Spór o jakości zmysłowe w filozofii marksistowskiej. [Rec. Cackowski, Zdzisław. Treść poznawcza wrażeń zmysłowych]. Studia Filozoficzne, nr 1, 211-222, 1963.

Teoria milczącego poznania. [Rec. Polanyi, Michael. Tacit Knowledge: Its Bearing on some Problems of Philosophy]. Studia Filozoficzne, nr 2, 191-198, 1964.

Sympozjon poświęcony materializmowi. [Rec. Smart, J. J. C. Materialism. Malcolm, Norman. Scientific Materialism and the Identity Theory]. Studia Filozoficzne, nr 1, 203-214, 1965.

U źródeł filozofii zdrowego rozsądku. Thomasa Reida teoria spostrzeżenia zmysłowego. Warszawa, PWN, 1966.

# REID, Thomas # epistemologia # zdrowy rozsądek (common sense) # realizm # empiryzm # dane zmysłowe #
TREŚĆ. (A) Wstęp. I. Krytyka teorii idei. 1. Założenie idealizmu Berkeleya i sceptycyzmu Hume'a. 2. Czy możliwe jest uzasadnienie istnienia przedmiotów nie będących ideami, w szczególności - przedmiotów materialnych. II. Teoria spostrzeżenia zmysłowego. 1. Preliminaria do badań nad umysłem ludzkim. 2. Spostrzeżenia a wrażenia. 3. Przedmioty spostrzeżeń. Własności pierwotne i wtórne. 4. Rola organów zmysłowych w procesie spostrzegania, czyli dualizm materii i ducha. 5. Teoria znaków. III. Źródła wiedzy o świecie realnym. 1. Experimentum crucis systemu idealistycznego. 2. Wiarygodność świadectwa zmysłów. 3. Spostrzeżenie a zdrowy rozsądek (common sense). 4. Common sense a intelekt. 5. Teoria abstrakcji. 6. Zasady common sense'u. IV. Filozofia zdrowego rozsądku wobec sporu empiryzmu z racjonalizmem. 1. Szkocka filozofia zdrowego rozsądku. 2. Atak Priestleya. 3. Charakter empiryzmu Reida. 4. Treści światopoglądowe epistemologii Reida. V. Spór prezentacjonizmu z reprezentacjonizmem wobec sporu realizmu z idealizmem. 1. Reprezentacjonizm i prezentacjonizm wobec idealizmu i realizmu. 2. Charakter realizmu Reida. (B) Zakończenie: Losy filozofii Reida. (C) Bibliografia. (D) Indeks. (E) Summary.

Z dziejów filozofii współczesnej. [Rec. Bakradze, Konstanty. Z dziejów filozofii współczesnej]. Studia Filozoficzne, nr 1, 195-206, 1966.

W obronie realizmu zdrowego rozsądku. [Rec. Moore, George Edward. Z głównych zagadnień filozofii i, Półtawski, Andrzej. Rzeczy i dane zmysłowe. Świat i spostrzeżenie u G. E. Moore'a]. Studia Filozoficzne, nr 2, 179-188, 1968.

Czy tezą materializmu jest twierdzenie o pierwotności materii wobec świadomości? Studia Filozoficzne, nr 4, 119-123, 1974.

# materializm # materia # świadomość #

Fenomenologiczna filozofia doświadczenia i świadomości. [Rec. Półtawski, Andrzej. Świat, spostrzeżenie, świadomość, fenomenologiczna koncepcja świadomości a realizm]. Studia Filozoficzne, nr 8, 139-146, 1975.

O fenomenologicznej i tzw. psychofizjologicznej koncepcji teorii poznania. Studia Filozoficzne, nr 6, 3-33, 1976.

