INDEKS AUTORSKI

Stanisław Jedynak


polski indeks filozoficzny

indeks tematyczny
indeks autorski
indeks recenzji
przekłady

Etyka marksistowska jest otwarta. [Rec. Popelová, Jiřina. Etika k historicke a současné problematice mravni teorie]. Studia Filozoficzne, nr 4, 174-176, 1964.

"Antypozytywizm" Milana Kangrgi. [Rec. Kangrga, Milan. Etički problem u djelu Karla Marxa. Kritika moralne svijesti]. Studia Filozoficzne, nr 1, 210-214, 1966.

Błąd naturalistyczny. Etyka, t. 2, 289-297, 1967.

# błąd naturalistyczny # MOORE, George Edward # dobro # FRANKENA, William #

Artykuły o treści etycznej w "The Philosophical Review" (1964-1965) [Rec.]. Etyka, t. 2, 305-309, 1967.

Naturalizm metaetyczny a marksizm. Etyka, t. 3, 69-71, 1968.

# metaetyka # naturalizm etyczny #

DYSKUSJA nad referatami M. Fritzhanda, K. A. Szwarcman i S. Jedynaka, 73-82.

O "empirycznym" ujęciu problematyki alienacji. [Rec. Obradowić, Josip. Teoretski aspekti empiriskog pristupa problemu alijenacije]. Studia Filozoficzne, nr 1, 216-219, 1968.

Artykuły o treści etycznej w "Philosophy" (1965-1966). Etyka, nr 3, 241-246, 1968.

Bułgarskie polemiki z nihilizmem narodowym i kosmopolityzmem. [Rec. Fiłosofska misal, nr 1-8, 1968]. Studia Filozoficzne, nr 1, 195-199, 1969.

Filozofia przyrody w bułgarskim czasopiśmie filozoficznym. [Rec. Fiłosofska misal, 1968]. Człowiek i Światopogląd, nr 12, 111-115, 1969.

"Filozofia" - słowackie czasopismo filozoficzne. [Rec. Filozofia, nr 1-3, 1968]. Studia Filozoficzne, nr 1, 201-203, 1969.

O wschodnich źródłach europejskiego renesansu. [Rec. Nucubidze, Szałwa. Rustaweli i wostocznyj rieniessans]. Studia Filozoficzne, nr 2, 184-188, 1969.

Filozofia w czasopiśmie Białoruskiej Akademii Nauk. [Rec. Wiesci Akademii Nawuk B.S.S.R. Seryja hramadskich nawuk]. Studia Filozoficzne, nr 3, 145-147, 1969.

O futurologii i planowaniu perspektywicznym w nauce (wywiad z prof. dr Ignacym Maleckim). [Rozmawiał Stanisław Jedynak]. Studia Filozoficzne, nr 5, 155-161, 1969.

O humanizmie przed Protagorasem (w kręgu Delf). Humanizm socjalistyczny. Wydanie specjalne "Studiów Filozoficznych" z okazji 25-lecia PRL, 13-28, 1969.

# humanizm # wyrocznia delficka # pitagorejczycy #
TREŚĆ. I. Humanizm delficki. * Ideologia Dionizyjska. Orfeusz i orficy. * Humanizm pitagorejski. II. * Humanizm delficki wielkich dramaturgów. * Krytyka Delf w tragediach Eurypidesa.

Gilgamesz - "pierwszy filozof" (Patos i tragizm walki jako elementy konstytuujące świat wartości w filozofii babilońskiej). Studia Filozoficzne, nr 6, 55-70, 1969.

# Gilgamesz (epos) # Mezopotamia starożytna # tragizm #
TREŚĆ. (A) Konfrontacja człowieka z otoczeniem. (B) Cierpienie i sprawiedliwość. (C) Pesymizm i wybór moralny. (D) Porady mądrości. (E) Hedonizm i heroizm. (F) Zwycięstwo i klęska Gilgamesza. (G) Znaczenie filozofii babilońskiej.

Metody futurologii. [Rec. Jampolskij, S. M., Chiljuk, F. M., Lisiczkin, W. A. Probliemy nauczno-tiechniczieskogo prognozirowania]. Studia Filozoficzne, nr 1, 214-217, 1970.

