Polemika w sprawie poglądów filozoficznych młodego Marksa. [Rec. Popitz, Heinrich. Der Entfremdete Mensch. Zeitkritik und Geschichtsphilosophie des Jungen Marx]. Myśl Filozoficzna, nr 3, 210-218, 1957.

Młody Marks a romantyczna koncepcja stosunku jednostki do społeczeństwa. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 4, 217-248, 1959.

# MARX, Karl # jednostka a społeczeństwo # romantyzm # wolność #

Na marginesie nowej monografii o filozofii heglowskiej. [Rec. Findlay, J. N. Hegel: A Re-examination]. Studia Filozoficzne, nr 4, 185-190, 1959.

W sprawie oceny heglizmu. [Rec. Adorno, Theodor W. Aspekte der Hegelschen Philosophie]. Studia Filozoficzne, nr 2-3, 279-284, 1960.

Interesujące studium o filozofii heglowskiej. [Rec. Bakradze, K. S. Sistiema i mietod fiłosofii Giegiela]. Studia Filozoficzne, nr 5, 157-166, 1960.

Problematyka wolności w doktrynie społecznej Adama Müllera. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 7, 5-51, 1961.

# wolność # MÜLLER, Adam # jednostka a społeczeństwo # filozofia społeczna #
TREŚĆ. 1. Wstęp. 2. Krytyka więzi społecznej typu kapitalistycznego. 3. Społeczeństwo jako całość zdyferencjonowana. 4. Realizacja wolności w społeczeństwie jako całości zdyferencjonowanej. 5. Zasada wolności w historiozofii. 6. Uwagi końcowe.

Relatywizm historyczny a etyka heglowska. Studia Filozoficzne, nr 3, 89-112, 1961.

# relatywizm historyczny # HEGEL, Georg Wilhelm Friedrich # normy moralne #
TREŚĆ. 1. Problematyka. 2. Spór o historyczny charakter norm moralnych. 3. Problem przemijania w rozwoju ludzkości. 4. Kontynuacja historyczna a problem granic relatywizmu historycznego. 5. Teleologia jako wykroczenie poza relatywizm historyczny. 6. Zakończenie.

Doktryna moralna młodego Hegla. Warszawa, PWN, 1962.

# HEGEL, Georg Wilhelm Friedrich # ideał społeczny # moralność # historiozofia # odpowiedzialność # proces dziejowy # wolność # państwo #
TREŚĆ. I. Ewolucja heglowskiego ideału społecznego. 1. Czynniki inspirujące heglowską refleksję społeczną. 2. Spór o ocenę heglowskiego ideału społecznego. 3. "Religia ludowa" jako ideał społeczny. 4. Przezwyciężenie zła moralnego na podstawie bezpośredniej więzi społecznej. 5. Przesłanki teoretyczne nowego ideału społecznego. 6. Włączenie indywidualizmu do heglowskiego ideału społecznego. 7. Krytyka liberalizmu i rola państwa. II. Historiozofia a ideał społeczny w filozofii młodego Hegla. 1. Wyjaśnienie problematyki. 2. Historyczna ocena kantyzmu. Krytyka "subiektywnego" i ahistorycznego charakteru doktryny Kanta i Fichtego. 3. Problem obiektywnej reprezentacji prawa moralnego. 4. Problem wolności i teoria procesu dziejowego. 5. Zagadnienie determinizmu historycznego. 6. Zagadnienie relatywizmu historycznego i jego granic. III. Problem odpowiedzialności moralnej. 1. Drogi przezwyciężenia kantowskiej teorii wolnego wyboru jako podstawy indywidualnej odpowiedzialności moralnej. 2. Autorytatywne państwo a problem odpowiedzialności moralnej. 3. Osąd moralny i historia. 4. Problem granic indywidualnej odpowiedzialności moralnej. * Konkluzja.

Studia heglowskie. [Rec. Hegel-Studien, t. I, 1961]. Studia Filozoficzne, nr 2, 207-212, 1962.

