z: Żytkow, Jan M. Czy tlenowa teoria Lavoisiera była lepsza od teorii flogistonowej? Przyczynek do analizy rewolucji naukowej. Studia Filozoficzne, nr 9-10, 39-65, 1982.

# rewolucja naukowa # historia nauki # filozofia nauki # LAVOISIER, Antoine Laurent de #
TREŚĆ. 1. Teoria flogistonowa przed odkryciem tlenu. 2. Trudności z wyjaśnieniem spalania i redukcji. 3. Reakcje na trudności: teoria tlenowa i zmiany teorii flogistonowej. 4. Dalsze losy obu teorii. 5. Zasada korespondencji. 6. Słabość teorii Lavoisiera. 7. Przyczyny upadku teorii flogistonowej.

z: Żytkow, Jan M. Rola modeli w nauce. Studia Filozoficzne, nr 12, 173-179, 1989.

# metodologia nauki # modele #
ABSTRAKT. W artykule tym analizujemy związki między teoriami i modelami oraz wskazujemy, że modele są równie ważnym i nieodzownym składnikiem nauki jak teorie. Konstruowanie modeli i konstruowanie teorii są uzupełniającymi się procesami. Teorie są produktem analizy, zaś modele produktem syntezy. Modele są podstawowym narzędziem i wytworem w dziedzinach badających złożone zjawiska i układy, szczególnie ważnym w badaniach nad ukrytą strukturą. Redukcjonistyczna systematyzacja wiedzy w tych dziedzinach dokonuje się poprzez modele. Analizujemy proces tworzenia modeli wskazując, że poprawny model jest na tyle prosty, by równania modelu dały się rozwiązać i na tyle skomplikowany, by dawał adekwatny opis empiryczny badanego zjawiska.