INDEKS AUTORSKI

Mieczysław Lubański


polski indeks filozoficzny

indeks tematyczny
indeks autorski
indeks recenzji
przekłady

O pojęciu nieskończoności. Roczniki Filozoficzne, 10(3), 104-110, 1962.

# filozofia przyrody # nieskończoność # kosmologia #
TREŚĆ. 1. Nieskończoność absolutna. 2. Sytuacja w naukach matematyczno-przyrodniczych. 3. Terminologia. 4. Nieskończoność "relatywna". 5. Wnioski kosmologiczne. 6. Uwaga.

Zagadnienie arytmetyzacji kontinuum. Roczniki Filozoficzne, 11(3), 81-85, 1963.

# kontinuum # arytmetyka #

Ilość a matematyka. Roczniki Filozoficzne, 12(3), 87-91, 1964.

# matematyka # ilość #

Zagadnienie indywiduów w fizyce współczesnej. Roczniki Filozoficzne, 13(3), 101-112, 1965.

# TOMASZ z Akwinu, św. # indywiduum # mechanika klasyczna # mechanika kwantowa #
TREŚĆ. 1. Wstęp. 2. Tomaszowa koncepcja indywiduum. 3. Podstawowe cechy mechaniki klasycznej. 4. Podstawowe cechy mechaniki kwantowej. 5. Wnioski. 6. Uwagi.

Uwagi o arystotelesowskim podziale kategorii ilości. Roczniki Filozoficzne, 14(3), 69-74, 1966.

# ilość # ARYSTOTELES # matematyka #

Geometria a przestrzeń fizyczna. Roczniki Filozoficzne, 15(3), 59-72, 1967.

# geometria # przestrzeń # filozofia nauki #

Struktura gatunkowo-jednostkowa a nauki przyrodnicze. (Na marginesie wypowiedzi A. G. van Melsena). Studia Philosophiae Christianae, nr 1, 89-109, 1967.

# nauki przyrodnicze # gatunek # filozofia przyrody # indukcja #
TREŚĆ. Wstęp. 1. Koncepcja struktury gatunkowo-jednostkowej van Melsena. 2. Klika uwag o indukcji. 3. Teksty przyrodnicze. 4. Wnioski.

Empiryzm i aprioryzm. Studia Philosophiae Christianae, nr 1, 73-79, 1968.

# empiryzm # aprioryzm # matematyka #
TREŚĆ. 1. Wstęp. 2. Konkretne przykłady. 3. Matematyka a doświadczenie. 4. Wnioski.

Matematyka a nauki filozoficzne. Roczniki Filozoficzne, 15(3), 63-75, 1968.

# filozofia matematyki # filozofia a matematyka # metodologia filozofii #
TREŚĆ. 1. Struktura matematyki. 2. Struktura filozofii. 3. Niektóre funkcje matematyki pełnione w naukach filozoficznych. (a) matematyka jako nauka usługowa dla filozofii. (b) Matematyka jako szkoła precyzyjnego myślenia. (c) Zastosowania matematyki w filozofii. 4. Ważniejsze działy matematyki najbardziej interesujące uprawiających nauki filozoficzne. 5. Inne korzyści płynące ze studium matematyki dla użytku filozofii.

Paradoks a poznanie. Studia Philosophiae Christianae, nr 1, 193-204, 1969.

# paradoks # intuicja # poznanie #
TREŚĆ. 1. Wstęp. 2. Przykłady paradoksów matematycznych. 3. Paradoks a intuicja. 4. Paradoks a poznanie. 5. Wnioski.

Z problematyki dwoistości w naukach formalnych (cz. I). Studia Philosophiae Christianae, nr 2, 125-139, 1969.

# nauki formalne # algebra # logika #
TREŚĆ. 1.Wprowadzenie. 2. Algebra Boole’a. a) Aksjomatyka algebry Boole’a. b) Dwoistość w algebrze Boole’a. 3. Zastosowanie do cybernetyki. 3. Logika. a) Dwoistość w logice zdań. b) Dwoistość w logice kwantyfikatorów. c) Zastosowanie do typologii ogólnej. 4. Podsumowanie.