Popularyzacja filozofii Hegla. [Rec. Kroński, Tadeusz. Hegel]. Studia Filozoficzne, nr 4, 233-236, 1962.

Misja filozofii i jej przemiany (Hegel, Feuerbach, Stirner). Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 8, 5-51, 1962.

# HEGEL, Georg Wilhelm Friedrich # FEUERBACH, Ludwig # STIRNER, Max # filozofia #
TREŚĆ. 1. Heglowska zasada wolności filozofii i jej antynomiczny charakter. 2. Krytyka heglizmu u Feuerbacha i Strinera. 3. Spór o koncepcję nowej filozofii.

Fichte. (Myśli i Ludzie). Warszawa, Wiedza Powszechna, 1963.

# FICHTE, Johann Gottlieb # antropologia filozoficzna # powołanie człowieka # wolność # historyzm # naród # świadomość moralna #
TREŚĆ. (A) Moralista i polityk. (a) W poszukiwaniu własnego powołania. (b) Jena. (c) Spór o ateizm. (d) Berlin: romantycy, państwo pruskie. (B) Doktryna filozoficzna. (a) Teoria wiedzy. Stosunek do Kanta. (b) Idealizm jako filozofia wolności. (c) Wolność i świat przedmiotowy. (d) Etyka. (C) Doktryna prawno-polityczna. (D) Berlińskie wersje teorii wiedzy. (a) Ewolucja stanowiska Fichtego. (E) Filozofia dziejów. (a) Naród. (b) Wychowanie narodowe. (F) Fichte jako źródło inspiracji.
WYBÓR PISM. (a) Idealizm jako filozofia wolności. (b) Problem osobowości. (c) Powołanie człowieka. (d) Jednostka i społeczeństwo. (e) Jednostka i państwo. (f) Kryterium moralne. (g) Zło moralne. (h) Proces dziejowy. (i) Epoka współczesna. (j) Naród. (k) Wychowanie narodowe. (l) Fichte w oczach współczesnych.

Logika heglowska a idea odpowiedzialności moralnej. Studia Filozoficzne, nr 3-4, 139-163, 1963.

# HEGEL, G. W. F. # moralność # odpowiedzialność # wolność #
TREŚĆ. 1. Zarys problematyki. 2. Spór z filozofią nowożytną. 3. Przesłanki odpowiedzialności moralnej. 4. Antynomia odpowiedzialności a polemika wokół heglizmu.

Hegel: Moralistyka a utopia. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 10, 227-265, 1964.

# HEGEL, Georg Wilhelm Friedrich # utopia # moralistyka # filozofia społeczna #
TREŚĆ. 1. Sformułowanie problemu. 2. Utopia a proces dziejowy. 3. Krytyka utopijnej moralistyki. 4. Krytyka postawy moralizatorskiej. 5. Kryterium heglowskiej moralistyki. 6. O moralistykę bez postawy utopijnej.

Fichte - nowe kierunki badań. [Rec. Wissen und Gewissen; Beiträge zum 200. Geburtstag Johann Gottlieb Fichtes, 1762-1814]. Studia Filozoficzne, nr 1, 183-188, 1964.

Księga jubileuszowa Romana Ingardena. [Rec. Szkice filozoficzne Romanowi Ingardenowi w darze]. Studia Filozoficzne, nr 1, 148-157, 1965.

Wartość filozofii w rozumieniu Diltheya. Studia Filozoficzne, nr 3, 63-84, 1965.

# DILTHEY, Wilhelm # filozofia # światopogląd #
TREŚĆ. 1. Funkcje filozofii. 2. Problem uzasadnienia filozofii.

"Scheler - personalizm etyczny" w: Filozofia i socjologia XX wieku. Część II. (Myśli i Ludzie), 331-352. Wyd. 2 rozsz. i uzup. Warszawa, Wiedza Powszechna, 1965.

