Problemy świadomości we współczesnej polskiej i radzieckiej psychologii. Studia Filozoficzne, nr 12, 115-125, 1975.

# psychologia # świadomość #
ABSTRAKT. W psychologii daje się obecnie zaobserwować wzrost zainteresowania problemami świadomości. Na temat istoty, wyróżniających cech, rodzajów, struktury itp. świadomości wypowiadane są różne poglądy. Termin "świadomość" w psychologii używany jest w znaczeniu szerokim i wąskim. Większość autorów jest zgodna, że świadomość to wyższe poziomy psychiki ludzkiej. Najczęściej wymieniane są takie cechy świadomości, jak jej charakter społeczny, symboliczny, systemowy oraz intensywność, ekstensywność, pojemność, adekwatność itp. Wyróżnia się m.in. następujące główne rodzaje świadomości: ekstraspekcyjna, introspekcyjna i samoświadomość. Świadomość ma złożoną strukturę, w której wyodrębnia się m.in. takie składniki, jak: system wiadomości o świecie; system wiadomości o sobie i własnych możliwościach i system wartości i ocen, postawy; programy działań. Wiedza na temat psychologii świadomości czeka na uporządkowanie i pogłębienie.

O myśleniu intuicyjnym. Studia Filozoficzne, nr 11, 105-121, 1981.

# intuicja # psychologia # twórczość #
ABSTRAKT. Wokół pojęcia intuicji nawarstwiło się wiele kontrowersji, stąd korzystniej jest posługiwać się pojęciem myślenia intuicyjnego. W artykule dokonano próby psychologicznej charakterystyki tego rodzaju myślenia.
TREŚĆ. 1. Dotychczasowe ujęcia intuicji. 2. Ogólna charakterystyka myślenia intuicyjnego. 3. Problem pozalogicznego charakteru myślenia intuicyjnego. 4. Rola analogii. 5. Rola wyobrażeń. 6. Rola przedświadomości. 7. Skokowy charakter myślenia intuicyjnego. 8. Dywergencyjny charakter myślenia intuicyjnego. 9. O niektórych osobliwościowych determinantach myślenia intuicyjnego. 10. Problemy sterowania myśleniem intuicyjnym.

Meandry inkubacji. Studia Filozoficzne, nr 8, 81-93, 1986. Dobrołowicz, Witold.

# twórczość # psychologia poznawcza # odkrycie #
ABSTRAKT. Autor omawia przykłady i pojęcia inkubacji, dokonuje przeglądu poglądów różnych autorów (m.in. J. P. Guilforda, H. E. Grubera, J. Kozieleckiego, T. N. Dorsela, J. A. Ponomariewa i in.) na temat jej istoty oraz referuje badania eksperymentalne (J. A. Ponomariewa, R. M. Oltona i D. M. Johnsona) i ustosunkowuje się do problemu różnic indywidualnych w zakresie inkubacji. W artykule zawarta jest również sugestia, że inkubacja może mieć miejsce we wszystkich etapach procesu twórczego, a zwłaszcza w procesie dostrzegania nowych problemów oraz wysuwania hipotez.