Fenomenalistyczna metoda socjologii Edwarda Abramowskiego. Studia Filozoficzne, nr 6, 77-91, 1975.

# ABRAMOWSKI, Edward # metodologia nauk społecznych # socjologia # rozwój społeczny #
TREŚĆ. 1. Koncepcja zjawiska społecznego. 2. Teoria osobowości. 3. Krytyka metafizyki Durkheima. 4. "Pierwiastki indywidualne" w przyczynowości społecznej. 5. Teoria rozwoju społecznego. 6. Materializm i idealizm socjologii Abramowskiego. 7. Próba charakterystyki.

Wyjaśnianie działań ludzkich. (Analiza krytyczna niektórych koncepcji metodologicznych J. Kmity). Studia Filozoficzne, nr 7, 155-164, 1976. Flis, Andrzej.

# KMITA, Jerzy # wyjaśnianie zachowań ludzkich # holizm #
ABSTRAKT. Przedmiotem naszych rozważań jest - zasygnalizowana w tytule - analiza krytyczna najistotniejszych propozycji teoretycznych zawartych w pracach J. Kmity, wiążących się ściśle z problemem wyjaśniania ludzkich działań. W pracy tej interesują nas przede wszystkim trzy podstawowe zagadnienia: 1) metodologiczny status interpretacji humanistycznej, 2) teza strukturalizmu oraz możliwości jej praktycznego zastosowania, a także 3) wartość proponowanej przez J. Kmitę metody holistycznej. Dążeniem naszym jest więc próba wyeksponowania najistotniejszych walorów teoriopoznawczych tkwiących w pracach autora analizowanych przez nas koncepcji i jednocześnie próba wskazania na niektóre ich braki i ograniczenia. Pragniemy również zwrócić uwagę na możliwość sformułowania pewnych rozstrzygnięć teoretycznych alternatywnych w stosunku do tych, które zdaje się podzielać J. Kmita. Tak pojęta analiza wymaga nieuchronnie dokonania pewnej systematyzacji rozważanych ustaleń teoretycznych; zatem systematyzację taką przeprowadzamy, oczywiście w granicach uzasadnionych rozmiarami i celem tej pracy.

Filozofia języka Bertranda Russella. Studia Filozoficzne, nr 8-9, 125-139, 1978. Flis, Andrzej.

# filozofia języka # RUSSEL, Bertrand # deskrypcja #
TREŚĆ. (A) Realizm metafizyczny Młodego Russella. (B) Zwrot w kierunku nominalizmu - teoria deskrypcji. (C) Krytyka teorii deskrypcji. (D) Ontologiczne konsekwencje teorii deskrypcji.

z: Kapralski, Sławomir. Ernest Gellner i racjonalność kultury europejskiej. Studia Filozoficzne, nr 1, 111-125, 1990.

# GELLNER, Ernest # racjonalność # filozofia kultury # kultura europejska #
ABSTRAKT. Idąc śladami rozważań teoretycznych Ernesta Gellnera w artykule przeciwstawione są dwa rodzaje racjonalności: racjonalność instrumentalna (Zweckrationalitat) irracjonalność koherencyjna. synteza obu tych typów racjonalności dokonała się w Europie i była w gruncie rzeczy tożsama z procesem stapiania się w nową całość kulturową dwóch odrębnych - i pod wieloma względami przeciwstawnych - tradycji: tradycji judeo-chrześcijańskiej i tradycji greckiej. Synteza ta stała się źródłem bezprecedensowej dynamiki cywilizacji europejskiej, ale także źródłem wielu podstawowych zagrożeń dla ludzkości.