# SCHELER, Max #
TREŚĆ. (A) Krytyka moralności mieszczańskiej. (B) Człowiek i świat wartości. (C) Jednostka i wspólnota moralna. (D) Koncepcja "człowieka uniwersalnego" a historiozofia.

"Heglowska dialektyka wolności" w: Antynomie wolności. Drużkowski, Marian i Sokół, Krystyna (red.), 274-296, Warszawa, Książka i Wiedza, 1966.

# wolność # HEGEL, Georg Wilhelm Friedrich # rewolucja #
TREŚĆ. (A) Wolność i konieczność. (B) Typy wolności. (C) Wolność i rewolucja.

Światopogląd a życie u Diltheya. Warszawa, PWN, 1966.

# DILTHEY, Wilhelm # kultura # światopogląd # życie # osobowość #
SPIS TREŚCI. Wstęp. I. Dilthey a kryzys kultury. 1. Dilthey a filozofia życia. 2. Postawa wobec heglizmu. 3. Stosunek do pozytywizmu. II. Kultura a "życie". 1. Teoria osobowości. 2. Teoria kultury. 3. Poznanie kultury. 4. Osobowość a historia. III. Wartość filozofii. 1. Funkcje filozofii. 2. Problem uzasadnienia filozofii. IV. Światopogląd a metafizyka. 1. Intymność czy uniwersalność filozofii? 2. Światopogląd religijny. 3. Światopogląd poetycki. 4. Światopogląd filozoficzny. Kwestia możliwości metafizyki. V. Typologia światopoglądów a koncepcja "życia". 1. Zasady typologii. 2. Naturalizm. 3. Idealizm wolności. 4. Idealizm obiektywny. 5. Znaczenie typologii. Pluralizm wartości. VI. Wybór światopoglądu. 1. Relatywizm historyczny i teoria światopoglądu. 2. Akt wyboru światopoglądu. VII. Konkluzja. Perspektywy badawcze.

Dilthey. (Myśli i Ludzie). Warszawa, Wiedza Powszechna, 1967.  

# DILTHEY, Wilhelm # humanistyka # sztuka # świadomość historyczna # rozumienie # kultura #
SPIS TREŚCI. 1. Świadek kryzysu kultury. 2. Człowiek - istota historyczna. (a) Świadomość historyczna. (b) Aspekty życia. (c) Indywidualność a życie. 3. Człowiek - istota poznająca. (a) Poznanie a życie. (b) Przyrodoznawstwo a humanistyka. (c) Humanistyka rozumiejąca. 4. Poznanie historyczne. (a) Dilthey a "szkoła historyczna". (b) Nauka historii a pojęcie znaczenia. (c) Wartość poznawcza historii. (d) Jak pisać historię? 5. Sztuka a życie. (a) Program estetyczny. (b) Zmienne i trwała w sztuce. (c) Swoistość przeżycia artystycznego. 6. Filozofia a pluralizm wartości. (a) Znaczenie filozofii. (b) Teoria światopoglądu. 7. Oddziaływanie myśli Diltheya. 8. Ważniejsze daty z życia Diltheya. 9. Bibliografia.
WYBÓR PISM. (a) Krytyka filozofii dziejów. (b) Określenie "Nauk o duchu". (c) Właściwości nauk humanistycznych. (d) Psychologia, antropologia a humanistyka. (e) Przeżywanie i rozumienie. (f) Rozumienie. (g) Miejsce filozofii w strukturze życia duchowego. (h) Sen. (i) Podstawowe motywy świadomości metafizycznej. (j) Fantazja poetycka. (k) Przeżycie i twórczość poetycka. (l) Goethe.

Arcydzieło heglowskiej dialektyki po polsku. [Rec. Hegel, G. W. F. Fenomenologia ducha]. Studia Filozoficzne, nr 2, 241-246, 1967.

Aspekty romantycznego światopoglądu. [Rec. Filozofie romantyczne]. Studia Filozoficzne, nr 3-4, 127-132, 1968.