Lingwistyka matematyczna a filozofia. Roczniki Filozoficzne, 16(3), 69-84, 1969.

# lingwistyka matematyczna # cybernetyka # maszyna Turinga #

Czy matematyka jest jedna? Z zagadnień filozofii matematyki, Znak, nr 185, 1441-1455, 1969.

# filozofia matematyki #

Zagadnienie przedmiotu filozofii przyrody a zasada klasyfikacji nauk filozoficznych. Studia Philosophiae Christianae, nr 1, 92-107, 1970.

# filozofia przyrody # klasyfikacja nauk #
TREŚĆ. 1. Wprowadzenie. 2. Pojęcie klasyfikacji. 3. Przedmiot filozofii przyrody. 4. "Stosowana" czy "zastosowanie"? 5. Analogie z matematyką współczesną. 6. Wnioski.

Z problematyki dwoistości w naukach formalnych (cz. II). Studia Philosophiae Christianae, nr 2, 45-67, 1970.

# nauki formalne # algebra # geometria #
TREŚĆ. 1. Uwagi wstępne. 2. Dwoistość w algebrze abstrakcyjnej. a) Klasy i zbiory. b) Definicja kategorii. c) Przykłady kategorii. d) Dwoistość w teorii kategorii. 3. Dwoistość w geometrii rzutowej. a) Twierdzenie Pascala. b) Twierdzenie Brianchona. 4. Dwoistość w analizie funkcjonalnej. a) Liniowa niezależność i pełność układu wektorów. b) Baza układu wektorów. c) Podprzestrzenie maksymalne i minimalne. d) Dopełnienie ortogonalne podprzestrzeni. 5. Uwagi końcowe.

Z filozoficznych rozważań nad religią. Studia Philosophiae Christianae, nr 2, 275-282, 1970.

# filozofia religii # teodycea #

Możliwość filozoficznej interpretacji współczesnych teorii kosmogonicznych. Roczniki Filozoficzne, 18(3), 53-67, 1970.

# kosmogonia # filozofia przyrody #
TREŚĆ. 1. Podstawowe elementy struktury wszechświata w świetle kosmologii opisowej. 2. Współczesna problematyka kosmogoniczna. 3. Nukleosynteza. 4. Kosmogonia układu słonecznego. 5. Filozofia przyrody a nauki przyrodnicze. 6. Problematyka kosmologii filozoficznej. 7. Filozofia przyrody a kosmogonia naukowa.

[Rec. Stanjukowicz, K. P. i Kolesnikow, S. M. i Moskowin, W. M. Problemy tieorii prostranstwa, wriemieni i matierii]. Roczniki Filozoficzne, 18(3), 135-138, 1970.

[Rec. Alfven, H. Miry i antymiry. Kosmołogija i antimatierija. (Tłum. ze szwedzkiego)]. Roczniki Filozoficzne, 18(3), 138-141, 1970.

Arystotelesowskie i bolzanowskie pojęcie nieskończoności. Roczniki Filozoficzne, 19(3), 78-90, 1971.

# ARYSTOTELES # BOLZANO, Bernard # nieskończoność # filozofia matematyki #

[Rec. Gindilis, Ł. M.; Kaplan, S. A.; Kardaszew, N. S.; Panowkin, B. N.; Suchotin, B. W.; Chowanow, G. M. Wnieziemnyje ciwilizacji. Problemy mieżzwiezdnoj swjazi]. Roczniki Filozoficzne, 19(3), 159-163, 1971.

Język matematyczny i odwzorowanie. Studia Philosophiae Christianae, nr 1, 55-69, 1971.

# filozofia języka # matematyka # logiczna teoria języka #
TREŚĆ. 1. Wprowadzenie. 2. Logiczna koncepcja języka. 3. Odwzorowanie. 4. Język a odwzorowanie. 5. Uwagi zamykające.

