Hegel i Marks w oczach filozofa argentyńskiego. [Rec. Raurich, Hector. Notas para la actualidad de Hegel y Marx]. Studia Filozoficzne, nr 4-5, 317-320, 1970.

Carlos Vaz Ferreira i myśl filozoficzna Ameryki Łacińskiej. Studia Filozoficzne, nr 11-12, 57-68, 1972.

# FERREIRA, Carlos Vaz # filozofia latynoamerykańska #
ABSTRAKT. Celem niniejszego studium jest przedstawienie w ogólnym zarysie życia i poglądów sławnego filozofa urugwajskiego - Carlosa Vaz Ferreiry, którego stulecie urodzin znajduje się na liście rocznic kulturalnych uchwalonych przez Światową Radę Pokoju na rok bieżący. Prezentację jego sylwetki poprzedzamy uwagami ogólnie charakteryzującymi nie znaną zupełnie w Polsce nie tylko twórczość Vaz Ferreiry, ale i całą myśl latynoamerykańską. Konieczne jest to dla umiejscowienia myśliciela urugwajskiego w całości filozofii tamtego obszaru świata, a ponadto - jak sądzimy - zasygnalizuje polskiemu czytelnikowi istnienie coraz bardziej liczącego się, a nie znanego u nas ośrodka światowej myśli filozoficznej.

O filozofii w Ameryce Łacińskiej. Studia Filozoficzne, nr 11-12, 227-232, 1972.

# filozofia latynoamerykańska #

Koncepcja człowieka w filozofii Miguela de Unamuno. Studia Filozoficzne, nr 9, 125-139, 1975.

# UNAMUNO, Miguel de # wiara a rozum # antropologia filozoficzna #
ABSTRAKT. Celem niniejszego studium, stanowiącego fragment większej całości, jest krytyczna prezentacja głównych wątków antropologii filozoficznej czołowego filozofia i pisarza hiszpańskiego - Miguela de Unamuno (1864-1936). Koncentrujemy się tu na analizie jego pism z okresu dojrzałego, tj. od początków XX w., kiedy to myśliciel hiszpański - jako pierwszy w obecnym stuleciu - wszedł na tory egzystencjalizmu. Ograniczone ramy artykułu nie pozwalają nam na przedstawienie innych, nierozerwalnie związanych z poniżej omawianymi zagadnień - szczególnie koncepcji Boga Chrystusa, Don Kichota, a także całej skomplikowanej ewolucji filozoficzno-politycznej Unamuna. Niemniej jednak sądzimy, że analiza centralnych zagadnień skupionych wokół problematyki człowieka może przybliżyć polskiemu czytelnikowi sylwetkę twórczą mało znanego u nas myśliciela.

Meksykański przegląd filozoficzny. [Rec. Dialéctica, 1979]. Studia Filozoficzne, nr 6, 161-164, 1981.

# filozofia latynoamerykańska #

Kategoria społeczeństwa obywatelskiego u Gramsciego i jej recepcja. Studia Filozoficzne, nr 9, 97-110, 1987.

# społeczeństwo obywatelskie # GRAMSCI, Antonio # marksizm # państwo #
ABSTRAKT. Celem artykułu jest rekonstrukcja pojęcia społeczeństwa obywatelskiego w myśli politycznej Antonia Gramsciego. Autor zwraca uwagę na doniosłość tego pojęcia we współczesnym marksizmie we Włoszech i w Hiszpanii, zwłaszcza w doktrynie eurokomunizmu, jak też w latynoamerykańskiej socjologii marksistowskiej. Istnieje też możliwość zastosowania pojęcia społeczeństwa obywatelskiego do analizy rzeczywistości socjalizmu, głównie w Polsce, gdzie pojawiają się pewne sprzeczności między państwem a pluralistyczną strukturą społeczeństwa obywatelskiego.

Powstanie i ewolucja myśli marksistowskiej w Ameryce Łacińskiej. Studia Filozoficzne, nr 12, 59-75, 1987.

