W sprawie sposobu nauczania logiki. Myśl Filozoficzna, nr 2, 113-121, 1956.

# nauczanie logiki #
TREŚĆ. 1. Sprawa powiązania logiki z innymi dyscyplinami. 2. Propozycje umiarkowanego antyformalizmu.

Językowe problemy klasyfikacji źródeł historycznych. 1958. PRZEDRUK w: Logiczna teoria nauki: wybór artykułów. Pawłowski, Tadeusz (red.), 579-606. Warszawa, PWN, 1966.

# metodologia historii # źródło historyczne # podział logiczny #

Indukcjonizm i antyindukcjonizm. Studia Filozoficzne, nr 2, 3-23, 1959. PRZEDRUK w: Logiczna teoria nauki: wybór artykułów. Pawłowski, Tadeusz (red.), 269-294. Warszawa, PWN, 1966.

# indukcjonizm # POPPER, Karl # hipotetyzm # antyindukcjonizm #
TREŚĆ. 1. Indukcjonizm. 2. Antyindukcjonizm. (a) W sprawie kryterium sensowności i pojęcia bazy empirycznej. (b) W sprawie zasadniczej tezy naukoznawczej indukcjonizmu oraz prób usprawiedliwienia indukcji. (c) Hipotetyzm, metoda krytyki hipotez.

Uogólnienie postulatu rozstrzygalności hipotez. Studia Filozoficzne, nr 5, 139-158, 1959.

# hipoteza # sprawdzanie # metodologia nauk # zdanie obserwacyjne #
TREŚĆ.1. Zadania artykułu. 2. Postulat negatywnej rozstrzygalności hipotez. 3. Sprawdzanie hipotez jako gra. 4. Warunki racjonalności reguły sprawdzania hipotez. 5. Analogie z różnych dziedzin. 6. Reguły krytyki zdań obserwacyjnych.

Z problemów logicznych analizy historycznej. Poznań, PWN, 1961. Giedymin, Jerzy.

# metodologia historii # źródło historyczne # hipoteza # sprawdzanie, sprawdzalność # wiarygodność #
TREŚĆ. (A) Uwagi wstępne. I. Wady językowe klasyfikacji źródeł historycznych. II. Hipotezy w analizie i krytyce źródeł. 1. Postulat logicznej analizy sposobów rozwiązywania zagadnień w naukach szczegółowych. Zadania rozdziału. 2. Pojęcie hipotezy. 3. Postawienie hipotezy. Heureza. 4. Sprawdzenie i uzasadnienie hipotezy. III. Z logiki wnioskowań na podstawie świadectw. 1. Hipotezy interpretacyjne. Analogie z wnioskowaniem statystycznym. Wiarygodność. (a) Problemy autorstwa. Analogie z procedurą statystyczną. (b) Wiarygodność autora świadectwa. 2. Wnioskowanie ze świadectw niewiarygodnych. (a) Problematyka teorii wiarygodności wobec zadań teorii komunikacji i teorii interpretacji tekstów. (b) Niektóre reguły wnioskowania na podstawie świadectw niewiarygodnych. (B) Streszczenie angielskie.

[Rec. Nagel, Ernest. The Structure of Science]. Ruch Filozoficzny, XXI (3), 271-276, 1962.

[Rec. Grušin, B. A. Očerki łogiki istoričeskogo issledevanija (process razvitija problemy naučnogo vesproizvedenija)]. Ruch Filozoficzny, XXI (4), 402-407, 1962.

Wiarogodność informatora. Próba eksplikacji dwóch pojęć z analizy i krytyki źródeł historycznych. 1962. PRZEDRUK w: Logiczna teoria nauki: wybór artykułów. Pawłowski, Tadeusz (red.), 607-631. Warszawa, PWN, 1966.