# teoria poznania # INGARDEN, Roman # fenomenologia # psychofizjologia #
ABSTRAKT. W artykule tym zamierzam przedstawić główne różnice występujące między fenomenologiczną i tzw. psychofizyczną koncepcją teorii poznania. Zacznę od ukazania modelu idealnego teorii poznania, ukształtowanego na gruncie fenomenologii, w sformułowaniu Romana Ingardena. Jego rozwinięciem jest R. Ingardena koncepcja teorii poznania jako fenomenologii "istoty" przeżyć poznawczych i ich odpowiedników. Koncepcja ta pojawia się jako wynik częściowej negacji koncepcji teorii poznania w Husserlowskiej fenomenologii opisowej, a przede wszystkim jako wynik całkowitej negacji przedfenomenologicznej koncepcji teorii poznania, nazwanej przez Ingardena "psychofizjologiczną teorią poznania". Mianem tym obejmuje Ingarden wszelkie - zarówno empirystyczne, jak i racjonalistyczne - teorie poznania, interpretujące poznania w kategoriach treści przeżyć psychicznych człowieka, fizjologicznie uwarunkowanych. Do nich zalicza się także marksistowską teorię poznania. Na tle krytycznej analizy ogólnych postulatów "czystej" teorii poznania, zaproponowanych przez R. Ingardena, przedstawiam próbę krytyki Ingardenowskiej krytyki tzw. psychofizjologicznej teorii poznania. Wreszcie próbuję ukazać w zarysie - bez pretensji do wyczerpania zagadnienia - główne różnice występujące między marksistowską i fenomenologiczną (w szczególności Ingardenowską) oraz marksistowską i tzw. psychofizjologiczną koncepcją teorii poznania. Z uwagi na ogólny charakter rozważanych zagadnień nie podejmuję szczegółowych analiz porównawczych i krytycznych dotyczących sposobu formułowania i rozwiązywania poszczególnych problemów epistemologicznych, związanych zwłaszcza z interpretacją doświadczenia zmysłowego człowieka.

Racjonalność przekonań. Studia Filozoficzne, nr 7-8, 27-36, 1981.

# racjonalność # przekonanie # irracjonalizm #
TREŚĆ. 1. Epistemologia przekonań. 2. Warunki konieczne dla przekonań racjonalnych. 3. Warunki wystarczające dla przekonań irracjonalnych #

Problemy wartości poznawczych. Studia Filozoficzne, nr 1-2, 7-8, 1983.
Prawda naczelną wartością poznawczą. Studia Filozoficzne, nr 1-2, 9-15, 1983.

# prawda # wartość poznawcza # epistemologia #
TREŚĆ. 1. Stan współczesnych badań nad pojęciem prawdy w nauce i w filozofii. 2. Prawda a inne wartości poznawcze.

Warunki adekwatności teorii prawdy. Studia Filozoficzne, nr 1-2, 217-227, 1983.

# prawda # RUSSELL, Bertrand # epistemologia #
 TREŚĆ. (A) Koncepcja Bertranda Russella. (B) Ogólne warunki adekwatności epistemologicznej teorii prawdy.

Filozofia i proletariat. Marksowska idea komunizmu. Studia Filozoficzne, nr 3, 15-26, 1983.

# komunizm # marksizm # społeczna rola filozofii #

Epistemologiczne modele poznania. Prawda i racjonalność przekonań. Studia Filozoficzne, nr 5-6, 57-70, 1983. Hempoliński, Michał.

# epistemologia # prawda # racjonalność #
ABSTRAKT. Autor proponuje tabelę porównującą siedem najważniejszych epistemologicznych modeli poznania i przeprowadza ich analizę oraz ocenę ze względu na miejsce, jakie zajmuje w nich racjonalność przekonań i prawda jako najwyższa wartość poznawcza.

[Autobiogram]. Ruch Filozoficzny, nr 4, 391-393, 1984. Hempoliński, Michał.

# filozofia polska # autobiogram #

Czym jest filozofia i czego od niej dzisiaj oczekujemy? Studia Filozoficzne, nr 4, 173-175, 1985.

# filozofia #