Fabianie i socjaliści gildyjni. (Filozofia państwa i społeczeństwa). Studia Filozoficzne, nr 2, 151-168, 1976.

# fabianizm # socjalizm # filozofia polityki #
ABSTRAKT. Towarzystwo Fabiańskie i jego radykalny odprysk, socjaliści gildyjni, przykuwają uwagę ze względu na to, że oba te kierunki łączyły jasno zarysowane poglądy teoretyczne z szeroko zakrojoną praktyką polityczną. Fabianie, wprawdzie twór swoiście angielski, inspirowali jednak i wpływali na rewizjonizm w łonie marksizmu, reprezentowany przez E. Bernsteina. Natomiast socjaliści gildyjni byli pokrewni w pewnej mierze anarchosyndykalistom na kontynencie. Ich radykalizm, cały ich kierunek okazał się epizodem, zakończył się powrotem do fabiańskich źródeł. Obecnie oficjalna ideologia Labour Party to w znacznym stopniu kontynuacja fabianizmu.

O przyczynowości normatywnej. Studia Filozoficzne, nr 2-3, 31-48, 1985. Ehrlich, Stanisław.

# przyczynowość # metodologia nauk społecznych # decyzja # prawo / prawodawstwo #
ABSTRAKT. Zasada ograniczonej przyczynowości, jaką w odniesieniu do zjawisk fizycznych podtrzymują współcześni filozofowie, nie daje się bezpośrednio zastosować w sferze zjawisk społecznych. Kluczowe znaczenie w badaniach przyczynowości w sferze zjawisk psycho-społecznych ma kategoria decyzji. Potok splatających się decyzji, podejmowanych w sposób ustalony przez normy o charakterze formalnoprawnym, wymagają ustalenia węzła przyczynowo-skutkowego, procesu niezbędnego w realizacji prawa. Z chwilą, gdy rozumowanie przyczynowo-skutkowe wchodzi w składa procesu decyzyjnego (indywidualnego czy grupowego o charakterze normatywnym), to wówczas staje się ono częścią rzeczywistości społecznej.