O gnoseologicznym ujęciu centralnych kategorii filozoficznych u Lenina. Studia Filozoficzne, nr 2, 29-50, 1970.

# LENIN, Iljicz Władimir # kategorie # marksizm-leninizm #
TREŚĆ. (A) Kategoria materii - przeciw jej "ontologizowaniu". (B) Kategoria ruchu. (C) Kategoria czasu i przestrzeni. (D) Kategoria przyczynowości i konieczności. (E) Kategoria świadomości. (F) Kategoria odbicia. (G) Kategoria dialektyki. (H) Kategoria prawdy obiektywnej, względnej i absolutnej. (I) Kategoria praktyki. (J) Zakończenie.

Mielizny metaetyki. [Rec. Monro, H. Empiricism and Ethics]. Studia Filozoficzne, nr 3, 287-290, 1970.

Etyka w USA w latach 1945-1969. Studia Filozoficzne, nr 4-5, 245-255, 1970.

# etyka # filozofia amerykańska # emotywizm # naturalizm etyczny #
TREŚĆ. (A) Emotywizm. (B) Naturalizm i neonaturalizm. (C) Analitycy w USA.

Pismo ukraińskich filozofów. [Rec. Fiłosofska Dumka, 1969]. Człowiek i Światopogląd, nr 4, 137-139, 1970.

Od Rigwedy do Upaniszad (Pomysły filozoficzno-etyczne Wed). Studia Filozoficzne, nr 6, 17-34, 1970. 

# filozofia indyjska # Upaniszady # Wedy #
TREŚĆ. (A) Filozofia Rigwedy. (B) Filozofia Atharwawedy. (C) Filozofia Brahman. (D) Filozofia Aranjaków. (E) Filozofia Upaniszad. (F) Filozofia Upaniszady - Brihadaranjaka. (G) Filozofia w Upaniszadzie Czhandogja. (H) Filozofia Upaniszady Kauszitaka. (I) Filozofia Upaniszady - Tajttirija. (J) Uczona niewiedza w Kena-Upaniszadzie. (K) Antyhedonizm Upaniszady Katha. (L) Pesymizm Upaniszady Majtra. (M) Sześć systemów - sześć interpretacji Wed. (N) Literatura.

Idealizm subiektywny i logika. [Rec. Quine, Willard Van Orman. Z punktu widzenia logiki]. Człowiek i Światopogląd, nr 8, 121-124, 1970.

Filozofia umysłu G. Ryle'a. [Rec. Ryle, Gilbert. Czym jest umysł?]. Człowiek i Światopogląd, nr 1, 122-130, 1971.

Filozofia młodego Wittgensteina. [Rec. Wittgenstein, Ludwig. Tractatus logico-philosophicus]. Człowiek i Światopogląd, nr 2, 138-144, 1971.

Utopie pesymistyczne w cywilizacji technicznej. O anglosaskich antyutopistach. Człowiek i Światopogląd, nr 3, 90-102, 1971.

# utopia # cywilizacja techniczna #

Emotywizm a krytyka naturalizmu. Studia Filozoficzne, nr 3, 63-78, 1971.

# emotywizm # AYER, Alfred # STEVENSON, Charles # antynaturalizm # metaetyka #
|TREŚĆ. (A) Przyczynek do metaetyki marksistowskiej. (B) Emotywizm Ayera a krytyka naturalizmu. (C) Emotywizm umiarkowany Stevensona a krytyka naturalizmu. (D) Jak walczyć z emotywizmem jego własną bronią? (E) Ocena emotywistycznej krytyki naturalizmu #

Marksistowski wykład metaetyki. [Rec. Fritzhand, Marek. Główne zagadnienia i kierunki metaetyki]. Studia Filozoficzne, nr 3, 217-221, 1971.

System etyczny Adama Smitha. Studia Filozoficzne, nr 5, 119-133, 1971.