Zbiory i klasy. Studia Philosophiae Christianae, nr 2, 131-150, 1971.

# teoria mnogości # teoria typów #
TREŚĆ. 1. Teoria mnogości. 2. Antynomie teorii mnogości. 3. Teoria typów. 4. Aksjomatyka teorii mnogości. 5. Pojęcie klasy. 6. Elementarna algebra klas. 7. Pojęcie zbioru. 8. Uwagi.

Wyjaśnianie a testowanie. Roczniki Filozoficzne, 20(3), 47-58, 1972.

# wyjaśnianie # sprawdzanie # metodologia nauki #

Klasy ilościowe i podziały. Studia Philosophiae Christianae, nr 2, 37-50, 1972.

# teoria mnogości #
TREŚĆ. 1. Wstęp. 2. Podział zbioru. 3. Zbiór ilorazowy. 4. Podział zbioru a zbiór ilorazowy. 5. Konstrukcja zbioru ilorazowego a czynność abstrahowania. 6. Uwaga końcowa.

Zagadnienie systematyzacji matematyki. Studia Philosophiae Christianae, nr 1, 219-234, 1973.

# matematyka # aksjomatyzacja #
TREŚĆ. 1. Wprowadzenie. 2. Struktury. a) Metoda aksjomatyczna. b) Struktury proste. c) Struktury złożone. 3. Kategorie. a) Określenie kategorii. b) Przykłady kategorii. 4. Systemy algebraiczne. a) Oznaczenia pomocnicze. b) Oznaczenie systemu algebraicznego. c) Algebry i modele. d) Zastosowanie do algebry abstrakcyjnej. 5. Podsumowanie.

Filozoficzne aspekty teorii informacji. Roczniki Filozoficzne, 21(3), 53-64, 1973.

# informacja # myśl, myślenie #

[Rec. Tieorija sistiem i biołogia]. Roczniki Filozoficzne, 21(3), 151-153, 1973.

# teoria systemów #

Filozoficzne aspekty cybernetyki. Studia Philosophiae Christianae, nr 2, 63-88, 1973.

# cybernetyka # informacja #
TREŚĆ. 1. Cybernetyka i jej działy. 2. Układy cybernetyczne. 3. Sprzężenia układów. 4. Nowy punkt widzenia cybernetyki. 5. Maszyny matematyczne. 6. Terminologia. 7. Zastosowania maszyn cyfrowych. 8. Modelowanie systemów. 9. Uwagi uzupełniające.

O pojęciu informacji. Studia Philosophiae Christianae, nr 1, 73-99, 1974.

# informacja # cybernetyka #
TREŚĆ. 1. Wprowadzenie. 2. Pojęcia pomocnicze. 3. Informacja i informowanie. 4. Rodzaje informowania. 5. Liczba informacji. 6. Podsumowanie.

Półgrupy i automaty. Studia Philosophiae Christianae, nr 2, 131-149, 1974.

# algebra # matematyka #
TREŚĆ. 1. Wprowadzenie. 2. Alfabety i operatory abstrakcyjne. 3. Systemy algebraiczne. 4. Półgrupy. 5. Automaty abstrakcyjne. 6. Półgrupy a automaty. 7. Różne sposoby zadania automatu. 8. Uwagi zamykające.

O wartości informacji. Roczniki Filozoficzne, 22(3), 35-51, 1974.

# informacja #

[Rec. Tiuchin, W. S. Otrażenie, sistiemy, kibiernietika. Tieoria otrażenija w swietie kibiernietiki i sistiemnogo podchoda]. Roczniki Filozoficzne, 22(3), 159-161, 1974.

[Rec. Gudermuth, Peter i Kriesel, Werner. Kybernetik und Weltanschauung]. Ruch Filozoficzny, XXXII (1), 32-35, 1974.

Algebraiczne aspekty teorii relacji. Studia Philosophiae Christianae, nr 2, 103-113, 1975.

