość i historia (I). Człowiek i Światopogląd, nr 8, 61-72, 1972.
Świadomość i historia (II). Lukácskowska krytyka pozytywistycznej koncepcji faktu społecznego. Człowiek i Światopogląd, nr 10, 67-85, 1972.

# LUKÁCS, György # filozofia społeczna # świadomość klasowa #
TREŚĆ. * Zmierzch belle epoque. * Od "nauk o duchu" do "Kapitału" Karola Marksa. * Świadomość urzeczowiona i świadomość historyczna. * Empiryzm a świadomość urzeczowiona. * Kategoria "całości konkretnej". * Świadomość psychologiczna i świadomość "potencjalna".

Określenie i zakres znaczeniowy pojęcia "praktyka" w filozofii Karola Marksa. Studia Filozoficzne, nr 9, 43-65, 1972.

# MARX, Karl # praktyka # praca # czyn #
TREŚĆ. 1. Stosunek pojęć: "praktyka", "praca produkcyjna", "poznanie", "wiedza". 2. Stosunek pojęcia "praktyka" do pojęcia "działalność społeczna". 3. Stosunek pojęć "praktyka" i "egzystencja ludzka". 4. Stosunek pojęć: "praktyka", "czyn", "działanie". 5. "Punkt widzenia praktyki".

Rola i zadania filozofii w perspektywie współczesnych przemian społeczno-kulturowych. Studia Filozoficzne, nr 11-12, 9-15, 1972.

# społeczna rola filozofii # filozofia polska #

Pojęcie praktyki w filozoficznej antropologii (I). Studia Filozoficzne, nr 8, 7-33, 1973.
Pojęcie praktyki w antropologii filozoficznej (II). Studia Filozoficzne, nr 9, 2-24, 1973.

# ludzie a zwierzęta # antropologia filozoficzna # praktyka # praca #
TREŚĆ. 1. Czy możliwa jest marksistowska antropologia filozoficzna? 2. Miejsce człowieka w świecie przyrody. 3. Człowiek a zwierzę. Cz. II. 1. Praca a rozwój innych form praktyki i aktywności ludzkiej. Struktura działalności ludzkiej. 2. Marksowska a heglowska i egzystencjalistyczna koncepcja antropogenezy.

Aktywizm a kwestia realizmu teoriopoznawczego w filozofii Karola Marksa. Studia Filozoficzne, nr 11-12, 11-31, 1973.

# MARX, Karl # aktywizm # realizm epistemologiczny #
TREŚĆ. 1. Aktywny charakter poznania. 2. Problem realizmu.

Rozwój badań filozoficznych w XXX-leciu Polski Ludowej. Studia Filozoficzne, nr 7, 5-24, 1974.

# filozofia polska #
TREŚĆ. 1. Filozofia w okresie między I i II Kongresem Nauki Polskiej. 2. Aktualne kierunki badań i tendencje rozwojowe w filozofii polskiej. 3. Przewidywane zadania filozofii polskiej w najbliższych latach. 4. Priorytety badawcze.

Kategoria alienacji w filozofii marksistowskiej. Studia Filozoficzne, nr 9, 113-120, 1974. Jaroszewski, Tadeusz M.

# alienacja # marksizm # kapitalizm #

Społeczne i moralne implikacje rewolucji naukowo-technicznej. Etyka, t. 13, 49-76, 1974. Jaroszewski, Tadeusz M.

# rewolucja naukowo-techniczna # praca # technokratyzm # etyka marksistowska #
TREŚĆ. (A) Postęp techniczny a humanizacja pracy. (B) Społeczne implikacje automatyzacji. (C) Problem technokracji. (D) "Człowiek pracy" czy "człowiek zabawy"?

Aktywizm epistemologii K. Marksa a przekroczenie tradycyjnego empiryzmu i racjonalizmu. Studia Filozoficzne, nr 8-9, 17-34, 1983.

# MARKS, Karol # aktywizm # epistemologia #
ABSTRAKT. Aktywistyczne ujęcie procesu poznania przez K. Marksa jako ściśle powiązanego z praktyką przedmiotową pozwoliło mu przezwyciężyć jednostronności tradycyjnego empiryzmu i racjonalizmu. Przez ujęcie zmysłowości jako działalności przedmiotowej, zakładającej materialną więź poznającego podmiotu z rzeczywistością przedmiotową, Marks łączy aktywizm z realizmem epistemologicznym. Poznanie abstrakcyjne traktuje Marks i w sensie genetycznym, i metodologicznym jako ściśle powiązane z poznaniem zmysłowym. Odgrywa ono istotną rolę w rekonstrukcji powiązań poszczególnych zdarzeń empirycznych zarówno w układach synchronicznych, jak i diachronicznych. Istotną rolę w tym zakresie odegrała zastosowana w "Kapitale" metoda abstrahowania i następnie powrotu do konkretu oraz koncepcja rekonstruowania "całości konkretnych".

Tadeusz M. Jaroszewski (1930-1988). Studia Filozoficzne, nr 11, 214-222, 1988. Ławrowski, Andrzej.