# uczucie # SMITH, Adam # ocena etyczna, moralna # etyka #
TREŚĆ. I. O właściwościach uczuć moralnych. II. Bezstronny obserwator. III. Uczucia a skutki czynów. IV. Sprawiedliwość. V. Powołanie człowieka a sprawiedliwość. VI. Obserwator we własnych oczach. VII. O genezie norm moralnych. VIII. Analiza cnót etycznych. IX. Wpływ użyteczności na oceny moralne. X. Ocena konkurencyjnych systemów etycznych.

Z nauk moralnych starożytnego Egiptu. Etyka, t. 8, 23-40, 1971.

# kultura starożytnego Egiptu # moralność #
TREŚĆ. (A) Myśl moralna Starego Państwa. (B) Pierwszy okres przejściowy w rozwoju moralności egipskiej. (C) Nauki moralne Średniego Państwa. (D) Drugi okres przejściowy w moralności egipskiej. (E) Nauki moralne Nowego Państwa.

Radzieckie Towarzystwo Filozoficzne. Ruch Filozoficzny, XXX (3-4), 267-268, 1972.

Aksjologia Bertranda Russella. Studia Filozoficzne, nr 5, 145-156, 1972.

# RUSSELL, Bertrand # aksjologia # emotywizm # intuicjonizm etyczny #
TREŚĆ. 1. Intuicjonizm aksjologiczny Russella. 2. Załamanie się intuicjonizmu aksjologicznego Russella - droga do emotywizmu. 3. Emotywizm Russella. 4. Neo-naturalizm Russella.

"Fiłosofskaja Misal" o marksistowskiej etyce i aksjologii w 1971 [Rec.]. Studia Filozoficzne, nr 5, 187-190, 1972.

Jugosławiańskie czasopismo filozoficzno-przyrodnicze. [Rec. Dijalektika]. Studia Filozoficzne, nr 5, 191-195, 1972.

Spartacus Yearbook - rocznik marksistów z USA. [Rec.]. Studia Filozoficzne, nr 6, 173-178, 1972.

Szkic marksistowskiej filozofii człowieka. [Rec. Kakabadze, Zurab. Czełowiek kak fiłosofskaja problema]. Studia Filozoficzne, nr 7-8, 251-255, 1972.

"Filozofia" w 1971 roku. [Rec.]. Studia Filozoficzne, nr 9, 111-114, 1972.

Etyka teoretyczna Aleksandra Świętochowskiego. Studia Filozoficzne, nr 11-12, 69-80, 1972.

# ŚWIĘTOCHOWSKI, Aleksander # etyka # filozofia polska #
TREŚĆ. 1. O przedmiocie etyki. 2. Krytyka teorii powszechnych i niezmiennych praw moralnych. 3. O źródle moralności. 4. Religia, zwyczaj, prawo i moralność.

Etyka polska od Galla Anonima do Kopernika. Studia Filozoficzne, nr 1, 31-55, 1973.

# historia etyki # filozofia polska # KOPERNIK, Mikołaj #
TREŚĆ. W niniejszym artykule pragnę przedstawić w zarysie historię polskiej etyki do połowy XVI wieku. Zdaję sobie sprawę z tego, że jest to pierwsza próba wykładu tej etyki i z pewnością nie jest ona pozbawiona szeregu luk. Wynika to częściowo z faktu, że polska historia filozofii, zwłaszcza XV w., nie jest jeszcze dostatecznie dobrze zbadana, że wiele tekstów ważnych dla historii etyki nie doczekało się ani wydania, ani nawet krytycznego omówienia przez specjalistów. W artykule, zwłaszcza jeżeli chodzi o etykę polską XVI wieku, wybrałem do omówienia tylko najwybitniejszych jej przedstawicieli w zasadzie z pierwszej połowy stulecia. Uwzględniłem tu również postać Kopernika, który w dziedzinie etyki wypowiadał się przy różnych okazjach. I jak się okaże, to, co twierdził w etyce, związane było z polską etyka pierwszej połowy XVI w. i pozostawało w kręgu istotnych rozważań o naprawie Rzeczypospolitej, ale nie tylko w tym kręgu.

Staropolskie wzory osobowe (trzy nurty w etyce polskiej późnego odrodzenia). Studia Filozoficzne, nr 5, 173-195, 1973.

# wzór osobowy # renesans # filozofia polska # historia etyki #
TREŚĆ. 1. Mieszczańskie wzory osobowe. 2. Wzór osobowy Polaka u Frycza-Modrzewskiego. 3. Wzór osobowy dworzanina u Ł. Górnickiego. 4. Ariańskie wzory osobowe. 5. Szlacheckie wzory osobowe. 6. Ofensywa magnacka na przełomie XVI i XVII w. i zręby nowego wzorca osobowego.

"Problemy dialektyki" - nowy periodyk filozofów radzieckich. [Rec. 1972]. Studia Filozoficzne, nr 8, 119-124, 1973.

Zarys historii etyki. [Rec. Dżafarli, Tejmuraz. Iz istorii domarksistskoj eticzeskoj mysli]. Etyka, t. 12, 180-182, 1973.

Etyka polska od Konarskiego do Kołłątaja. Studia Filozoficzne, nr 10, 33-47, 1973.

# filozofia polska # historia etyki # Komisja Edukacji Narodowej #
ABSTRAKT. W poniższym zarysie przedstawiam główne tezy poglądów etycznych myślicieli, którzy dokonali prawdziwego przewrotu umysłowego w naszej kulturze w XVIII w. Zaliczyć do nich można już nie tylko współtwórców dzieła Komisji Edukacji Narodowej, ale także i ich poprzedników, tych którzy przygotowali grunt dla swoich następców. Uwzględniam tu więc, rzecz jasna Konarskiego i Adama Czartoryskiego. Dalej, pisząc o naukach moralnych, które tak leżały na sercu członkom Komisji Edukacji Narodowej, nie mogłem pominąć myśli etycznej Kołłątaja, który swe główne dzieło etyczne napisał wprawdzie już po upadku kraju, ale przecież wyraził w nim wiele przemyśleń, które zrodziły się z ducha Komisji. Zasadniczą część studium poświęcam etyce Komisji Edukacji Narodowej.

Dialektyka możliwości i rzeczywistości. (Przyczynek do ontologii marksistowskiej). Studia Filozoficzne, nr 1, 73-92, 1974.

# ontologia # możliwość a rzeczywistość # HEGEL, Georg Wilhelm Friedrich # ARYSTOTELES # marksizm #
TREŚĆ. 1. Arystoteles o możliwości i rzeczywistości. 2. Od Arystotelesa do okresu przedheglowskiego czyli wulgaryzacja i spłycenie kategorii możliwości i rzeczywistości. 3. Hegel o możliwości i rzeczywistości. 4. Marksizm o możliwości i rzeczywistości.

"Dijalektika" w 1972 i 1973 roku. [Rec.]. Studia Filozoficzne, nr 2, 171-174, 1974.

Negatywna dialektyka Indii. [Rec. Sharma, Dhirendra. The Negative Dialectics. A Study of the Negative Dialecticism in Indian Philosophy]. Studia Filozoficzne, nr 10-11, 210-212, 1976.

Sto lat japońskiej filozofii. Studia Filozoficzne, nr 5, 197-200, 1977.

O świadomości i twórczości moralnej. [Rec. Krutow, N. N. Moral w diejstwii]. Studia Filozoficzne, nr 10, 161-163, 1977.

Ontologia Igora Huršovskiego. [Rec. Huršovský, Igor. Dialektika bytia a kultyry]. Studia Filozoficzne, nr 4, 193-195, 1978.

Nowe tendencje etyki zachodniej. [Rec. Szwarcman, K. A. Nowyje tiediencii w razwitii sowriemiennoj burżuaznoj etiki]. Studia Filozoficzne, nr 5, 173-175, 1978.

O znaczeniu etyki polskiej z lat 1863-1918. Studia Filozoficzne, nr 6, 119-131, 1978.