# relacja # algebra #
TREŚĆ. 1. Wstęp. 2. Relacje dwuczłonowe. 3. Działania algebraiczne dwuargumentowe. 4. Półgrupy. 5. Relacje dwuczłonowe a półgrupy. 6. Uwagi końcowe.

Algebraiczne aspekty teorii języków formalnych. Roczniki Filozoficzne, 23(3), 37-47, 1975.

# język sformalizowany # algebra #

[Rec. Branski, Władimir P. Fiłosofskije osnowanija problemy sinteza relatiwitskich i kwantowych principow]. Roczniki Filozoficzne, 23(3), 181-184, 1975.

Z zagadnień symulacji. Studia Philosophiae Christianae, nr 1, 101-112, 1976.

# symulacja # matematyka #
TREŚĆ. 1. Wstęp. 2. Pojęcie symulacji. 3. Rodzaje symulacji. 4. Matematyczne określenie symulacji. 5. Zastosowania symulacji. 6. Uwagi zamykające.

Matematyka a rzeczywistość. Roczniki Filozoficzne, 24(3), 13-23, 1976.

# filozofia matematyki #

[Rec. Pichler, F. Mathematische Systemetheorie. Dynamische Konstruktionen]. Roczniki Filozoficzne, 24(3), 114-117, 1976.

[Rec. Ambarcumian, W. A. Fiłosofskije woprosy nauki o wsielennoj]. Roczniki Filozoficzne, 24(3), 117-119, 1976.

[Rec. Kopnin, P. W. Gnoseołogiczeskije i łogiczeskije osnowy nauki]. Roczniki Filozoficzne, 24(3), 120-121, 1976.

Zbiory rozmyte i operacje na nich. Roczniki Filozoficzne, 26(3), 77-87, 1978.

# teoria mnogości #

Nazwy nieostre a zbiory rozmyte. Studia Philosophiae Christianae, nr 1, 31-48, 1978.

# teoria mnogości # język nauki # nazwa #
TREŚĆ. I. Wprowadzenie. II. Zbiory rozmyte. 1. Pojęcie zbioru rozmytego. 2. Przykłady zbiorów rozmytych. 3. Działania na zbiorach rozmytych. III. Zbiory rozmyte a nazwy. 1. Rozmytość i nieostrość. 2. Statyczne i dynamiczne ujmowanie rzeczywistości. IV. Próba poszerzenia zakresu stosowalności języka naukowego. V. Uwagi końcowe.

Człowiek, system, informacja. Studia Philosophiae Christianae, nr 2, 101-144, 1978.

# cybernetyka # informacja # system # filozofia człowieka #
TREŚĆ. I. Wstęp. II. Postawa cybernetyczna. 1. Pojęcie cybernetyki. 2. Systemy i otoczenia. 3. Sprzężenia systemów. 4. Rodzaje systemów. III. Postawa systemowa. 1. Powstanie teorii systemów. 2. Kierunki teorii systemów. 3. Systemy wielkie. IV. Zagadnienie informacji. 1. Pojęcie informacji. 2. Ilość informacji. 3. Wartość informacji. 4. Informacja jako element strukturalny. V. Człowiek jako system. 1. Systemowe ujęcie jednostki ludzkiej. 2. Człowiek w aspekcie informacyjnym. 3. Dynamiczne ujęcie człowieka. 4. Zagadnienie rozwoju człowieka. VI. Uwagi uzupełniające.

[Rec. Drużinin, Walentin W. i Kontorow, Dawid S. Problemy sistiemologii. Problemy tieorii słożnych sistiem]. Roczniki Filozoficzne, 26(3), 156-157, 1978.

[Rec. Sadowski, Wadim. Osnowanija obszczej tieorii sistiem]. Roczniki Filozoficzne, 26(3), 157-159, 1978.

Filozoficzne zagadnienia cybernetyki. Znak, nr 291, 1121-1138, 1978.

