INDEKS AUTORSKI

Seweryn Dziamski (1933-2003)


polski indeks filozoficzny

indeks tematyczny
indeks autorski
indeks recenzji
przekłady

O subiektywizmie w wersji psychologicznej w polskiej myśli estetycznej XX wieku. Poznań, PWN, 1968.

# wartość estetyczna # przeżycie estetyczne # ocena estetyczna # subiektywizm # filozofia polska #
TREŚĆ. (A) Przedmowa. I. Źródła i zagadnienia subiektywizmu w wersji psychologicznej w estetyce XX wieku. 1. Przesłanki historyczne subiektywizmu w estetyce. 2. Przesłanki ogólno epistemologiczne subiektywizmu aksjoestetycznego. 3. Zagadnienia i pojęcie subiektywizmu psychologicznego w estetyce. 4. Problematyka kryteriów klasyfikacyjnych różnych nurtów subiektywizmu estetycznego. II. Zagadnienie wartości estetycznej. 1. Definicja operacyjna wartości estetycznej. 2. Sposoby interpretacji predykatu P, przyjmowane rodzaje bodźca psychologicznego. (a) Bodziec pojęty jako przedmiot fizyczny. (b) Bodziec pojęty jako przeżycie uwarunkowane fizycznie. (c) Bodziec pojęty jako przeżycie autonomiczne. (d) Bodziec pojęty pluralistycznie. 3. Sposoby interpretacji predykatu Q. (a) Niezrelatywizowane cechy bodźca estetycznego. (b) Zrelatywizowane cechy bodźca estetycznego. 4. Klasyfikacja stanowisk w kwestii wartości estetycznej. III. Pojęcie i interpretacja ocen estetycznych. 1. Typy i zakresy stwierdzeń ocen estetycznych pojętych jako zdania psychologiczne. (a) Oceny pojęte jako zdania stwierdzające dyspozycje tylko do własnej reakcji estetycznej. (b) Oceny pojęte jako zdania stwierdzające dyspozycje grup społecznych do reakcji estetycznej. (c) Oceny pojęte jako zdania stwierdzające dyspozycje indywidualne i grupowe do reakcji estetycznej. 2. Klasyfikacja stanowisk w kwestii oceny estetycznej. IV. Teoretyczne i metodologiczne konsekwencje estetyki subiektywno psychologicznej. 1. Problematyka wartości. 2. Subiektywizm kryteriów wartości i apagogiczny charakter opozycji. (a) Rozumienie wartości estetycznej subiektywno-socjologiczne, obiektywistyczne, relacjonistyczne i historyczne. (b) Zagadnienie ocen estetycznych. 3. Zarys stanowiska antropologicznego. 4. Wieloznaczność ocen. (B) Zakończenie. Ss.116.

Historia filozofii a teoria kultury. Zarys problemów. Studia Filozoficzne, nr 6, 71-96, 1969.

# filozofia kultury # interpretacja # metodologia historii # historia filozofii # rozwój wiedzy #
TREŚĆ. 1. Etnocentryzm kulturowy a reguły interpretacji rzeczywistości. 2. Charakterystyka niektórych problemów epistemologicznych. 3. Reguły interpretacji a dziedziny faktów naukowych. 4.Dialektyka rozwoju wiedzy, proces kształtowania się szkół w filozofii. 5. Kulturowe determinanty rozwoju wiedzy. 6. Idealizm i materializm - wobec "języka rzeczywistego życia". 7. Uwagi końcowe.

Filozoficzno-teoretyczne problemy badań marksowskich. Studia Filozoficzne, nr 4-5, 99-116, 1970.

# marksizm # metodologia nauk społecznych # wyjaśnianie zachowań ludzkich #
TREŚĆ. 1. Uwagi wstępne. 2. Konstrukcja modelu wyjaśniania przy pomocy "struktury sensownej". 3. Konstrukcja modelu wyjaśniania przy pomocy struktury przedmiotowej. 4. Kontrowersje pomiędzy szkołą "scjentystyczną" i "humanistyczną" a stanowiskiem marksowskim. 5. Uwagi końcowe.

Metodologiczne problemy badań doktryn etycznych. [Rec. Jezierski, Romuald. Poglądy etyczne Edwarda Abramowskiego]. Studia Filozoficzne, nr 1, 176-181, 1971.

Marksistowska kategoria rzeczywistości a humanistyka. Człowiek i Światopogląd, nr 4, 46-58, 1972.

# marksizm # humanistyka #

Zarys polskiej filozoficznej myśli marksistowskiej 1878-1939. Warszawa, PWN, 1973.