# filozofia polska # historia etyki # etyka marksistowska #
TREŚĆ. W niniejszym studium pragnę zastanowić się nad dorobkiem polskiej etyki w latach 1863-1918 ze szczególnym uwzględnieniem jej znaczenia dla dalszego rozwoju myśli etycznej w Polsce, a w szczególności dla rozwoju najbardziej ambitnej teoretycznie (a także ambitnej w aspekcie normatywnym) etyki marksistowskiej.

Etyka polska w kręgu szkoły lwowsko-warszawskiej. Studia Filozoficzne, nr 8, 119-130, 1979.

# szkoła lwowsko-warszawska # filozofia polska # etyka #

Rocznica Arystotelesowska w "Meandrze". [Rec. Meander, styczeń 1979]. Studia Filozoficzne, nr 9, 188-190, 1979.

Moralność a nauka. [Rec. Ganżin, W. T. Nrawstwiennost' i nauka]. Etyka, t. 17, 265-266, 1979.

"Fiłosofskije Nauki" w roku 1979. [Rec.]. Studia Filozoficzne, nr 5, 151-158, 1980.

"Woprosy Fiłosofii" w 1979 r. [Rec.]. Studia Filozoficzne, nr 10, 141-147, 1980.

Leon Petrażycki o ideale uniwersytetu. Studia Filozoficzne, nr 5, 7-14, 1981.

# PETRAŻYCKI, Leon # uniwersytet #
TREŚĆ. (A) Co to jest uniwersytet i po co istnieje. (B) Być uczonym, a nie urzędnikiem. (C) Zadania i ideał kształtowania pracownika naukowego. (D) Jakie powinny być zajęcia dydaktyczne.

"Etikos Etiudai" (1977-1981). [Rec.]. Studia Filozoficzne, nr 3, 221-223, 1983.
Źródła do historii filozofii na Litwie. [Rec. Lietuvos filosofines mintin istorijos šaltinai. I]. Studia Filozoficzne, nr 3, 223-224, 1983.

[Autobiogram]. Ruch Filozoficzny, nr 1-2, 104-106, 1985.

# filozofia polska # autobiogram #

Filozofia marksistowska w Bułgarii. Studia Filozoficzne, nr 4, 212-218, 1986.

# filozofia bułgarska # marksizm #

Pozytywizm w Czechach. Ruch Filozoficzny, XLIV (1), 25-29, 1987. Jedynak, Stanisław.

# filozofia czeska # pozytywizm #

Filozofia w Afryce. Studia Filozoficzne, nr 12, 151-160, 1987.

# filozofia afrykańska #
ABSTRAKT. W niniejszym teście stawiam sobie zadanie przedstawienia głównych tendencji w dydaktyce filozofii i, nieco mniej dokładnie, w badaniach filozoficznych w Afryce. Materiał ten nie obejmuje dosłownie całej Afryki, ale nie zawiera go też, mający ambicje całościowe, tom rekonesansowy Unesco: Teaching and research in philosophy: Africa (Paris 1984), na którym w znacznym stopniu oparłem wstępną część tego informacyjnego szkicu. Materiałów do dalszej jego części dostarczyły mi wybrane książki filozofów afrykańskich, do jakich mogłem dotrzeć w kraju.

Moralność w perspektywie przyszłościowej. Studia Filozoficzne, nr 12, 127-131, 1988.

# moralność # przyszłość ludzkości #

O przedmiocie moralności. Studia Filozoficzne, nr 11, 109-125, 1989. Jedynak, Stanisław.

# moralność # moralność a prawo #
ABSTRAKT. W artykule przedstawiono uporządkowany zestaw najważniejszych stanowisk w sprawie przedmiotu moralności (np. podział na stanowiska teleologiczne i deontologiczne), w sprawie funkcji moralności (wyróżniono trzy jej najważniejsze funkcje: regulacyjną, poznawczą i wychowawczą) oraz w sprawie stosunku moralności do innych form świadomości społecznej (do nauki, religii, obyczaju i prawa). Przewodnią treścią artykułu jest przeświadczenie, że moralność ma na ogół charakter dynamiczny, aktywny i różni się w tym względzie od dość pasywnego obyczaju. W moralności często to, co jest oraz to, co być powinno odróżnia się dość wyraźnie.