INDEKS AUTORSKI

Andrzej Marzec


polski indeks filozoficzny

indeks tematyczny
indeks autorski
indeks recenzji
przekłady

Roślinna filozofia (czyli myślenie rośl-inności). Czas Kultury, nr 5, 8-16, 2008.

# Deleuze # kłącze # myślenie rhizomatyczne # myśl nomadyczna #

Klony, fragmenty i to, co pozostaje - o filmie "Nie opuszczaj mnie". Czas Kultury, nr 6, 28-35, 2010.

# Derrida # hauntologia # estetyka # klony #

Poza zasadą sprawności - subwersywne działania teatralne osób o sprawności nienormatywnej/hybrydycznej. Niepełnosprawność i Rehabilitacja, nr 4, 144-156, 2010.

# disability studies # estetyka # niepełnosprawność # teatr fizyczny (Physical Theatre) # hybrydyczność #

Différance Derridy. Czy błąd daje się (wy)tłumaczyć?, Przekładaniec. Półrocznik Katedry UNESCO do Badań nad Przekładem i Komunikacją Międzykulturową UJ, nr 24, 263-279, 2010.

# Derrida # dekonstrukcja # różnia (différance) # przekład # rórznica (différance) #
Głównym celem artykułu jest podjęcie refleksji nad problemem przekładu pojęcia "différence" Derridy na język polski. Błąd ortograficzny popełniony przez francuskiego filozofa może zostać przetłumaczony dwojako: rużnica/rórznica. Rozpoczynając od analizy powstałych dotychczas propozycji translatorskich (B. Banasiaka, T. Sławka, S. Cichowicza oraz J. Skoczylas) autor stara się podjąć namysł nad próbą oddania "différence" w języku polskim z właściwym jej błędem ortograficznym. Następnie zastanawia się, czy należy na gruncie rodzimej myśli poprawiać błąd celowo popełniony przez filozofa, a także czy jego korekta w tym przypadku jest w ogóle uzasadniona. Autor rozważa, jakie konsekwencje oraz perspektywy interpretacyjne mogłoby nieść ze sobą tłumaczenie (différance/différence) wysuwające na pierwszy plan iterację.  Jednocześnie docieka, czy ten nietypowy, inny przekład współgra z takimi pojęciami Derridy jak "suplement", "farmakon", "clinamen", "odwleczenie", "rozsunięcie", "ślad", "rozplenianie". Propozycja, by ten kontrowersyjny termin Derridy tłumaczyć za pomocą polskiego nowo-tworu, neografizmu "rórznica", ma szansę według Autora stać się pomysłem niezwykle płodnym, pozwalającym na udaną krytykę logocentryzmu i fonocentryzmu i przede wszystkim otwierającym na wielość interpretacji.

A(b)normalne, abiektalne - skandal w sztuce współczesnej. Tematy z Szewskiej, nr 2, 259-267, 2011.

# Lacan # estetyka # Realne # sztuka współczesna # abject art #
Głównym celem artykułu jest zbadanie źródeł zjawiska skandalu w sztuce współczesnej oraz zaprezentowanie w tym kontekście artystycznych działań Abnormals Gallery. Wychodząc od założeń psychoanalizy lacanowskiej przyglądam się dwóm strategiom posługiwania się perwersją w sztuce, mającym na celu wyrażenie sprzeciwu wobec Prawa Ojca. Męska twórczość (père-version) polega na tworzeniu alternatywnej wizji świata, będącej infantylną karykaturą ojcowskiego porządku. Natomiast kobieca działalność artystyczna (père-aversion) ujawnia się w radykalnym, gwałtownym zerwaniu z opresyjnym porządkiem patriarchalnym za pomocą cielesności. Następnie przedstawiam zjawisko Abnormals Gallery, której funkcjonowanie w specyficzny sposób żywi się skandalem. Opisuję zatem cielesne performance’y Lukasa Zpiry, spreparowane zwłoki zwierząt Iris Schieferstein, kontrowersyjne, zanurzone w popkulturze prace Maxa Papeschiego oraz fotografie Michela Valentino.

Zmierzch natury. W stronę ekologii politycznej Bruno Latoura. Kultura Współczesna. Teoria, Interpretacje, Praktyka, nr 1, 210-216, 2011. 

# Latour, Bruno # ekologia polityczna # natura # hybryda #

The aesthetics of hospitality - deconstructions of the at-home. Art Inquiry. Recherches sur les arts, Vol XIII,19-33, 2011. Marzec, Andrzej.

# Derrida # estetyka # gościnność # dekonstrukcja # opozycje binarne # Inny #
Autor czyni koncepcję gościnności Jacquesa Derridy punktem wyjścia dla refleksji o sztuce współczesnej. Ta doskonale pozwala na opisanie doświadczenia wyrwania z poczucia zadomowienia i ujawnia dezintegrującą inwazję Inności w przestrzeń domostwa. Teoria Jacquesa Derridy umożliwia zdekonstruowanie znanej przestrzeni domu, która jednak nie stanowi w żadnym wypadku jej destrukcji. Ukazując skomplikowany i niejednoznaczny charakter wyzwania gościnności, autor wiąże poczucie zadomowienia (bycia w swoim domu) jako jeden z niezbędnych warunków fundujących stabilny podmiot. To właśnie on najbardziej obawia się Inności, która mogłaby zakłócić, zachwiać jego trwałą strukturę i poczucie pewności. Toteż autor wnikliwie śledzi lęk przed obcością oraz nostalgiczne tęsknoty za poczuciem bycia w domu, skoncentrowane w filmowej twórczości Davida Lyncha oraz Michaela Hanekego. Następnie przechodzi na grunt sztuki współczesnej,  która nie tylko ujawnia fakt, że z domem jaki do tej pory znaliśmy coś się stało, lecz również pozwala na twórczą dekonstrukcję zadomowienia. Wybrane przez autora prace artystek doprowadzają do zwichnięcia opozycji binarnych: własne/cudze, swoje/obce (Jessica Sue Layton), bliskie/dalekie (Shizuka Yokomizo) i wreszcie najważniejszej wnętrze/zewnętrze (Marja Pirilä, Eve Dent).
The Author would like to point out Derrida's concept of hospitality which perfectly describes the experience of loosing the sense of feeling at home and reveals the disintegrating entrance of the Otherness into a coherent home space. Jacques Derrida's theory makes it possible to deconstruct the familiar home space, which, however, does not constitute in any case its destruction. Revealing a complex and ambiguous nature of the challenge of hospitality, he perceives the sense of feeling at home as one of the necessary conditions of a stable subject. This is the subject that most fears the Otherness which could disrupt, unsettle their permanent structure and a sense of certainty. Therefore, the Author follows closely the fear of strangeness and the nostalgic longing for the sense of feeling at home as depicted by David Lynch and Michael Haneke in their films. