[Rec. Bruner, Jerome S. O poznawaniu - szkice na lewą rękę]. Eseje epistemologiczne. Studia Filozoficzne, nr 6, 199-210, 1972.
Konarzewski, Krzysztof.

Szkic z dziejów idealizmu obiektywnego. Studia Filozoficzne, nr 4, 41-51, 1974. Konarzewski, Krzysztof.

# idealizm obiektywny # HEGEL, Georg Wilhelm Friedrich # PLATON #
TREŚĆ. Artykuł niniejszy jest szkicową propozycją pewnego ujęcia wewnętrznej logiki idealizmu obiektywnego zademonstrowanej na dwóch przykładach - systemach ontologicznych Platona i Hegla. Systemy te reprezentują dwa węzłowe momenty w rozwoju idealizmu - Platon konsekwentnie wznosi swoją konstrukcję na pojęciu tożsamości wewnętrznej, Hegel zaś wprowadza sprzeczność, a wraz z nią, zmienność i historię. W ten sposób idealizm Heglowski rozwiązuje niektóre trudności platonizmu, lecz z drugiej strony prowokuje nowe pytania, na które odpowiedzieć musi w sposób nieuchronnie sprzeczny ze społecznym doświadczeniem naszych czasów. Myśl główną tego wywodu można streścić krótko słowami Sofoklesa: "W mrok przyszłości wzrok nasz nie wnika."; można oczywiście wierzyć, że w mroku tym istnieje jakiś ostateczny sens - Platoński ontos on czy Heglowski absolut - lecz jest to tylko kwestia wiary. Jeśli tak jest rzeczywiście, tedy idealistyczny sposób widzenia rzeczywistości winien być zastąpiony takim ujęciem, w którym istniałaby stała niewspółmierność istoty rzeczy - ustanawianej w toku historycznej praktyki człowieka - z istnieniem rozumianym jako źródło nowych, nieprzewidzianych perspektyw. Krytyka idealizmu obiektywnego nie implikuje oczywiście jego totalnej negacji, sądzę jednak, że korzystaniu z jego bogactw winna towarzyszyć świadomość jego ograniczeń. One też będą głównym przedmiotem zainteresowania w niniejszym artykule.