# filozofia polska # marksizm # materializm historyczny # materializm dialektyczny # historia myśli socjalistycznej / ruchu robotniczego itp. # rewolucja społeczna # postęp społeczny # naród #
TREŚĆ. (A) Wstęp. I. Pierwsi marksiści polscy. 1. Przenikanie idei socjalistycznych do Polski. 2. Ukształtowanie się dwóch nurtów w polskiej myśli socjalistycznej. 3. Ideologia marksistowska a kultura narodowa. 4. Stosunek do materializmu dialektycznego. 5. Stosunek do materializmu historycznego. 6. Filozofia a nauka. II. Polska marksistowska myśl filozoficzna w okresie przedrewolucyjnym. 1. Proces samookreślania się klasowo-rewolucyjnego ruchu robotniczego w Polsce. 2. Materializm filozoficzny. 3. Materializm i monoekonomizm historyczny. 4. Wędrówka idei w ujęciu L. Krzywickiego i K. Kellesa-Krauza. 5. Rewolucja socjalistyczna a kwestia narodowa. 6. Z zagadnień marksistowskiej teorii kultury. III. Rozwój polskiej marksistowskiej myśli filozoficznej po rewolucji 1905 roku. 1. Warunki historyczno-społeczne rozwoju ideologii marksistowskiej w latach 1905-1918. 2. Światopoglądowy i ideologiczny charakter marksizmu. 3. Historyczne i teoretyczne granice rozwoju społeczeństw klasowych. 4. Teoria ruchu masowego. 5. Koncepcja rewolucji socjalistyczne w Polsce. 6. W kręgu marksistowsko-leninowskiej teorii narodu. IV. Filozoficzna myśl marksistowska w Polsce niepodległej. 1. Ideologiczne i polityczne etapy rozwoju klasowo-rewolucyjnego ruchu robotniczego w latach 1918-1939. 2. Współzależność materializmu dialektycznego i historycznego. 3. Teoria rewolucji socjalistycznej i materializmu historycznego. 4. Kwestia narodowa w publicystyce KPRP i KPP. 5. Marksistowska filozofia kultury i sztuki. (B) Zakończenie. (C) Noty biograficzne. (D) Bibliografia. (E) Indeks nazwisk.

O statusie teoretycznym niektórych zagadnień aksjologicznych. Człowiek i Światopogląd, nr 5, 105-119, 1973.

# aksjologia # metodologia etyki # fakty a wartości #

Międzynarodowa Konferencja Filozoficzna w Moskwie. Studia Filozoficzne, nr 2, 196-197, 1977.

Historia myśli marksistowskiej w Polsce. Studia Filozoficzne, nr 6, 55-68, 1977.

# filozofia polska # marksizm #
TREŚĆ. 1. Recepcja i rozwój marksizmu w Polsce. 2. Problematyka badań historycznych, specyfika polskiej myśli marksistowskiej. 3. Historiografia marksizmu w Polsce.

Wyjaśnienie funkcjonalno-genetyczne i dialektyczno-historyczne. Studia Filozoficzne, nr 11, 51-66, 1977.

# wyjaśnienie zachowań ludzkich # materializm historyczny # metodologia nauk społecznych #

Nauka i filozofia w poglądach polskich marksistów okresu międzywojennego. Studia Filozoficzne, nr 5, 113-126, 1978.

# filozofia polska # marksizm # filozofia a nauka # teoria a praktyka #
TREŚĆ. 1. Krytyka filozoficznego i naukowego charakteru marksizmu. 2. Krytyka krytyków marksizmu. 3. Krytyka teorii i rzeczywistości.

O obiektywnym charakterze wartości. Studia Filozoficzne, nr 8-9, 215-217, 1978.

# aksjologia # marksizm #

Róża Luksemburg. (W sześćdziesięciolecie śmierci). Studia Filozoficzne, nr 5, 53-65, 1979.

# LUKSEMBURG, Róża # marksizm # rozwój społeczny, gospodarczy itd. # kapitalizm #
TREŚĆ. 1. Zarys biograficzny. 2. Wartość naukowa marksizmu. 3. Mechanizm rozwoju współczesnego. 4. Teoria wzrostu i rozpadu społeczeństwa kapitalistycznego. Koncepcja żywiołowego ruchu. 5. Kwestia narodowa.

O wartości poznania naukowego. Studia Filozoficzne, nr 4, 89-103, 1980.

# epistemologia # marksizm # poznanie naukowe # wartości #
TREŚĆ. 1. Aksjologiczne komponenty marksowskiej epistemologii. 2. Podstawowe kategorie marksowskiego modelu epistemologicznego. 3. Prawdziwość i kryterium wartości wiedzy.

Aksjologiczne uwarunkowania racjonalizacji socjalistycznego systemu społeczno-ekonomicznego. Studia Filozoficzne, nr 7-8, 17-25, 1981.

# aksjologia # racjonalizacja # socjalizm # kapitalizm #

O wartości poznania naukowego. Studia Filozoficzne, nr 1-2, 201-215, 1983. Dziamski, Seweryn.

# MARX, Karl # poznanie naukowe # wartość poznawcza # prawda #
TREŚĆ. 1. Aksjologiczne komponenty marksowskiej epistemologii. 2. Podstawowe kategorie marksowskiego modelu epistemologicznego. 3. Prawdziwość i kryterium wartości wiedzy.

[Autobiogram]. Ruch Filozoficzny, nr 2-3, 243-248, 1984. Dziamski, Seweryn.

# filozofia polska # autobiogram #