# cybernetyka # informacja # system #

z: Ślaga, Szczepan W. Aspekt systemowy problemu jedności nauki. Studia Philosophiae Christianae, nr 1, 139-161, 1979.

# jedność nauki # metodologia nauki #
TREŚĆ. I. Wprowadzenie. II. Charakterystyka nauki współczesnej. 1. Różnorodność. 2. Dynamika. 3. Rozmytość. III. Miejsce metody w strukturze nauki. 1. Przedmiot i metoda w nauce. 2. Czynnik konstytuujący. 3. Czynnik unifikujący. IV. Integracja a unifikacja. 1. Jednolitość nauki. 2. Integracja nauki. 3. Jedność nauki. V. Charakter systemowy nauki. 1. Nauka jako system. 2. Nowa postawa metodologiczna. 3. Jedność w różnorodności. 4. Uwagi końcowe.

z: Ślaga, Szczepan W. Dwie cechy wiedzy naukowej. Studia Philosophiae Christianae, nr 2, 121-131, 1979.

# wiedza naukowa # metodologia nauki # informacja #
TREŚĆ. 1. Wprowadzenie. 2. Dyskretność informacji. 3. Rozmytość informacji. 4. Ilustracje. 5. Wnioski.

z: Ślaga, Szczepan W. Proces badawczy w aspekcie systemowym. Studia Philosophiae Christianae, nr 1, 139-152, 1980.

# proces badawczy # metodologia nauki # system #
TREŚĆ. 1. Wstęp. 2. Przemiany w spojrzeniu na naukę. 3. Terminologia ogólno-systemowa. 4. Charakterystyka procesu badawczego. 5. Ujęcie systemowe procesu badawczego. 6. Nowe elementy proponowanego ujęcia. 7. Uwagi zamykające.

Informacja i jej nośniki. Studia Philosophiae Christianae, nr 2, 55-66, 1980.

# informacja # sygnał # system #
TREŚĆ. 1. Wprowadzenie. 2. Informacja. 3. Sygnał. 4. Analogia z fizyką kwantową. 5. Ujęcie abstrakcyjne. 6. Systemowość i rozmytość. 7. Uwagi końcowe.

Profesora Kazimierza Kłósaka analizy kosmologiczno-teodycealne. (Próba odczytania). Studia Philosophiae Christianae, nr 1, 155-164, 1981.

# KŁÓSAK, Kazimierz # kosmologia # teodycea #
TREŚĆ. 1. Wstęp. 2. Istnienie Boga a początek trwania czasowego Kosmosu. 3. Kosmogonia a teodycea. 4. Kosmos jako proces a istnienie Boga. 5. Analogie współczesne. 6. Z teorii relacji porządkujących. 7. Uwagi zamykające.

Neue Konzeptionen in Logik und Erkenntnistheorie. Studia Philosophiae Christianae, nr 2, 99-112, 1981.

# logika # teoria poznania # zbiór #

Zagadnienia antropologiczne w aspekcie systemowo-informacyjnym. Roczniki Filozoficzne, 29(3), 5-20, 1981.

# system # informacja # antropologia #

Algebra de Morgana i jej interpretacje. Roczniki Filozoficzne, 30(3), 143-157, 1982.

# algebra # zbiór #

Zbiory i algebry. Studia Philosophiae Christianae, nr 1, 199-207, 1982.

# algebra # zbiór #
TREŚĆ. 1. Wprowadzenie. 2. Oznaczenie i terminologia. 3. Kraty i algebry. 4. Funkcyjna interpretacja algebry de Morgana. 5. Funkcje a zbiory rozmyte. 6. Analogie i problemy otwarte.

Formalna charakterystyka relacji majoryzowania. Studia Philosophiae Christianae, nr 1, 109-123, 1983.

