Znaczenie słowa w języku naturalnym. Warszawa, PWN, 1964.

# język naturalny # znaczenie # semantyka # nazwa # oznaczanie, desygnowanie #
TREŚĆ. I. Wyjaśnienia wstępne. II. Czym nie jest znaczenie słowa (zdania). III. Znaczenie indywidualne i ogólne. IV. Znaczenie rozwinięte i skrótowe. V. Znaczenie potencjalne. VI. Znaczenie wzorcowe. VII. Budowa znaczenia wzorcowego. Istotne i egzystencjalne cechy przedmiotów. VIII. Pola znaczeniowe. Granice tolerancji języka. IX. Uwagi krytyczne. X. Uwagi o oznaczaniu. XI. Nazwy indywidualne. XII. Posłowie. XIII. Bibliografia. XIV. Indeks nazwisk. XV. Indeks rzeczowy.

O pojęciu "nadwyżki myślenia nad mową". Studia Filozoficzne, nr 1, 155-164, 1979.

# filozofia języka # myślenie a język # mowa #

Odpowiedź. [Polemika z: Koj, Leon. Monizm a dualizm]. Studia Filozoficzne, nr 2, 164-167, 1979.

Hume'izm, determinizm, indeterminizm. Studia Filozoficzne, nr 5, 129-135, 1979.

# HUME, David # związek przyczynowo-skutkowy # indeterminizm # determinizm #

Czym są wypowiedzi performatywne. [Polemika z: Gizbert-Studnicki, Tomasz. Czym nie są wypowiedzi performatywne]. Studia Filozoficzne, nr 9, 149-153, 1980.

# performatywy # filozofia języka #
TREŚĆ. I. Zarzuty metodologiczne. II. Zarzuty merytoryczne. 1. Zarzuty dotyczące całości pracy. 2. Zarzuty do rozdziału pierwszego. 3. Zarzuty do rozdziału drugiego. 4. Zarzuty do rozdziału trzeciego. 5. Zarzuty do rozdziału czwartego. 6. Zarzuty błędów prawnych.

Odpowiedź krytykom. [Polemika z: Gordon, Mieczysław. Stosunek Hume`a do tradycyjnego ujęcia związków koniecznych. Walecki, Jerzy. O związku myślenia i mowy]. Studia Filozoficzne, nr 12, 139-147, 1980.

# HUME, David # determinizm # myślenie a język #
ABSTRAKT. Niektóre z moich opracowań stały się ostatnio przedmiotem artykułów polemicznych. Autorzy tych artykułów , nie ograniczając się do polemiki, obszernie prezentują własne poglądy. Uważam to za zjawisko wysoce korzystne, gdyż w nauce, w tym również w filozofii, nie ma zastosowania przysłowie "zgoda buduje, niezgoda rujnuje". Niezbędnym warunkiem pożyteczności dyskusji jest intencja jej uczestników skierowana na wspólne dociekanie prawdy, a nie - jak to czasem bywa - na poniżanie oponenta. Wydaje mi się, że kieruję się tą intencją, przekazując Redakcji z uprzejmą prośbą o wydrukowanie tekstu, zawierającego moje odpowiedzi na uwagi polemiczne docenta M. Gordona oraz magistra J. Waleckiego, dotyczące dwóch moich wcześniejszych artykułów, zamieszczonych w "Studiach Filozoficznych".

[Autobiogram]. Ruch Filozoficzny, nr 4, 384-386, 1984. Grodziński, Eugeniusz.

# filozofia polska # autobiogram #

Tadeusza Kotarbińskiego walka z hipostazami. Studia Filozoficzne, nr 7, 79-93, 1984.

# KOTARBIŃSKI, Tadeusz # hipostaza # racjonalność #
TREŚĆ. Tadeusza Kotarbińskiego cechował wysoki stopień racjonalności w myśleniu i działaniu, pragnął on również uczynić język jak najbardziej racjonalnym, tzn. jak najbliższym rzeczywistości, którą ma odzwierciedlać. Wychodząc z ogólnego założenia, że istnieją (w ścisłym sensie terminu "istnienie") jedynie rzeczy (w tym ludzie, zwierzęta, rośliny), za w pełni racjonalny uważał język, który by mówił wyłącznie o rzeczach: jakie one są i jak się zachowują. Traktował język w pełni racjonalny jako ideał. Głoszone przez Kotarbińskiego hasło walki z hipostazami, tzn. z wiarą w byty, którym przypisuje się realne istnienie tylko dlatego, że nie mają nazwy w języku - niczego nie straciło na doniosłości.

Roman Ingarden o współczesnej logice formalnej. Studia Filozoficzne, nr 1, 107-121, 1985.

# INGARDEN, Roman # logika formalna # antypozytywizm #
ABSTRAKT. Znakomity polski filozof Roman Ingarden odnosił się bardzo krytycznie do współczesnej logiki formalnej. Zarzucał jej opieranie się na zawężonych i spłyconych formach ludzkiego myślenia, zniekształcanie obrazu świata, wadliwość funkcjonowania w charakterze narzędzia wnioskowań. Reakcją logików na te opinie nie była jednak rzeczowa polemika, lecz raczej milczenie i przechodzenie nad nimi do porządku dziennego. W ciągu kilku ubiegłych dziesięcioleci, częściowo już po śmierci Ingardena, powstało wiele nowych gałęzi logiki. Fakt ten łagodzi zarzut wąskości jej ram, lecz pośrednio potwierdza zasadność tego zarzutu w chwili, gdy był formułowany. Niezależnie od tego, wydaje się bardzo pożądane, ażeby logicy szczegółowo rozpatrzyli całokształt zarzutów Ingardena. Byłoby to oddaniem należnej Mu sprawiedliwości, jak również przyczyniłoby się do wyjaśnienia wątpliwości, które - być może - nie tylko przez Niego są żywione.

Kantowska "rzecz sama w sobie" a Leninowskie pojęcie materii. Studia Filozoficzne, nr 8, 51-64, 1987. Grodziński, Eugeniusz.

# KANT, Immanuel # LENIN, Władimir Iljicz # materia #
ABSTRAKT. Leninowska koncepcja materii obejmuje wiedzę o jej cechach gnoseologicznych oraz o cechach jej fizycznej struktury. Wiedza o cechach gnoseologicznych jest prawdą absolutną; wiedza o cechach fizycznych - prawdą względną. Cechy gnoseologiczne materii korespondują z Kantowską "rzeczą samą w sobie", choć nie ma mowy o recepcji kantyzmu przez Lenina. Natomiast z wiedzą o fizycznej strukturze materii kontrastuje przekonanie Kanta o niepoznawalności "rzeczy samych w sobie".

Uwagi do opinii E. Żabskiego o mojej książce. [Polemika z rec.: Grodziński, Eugeniusz. Paradoksy semantyczne]. Ruch Filozoficzny, XLIV (2), 179-185, 1987.