Spór o historię filozofii jako dyscyplinę humanistyczną. [Rec. Swieżawski, Stefan. Zagadnienie historii filozofii]. Studia Filozoficzne, nr 1, 173-184, 1968.

TREŚĆ. * Ideograficzne założenia. * Dwuetapowa historiografia filozofii. * Filozofia czy teologia dziejów? * W poszukiwaniu sensu dziejów filozofii. * Etapy pracy badawczej historyka filozofii.

Marks i Engels wobec alternatywny: jednostka - społeczeństwo. Studia Filozoficzne, nr 2, 21-46, 1969.

# jednostka a społeczeństwo # marksizm # aksjologia # komunizm #
TREŚĆ. 1. Uwagi wstępne. 2. Poszukiwania teoretyczne. 3. Przezwyciężenie dylematu. 4. Rozstrzygnięcia praktyczno-polityczne.

Sergiusz Hessen a przełom antypozytywistyczny. [Rec. Hessen, Sergiusz. Studia z filozofii kultury]. Studia Filozoficzne, nr 4, 161-164, 1969.

Rewolucja a ciągłość kultury w poglądach Lenina. Studia Filozoficzne, nr 2, 51-70, 1970. 

# LENIN, Iljicz Władimir # filozofia kultury # rewolucja kulturowa # socjalizm #
TREŚĆ. 1. Teoria kultury a kontynuacja ideowa. 2. Tworzenie socjalizmu a kultura kapitalistyczna. 3. "Rewolucja kulturalna". 4. Swoistość stanowiska Lenina (Konkluzje).

Hegel a problem ciągłości kultury. Studia Filozoficzne, nr 4-5, 36-58, 1970.

# HEGEL, Georg Wilhelm Friedrich # dialektyka # filozofia kultury # wychowanie #
TREŚĆ. 1. Trudności historyzmu. 2. Negacja i afirmacja w dialektyce Hegla. 3. Swoistość i trwałość kultury duchowej. 4. Wychowanie kulturalne jednostki. 5. Kontynuacja heglowskiej dialektyki.

Osobowość filozoficzna Romana Ingardena. Studia Filozoficzne, nr 4-5, 195-200, 1970.

# INGARDEN, Roman #

Miejsce pracy w Marksowskim humanizmie. Etyka, t. 6, 113-131, 1970.

# praca # MARX, Karl # humanizm #
TREŚĆ. (A) Wyjaśnienie kwestii. (B) Praca jako wartość. (C) Przezwyciężenie idealizacji pracy. (D) Praca a realizacja człowieka pełnego.

Perspektywy filozofii dziejów. Studia Filozoficzne, nr 9, 93-103, 1973.

# historiozofia # dzieje #
TREŚĆ. 1. Kwestia poznawczej wartości historiozofii. 2. Geneza i rozwój problematyki historiozoficznej. 3. Inspiracje filozofii dziejów. 4. Aktualna problematyka historiozoficzna.

Filozofia a nauki szczegółowe w środowisku krakowskim. Studia Filozoficzne, nr 7, 129-139, 1974.

# filozofia polska # fenomenologia # materializm dialektyczny # filozofia a nauka #
TREŚĆ. 1. Tradycja i jej badanie. 2. Konfrontacja materializmu dialektycznego i fenomenologii. 3. Kierunki badań i formy kontaktu filozofii z nauką.

Historyk filozofii jako "opiekun spolegliwy". Studia Filozoficzne, nr 3, 163-167, 1976.

# opiekun # historia filozofii #

O swoistości monizmu modernistycznego. Studia Filozoficzne, nr 5, 111-124, 1976.

# modernizm # monizm # jedność świata # literatura #
TREŚĆ. 1. Dwa rodzaje wiedzy a jedność psychiki. 2. Jedność psychiki a zdolność kreacji. 3. Zdolność kreacji a jedność świata.