# metodologia nauk społecznych # majoryzacja #
TREŚĆ. 1. Wprowadzenie. 2. Znakowanie. 3. Warunki dla relacji majoryzowania. a) Majoryzowanie w znaczeniu pierwszym. b) Majoryzowanie w znaczeniu drugim. c) Majoryzowanie w znaczeniu trzecim. 4. Rozwinięcie teorii majoryzowania. a) W odniesieniu do pierwszego majoryzowania. b) W odniesieniu do drugiego majoryzowania. c) W odniesieniu do trzeciego majoryzowania. 5. Przykłady zastosowań.

Zagadnienie istnienia w matematyce (cz. I). Studia Philosophiae Christianae, nr 2, 182-186, 1983.
Zagadnienie istnienia w matematyce (cz. II). Studia Philosophiae Christianae, nr 1, 147-151, 1984.

# filozofia matematyki # istnienie #

Z rozważań nad zagadnieniem prawdy w matematyce. Roczniki Filozoficzne, 32(3), 89-104, 1984.

# filozofia matematyki # prawda #

Komputerowa metoda dowodzenia? Studia Filozoficzne, nr 7, 21-28, 1984.

# dowodzenie # komputer # filozofia matematyki #

Zagadnienie wielkości niestandardowych. Studia Philosophiae Christianae, nr 2, 53-68, 1984.

# filozofia matematyki # liczba # ARCHIMEDES z Syrakuz #
TREŚĆ. 1. Wstęp. 2. Ciała uporządkowane. a) Pojęcie ciała. b) Pojęcie uporządkowania. c) Przykłady. 3. Liczby nieskończenie małe. a) Pojęcie liczby nieskończenie małej. b) Liczby nieskończenie duże. c) Liczby rzeczywiste niestandardowe. 4. Własność Archimedesa. a) Aksjomat Archimedesa. b) Własność niearchimedesowości. 5. Ciała niearchimedesowe. a) Przykłady ciała niearchimedesowego. b) Liczby hiperrzeczywiste. 6. Perspektywy zastosowań.

Paradoksy Galileusza. Studia Philosophiae Christianae, nr 1, 39-54, 1985.

# paradoksy # GALILEO GALILEI / Galileusz #
 TREŚĆ. 1. Wstęp. 2. Paradoks małego i dużego okręgu. 3. Paradoks okręgu i punktu. 4. Paradoks okręgu i prostej. 5. Uwagi zamykające.

Regulony i systemy. Studia Philosophiae Christianae, nr 2, 25-37, 1985.

# system #
TREŚĆ. 1. Wstęp. 2. Pojęcie regulonu i jego rodzaje. 3. Teoria regulonów a teoria systemów. 4. Zastosowania teorii regulonów. 5. Implikacje filozoficzne.

Hipoteza riszonów i jej aspekty filozoficzne. Studia Philosophiae Christianae, nr 1, 63-74, 1986.

# cząstki elementarne # fizyka # metodologia nauki # nauka a filozofia #
TREŚĆ. 1. Wstęp. 2. Oddziaływania podstawowe. 3. Cząstki elementarne. 4. Hipoteza kwarków. 5. Hipoteza riszonów. 6. Problematyka metodologiczno-filozoficzna.

Zdarzenie, prawdopodobieństwo, rozmytość. Studia Philosophiae Christianae, nr 2, 65-80, 1987. Lubański, Mieczysław.

# zbiór rozmyty # prawdopodobieństwo # zdarzenie #
TREŚĆ. 1. Wprowadzenie. 2. Zdarzenie klasyczne. 3. Prawdopodobieństwo klasyczne. 4. Zbiory rozmyte. 5. Zdarzenie rozmyte. 6. Prawdopodobieństwo rozmyte. 7. Podsumowanie.

Analogia a interpretacja. Studia Philosophiae Christianae, nr 1, 209-219, 1989. Lubański, Mieczysław.

# metodologia nauki # analogia # interpretacja #
TREŚĆ. 1. Postawienie problemu. 2. Uwyraźnienie pojęć. a) Pojęcie analogii. b) Pojęcie interpretacji. 3. Teza artykułu. 4. Ilustracja probabilistyczna. 5. Uwagi uzupełniające.