# filozofia latynoamerykańska # marksizm #
ABSTRAKT. Niniejszy szkic, będący fragmentem większej całości, traktuje o początkach marksizmu w Ameryce Łacińskiej. W pierwszej jego części dokonujemy periodyzacji i ogólnej charakterystyki latynoamerykańskiej myśli marksistowskiej. W drugiej części prezentujemy wątki filozoficzne w pracach trzech nieznanych w Polsce myślicieli: Argentyńczyków Juana Bautista Justo i Anibala Ponce, a także we wczesnej twórczości Meksykanina Vicente Lombardo Toledano. Obok słynnego Peruwianina José Carlosa Mariátegui i Kubańczyka Julio Antonio Mella należą oni do prekursorów myśli marksistowskiej i socjalistycznej w Ameryce Łacińskiej.

Adolfo Sánchez Vázquez i marksizm współczesny. [Rec. Praxis y filosofía : ensayos en homenaje a Adolfo Sánchez Vázquez. González, Juliana y Pereyra, Carlos y Lozano, Gabriel Vargas (red.)]. Studia Filozoficzne, nr 12, 184-189, 1987.

# filozofia latynoamerykańska # marksizm #

Filozofia analityczna w Ameryce Łacińskiej. [Rec. El Análisis filosófico en América Latina. Gracia, Jorge J. E. (red.)]. Studia Filozoficzne, nr 12, 199-202, 1987.

# filozofia latynoamerykańska # filozofia analityczna #

Nowe poszukiwania antropologiczne. [Rec. Płużański, Tadeusz. Poszukiwania. Szkice z filozofii człowieka]. Studia Filozoficzne, nr 3, 155-159, 1989.

Alain Guy i filozofia w kręgu kultury iberyjskiej. [Rec. Melanges offerts a Alain Guy. La pensee iberigue dans son historie et dans son actualite]. Studia Filozoficzne, nr 5, 190-193, 1989. Górski, Eugeniusz.

Latynoamerykańska myśl filozoficzna i społeczna z perspektywy wschodnioeuropejskiej. Studia Filozoficzne, nr 10, 71-89, 1989.

# filozofia latynoamerykańska # filozofia społeczna # wyzysk #
ABSTRAKT. Autor jest przekonany, iż polskie badania nad dziejami myśli filozoficzno-społecznej w Ameryce Łacińskiej dostarczyć mogą sporo interesujących spostrzeżeń i porównań dotyczących obiektywnie trudnej, nacechowanej sprzecznościami i licznymi niepowodzeniami sytuacji społeczno-ekonomicznej wielu krajów i narodów, zarówno południowoamerykańskich jak i wschodnioeuropejskich (dotyczy to również krajów tzw. Europy Środkowej i oczywiście Ameryki Środkowej). Kraje te - obok narodów zależnych na innych kontynentach - od dawna stanowią strukturalną peryferię w relacji do centrum kapitalistycznego systemu światowego. Artykuł przynosi ogólną charakterystykę szeroko pojmowanej filozofii latynoamerykańskiej w jej historycznym przekroju i postuluje konieczność zainicjowania również na Wschodzie Europy - w ślad za Południem Ameryki - nowego myślenia filozoficznego z punktu widzenia światowej, wyzyskiwanej peryferii (stanowiącej ponad 80% ludzkości). Chodzi o konieczność zainicjowania uświadamiającej refleksji moralnej nad problematyką dominacji, zależności i wyzwolenia w ramach dzisiejszego systemu światowego, refleksji prowadzonej w duchu swoistego neomarksizmu.

Poglądy filozoficzne José Carlosa Mariátegui. Studia Filozoficzne, nr 4, 71-79, 1990. Górski, Eugeniusz.

# filozofia latynoamerykańska # marksizm # MARIÁTEGUI, José Carlos #
TRESĆ. Niniejszy szkic, będący fragmentem większej całości, traktuje o poglądach najwybitniejszego marksisty latynoamerykańskiego, Peruwiańczyka José Carlosa Mariátegui (1894-1930). Jakkolwiek odwrót od myślenia lewicowego widoczny jest ostatnio również w Peru, Mariátegui nadal pozostaje niekwestionowanym klasykiem marksizmu latynoamerykańskiego, klasykiem porównywalnym do Gramsciego. Poglądy jego są dość dobrym i twórczym zarazem odbiciem naiwno-rewolucyjnych złudzeń z lat dwudziestych XX wieku.