# metodologia historii # świadectwo # wiarygodność #
TREŚĆ. 1. Wstęp. 2. Dwa explicanda: wiarogodność1 i wiarogodność2. 3. Eksplikacja pojęcia wiarogodności. 4. Niektóre zastosowania klasyfikacji. (a) Schematy wnioskowania konfirmacyjnego. (b) Niektóre zasady wnioskowania ze świadectw informatorów niewiarogodnych. (c) Pojęcie źródła historycznego dla danej kwestii. (d) Systematyczne przemilczenia. (e) wiarogodność sprawdzającego hipotezę ogólną.

Problemy, założenia, rozstrzygnięcia. Studia nad logicznymi podstawami nauk społecznych. Poznań, PWN, 1964.

# metodologia nauk społecznych # pytanie # rozstrzygalność # wiarygodność # przewidywanie # naturalizm metodologiczny # antynaturalizm #
TREŚĆ. (A) Przedmowa. (B) Część pierwsza. Pytania i odpowiedzi. I. Pytajnik i jego rola w badaniach. Rozumienie pytania. Pytania otwarte i zamknięte. II. Pytania rozstrzygnięcia. III. Założenia dwuczłonowego pytania rozstrzygnięcia. IV. Wieloczłonowe pytania rozstrzygnięcia. V. Rozstrzygalność odpowiedzi. VI. Pytania dopełnienia. VII. Problem racjonalnego wyboru jako przykład pytania dopełnienia. Pytania zrelatywizowane do modelu. (C) Część druga. Wiarygodność informatora. VIII. Dwa rozumienia wiarygodności. IX. Eksplikacja pojęcia wiarygodności. X. Niektóre zastosowania zaproponowanej definicji wiarygodności. (D) Część trzecia. Dyskusje nad istnieniem rozwiązania problemu. Trzy przykłady. XI. Przykład modyfikacji problemu. Tak zwany paradoks większości. XII. Przewidywanie samorealizujące się i samo destrukcyjne. XIII. Prognozy poparte interwencją. Prognozy fatalistyczne. Prognozy z ukrytym mechanizmem realizującym. (E) Część czwarta. Spór między naturalizmem i antynaturalizmem o metodologiczną charakterystykę nauk społecznych. XIV. Różne interpretacje stanowisk naturalizmu i antynaturalizmu. XV. Argumentacja naturalistów i antynaturalistów. (F) Słownik ważniejszych terminów. (G) Bibliografia. (H) Streszczenie w języku angielskim. (I) Streszczenie w języku rosyjskim.

"Z logiki wnioskowań na podstawie świadectw" w: Rozprawy logiczne. Księga Pamiątkowa ku czci Profesora Kazimierza Ajdukiewicza. 39-53. Warszawa, PWN, 1964. Giedymin, Jerzy.

# metodologia historii # wiarygodność # świadectwo # źródło historyczne #
TREŚĆ. 1. Problemy autorstwa. Analogie z procedurą statystyczną. 2. Wiarogodność autora świadectw.

"O teoretycznym sensie tzw. terminów i zdań obserwacyjnych" w: Teoria i doświadczenie. Eilstein, Helena (red.), 91-109. Warszawa, PWN, 1966.

# metodologia nauki # zdanie obserwacyjne # sens zdania #
TREŚĆ. 1. Ekspozycja problemu. 2. Podręcznikowa wersja tzw. eksperymentu Arystotelesa i jego rewizji. 3. Analiza eksperymentu Arystotelesa. 4. Kilka przykładów analogicznych. 5. Wnioski.

"Pytania w związku z referatem p. Wójcickiego" w: Teoria i doświadczenie. Eilstein, Helena (red.), 31. Warszawa, PWN, 1966.
"Pytania i uwagi w związku z referatem p. Eilstein" w: tamże, 250-251.
"Uwagi do referatu p. Mejbauma" w: tamże, 156-158.

# metodologia nauki # termin teoretyczny # sens zdania #

"O tzw. paradoksie konfirmacji" w: Księga pamiątkowa ku czci profesora Tadeusza Kotarbińskiego w osiemdziesiątą rocznicę urodzin. Czeżowski, Tadeusz i in. (red.), 225-233. Warszawa, PWN, 1967.

# konfirmacja # hipoteza # paradoks #