Polskie spory wokół ideologii Lwa Tołstoja. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 23, 215-246, 1977.

# TOŁSTOJ, Lew # filozofia polska # ideologia #
TREŚĆ. 1. Informacje wstępne i program badań. 2. Recepcja religijno-konserwatywna. 3. Recepcja humanistyczno-liberalna. 4. Recepcja demokratyczno-lewicowa. 5. Tołstoj w ocenie socjalistów.

Obrońca wartości zagrożonych. Studia Filozoficzne, nr 10, 173-179, 1979.

# metodologia historii filozofii # społeczna rola filozofii #

Artur Górski jako teoretyk kultury. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 25, 209-246, 1979. Kuderowicz, Zbigniew.

# GÓRSKI, Artur # filozofia kultury # naród # historia kultury #
TREŚĆ. (A) Geneza filozofii kultury. (B) Kulturowa koncepcja narodu. (C) Integracja kulturowa. (D) Metafizyczne tło teorii kultury. (E) Historia jako dzieje kultury.

Władysław Tatarkiewicz jako historyk filozofii. Studia Filozoficzne, nr 9, 11-16, 1980.

# TATARKIEWICZ, Władysław # metodologia historii filozofii #

Cierpienie a sens historii. Studia Filozoficzne, nr 4, 87-97, 1981.

# cierpienie # sens dziejów # HEGEL, Georg Wilhelm Friedrich # SCHOPENHAUER, Arthur # DILTHEY, Wilhelm #
TREŚĆ. 1. Tradycja oświecenia: utopia przeciw cierpieniu. 2. Heglizm: zniesienie cierpienia w kontemplacji przeszłości. 3. Pesymizm Schopenhauera przeciw sensowności historii. 4. Sens dziejów jako "plan życiowy". 5. Ważniejsze wnioski.

Hegel jako prekursor myślenia systemowego. Studia Filozoficzne, nr 12, 87-105, 1981.

# HEGEL, Georg Wilhelm Friedrich # myśl a byt # system #
TREŚĆ. (A) Od wyobrażenia do pojęcia. (B) Pojęcie jako teoria modelowa. (C) Tożsamość myśli i bytu. (D) Wzorzec heglowskiej logiki.

Dwie tradycje i dwa modele racjonalności. Studia Filozoficzne, nr 5-6, 254-259, 1983.

# racjonalność # filozofia nowożytna #
ABSTRAKT. Zdaniem autora, wielorakie koncepcje rozumu, jakie odnajdujemy w nowożytnej filozofii, można uporządkować w dwa nurty reprezentujące odmienne kierunki zainteresowań i sposoby filozofowania. Sens pojęcia rozumności zależy bowiem od zadania, jakie stawia się przed filozofią i od jej usytuowania w całokształcie ludzkiego życia. Jeden styl rozumności można nazwać metodologicznym, drugi - aksjologicznym, gdyż związany jest z koncentracją filozofii na określeniu wartości kierujących ludzką działalnością.

Polska próba neoheglizmu. (Adam Żółtowski jako interpretator filozofii Hegla). Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 30, 291-317, 1984.

# ŻÓŁTOWSKI, Adam # neoheglizm # dialektyka # metodologia filozofii #
TREŚĆ. 1. Sens obrony heglizmu. 2. Dialektyka jako metoda filozofii spekulatywnej. 3. Żółtowski a neoheglizm.

[Autobiogram]. Ruch Filozoficzny, nr 3-4, 247-249, 1985.

# filozofia polska # autobiogram #

Nowatorstwo czy kontemplacja. Koncepcja działania w heglowskiej filozofii prawa. Colloquia Communia, 1(24), 189-194, 1986. Kuderowicz, Zbigniew.

# HEGEL # działanie # filozofia prawa #

Filozofia wobec zagrożeń cywilizacyjnych. Studia Filozoficzne, nr 12, 151-156, 1988.

# społeczna rola filozofii # zagrożenia cywilizacyjne #