Miejsce Jogasutr w filozofii indyjskiej. Studia Filozoficzne, nr 6, 43-56, 1970.

# filozofia indyjska # joga # rozwój duchowy #
TREŚĆ. 1. Jogasutry - najstarszy traktat jogi. 2. Jogasutry a myśl ogólnoindyjska. 3. Aneks. Fragmenty "Jogasutr" Patandżalego (Księga pierwsza: o samadhi czyli skupieniu).

Życie i twórczość naukowa ks. doc. Franciszka Tokarza. Roczniki Filozoficzne, 22(1), 209-212, 1974. Cyboran, Leon.

Joga klasyczna. Filozofia i praktyka. Studia Filozoficzne, nr 10-11, 85-101, 1976. Cyboran, Leon.

# joga # filozofia indyjska # rozwój duchowy #
ABSTRAKT. Joga (yoga), spotyka się z dużym zainteresowaniem u ludzi współczesnych. Literatura z tej dziedziny zalewa światowy rynek księgarski. Powstają liczne szkoły i instytuty nowoczesnej jogi. Zarówno na zachodzie, jak i w samych Indiach rozpowszechnianie jogi przybiera niejednokrotnie charakter komercjalny lub sekciarski, obcy duchowi oryginalnej jogi indyjskiej. Rozdaje się dyplomy joginów (yogin), prowadzi się przyspieszone kursy rzekomej jogi dla niecierpliwych ludzi zachodu, co jest zaprzeczeniem samej jogi. Aplikuje się wyrwane z całego kontekstu (moralnego, psychicznego) poszczególne ćwiczenia w celach leczniczych, gimnastycznych, dla odmłodzenia itd., które jako wzięte w oderwaniu mogą nieraz dawać wręcz odwrotny skutek. Historyka filozofii indyjskiej i badacza klasycznego systemu jogi wprawia nieraz w zdumienie i zadumę niezwykły tupet wielu autorów książek o jodze, powołujących się często na autorytet tekstów klasycznych, a zbyt jawnie wykazujących słabą i błędną ich znajomość. Zamierza się przeto przedstawić tutaj system jogi klasycznej, jego filozofię i praktykę, które są ze sobą nieodłącznie związane. Prezentowany tu artykuł jest streszczeniem i wyborem ważnych dla czytelnika - zdaniem autora - punktów z obszerniejszej pracy przygotowywanej na ten temat, a opartej na badaniu oryginalnych tekstów sanskryckich. Nie będzie tu niestety miejsca na szczegółowe analizy i wywody uzasadniające tezy autora oraz polemiki ze scholarzami klasycznymi i poklasycznymi lub badaczami naukowymi tego systemu. Do tekstów jogi klasycznej należą przede wszystkim Jogasutry (Yogasūtra), przypisywane Patańdżalemu (Patañjali), nadto Jogabhaszja (Yogabhāsyā), pierwszy komentarz przypisywany Wjasie (Vyāsa) oraz komentarze wtóre: Tattwawajsiaradi (Tattvavaiśāradī) Waczaspatiego (Vācaspati) i niedawno odkryta Wiwarana (Vivarana), przypisywana Śankarze (Bhagawatpadzie). Późniejsze komentarze i opracowania sanskryckie - np. króla Bohdży (Bhoja) i żebraka Widżniany (Vijñāna) można by już nazwać jogą poklasyczną. Po szczegóły na ten temat i inne wstępne wiadomości odsyła się czytelnika do książki: Leon Cyboran, Filozofia jogi. Próba nowej interpretacji, Warszawa 1973.

O etyce indyjskiej (szkic syntetyczny). Studia Philosophiae Christianae, nr 2, 213-218, 1976.

# filozofia indyjska # etyka #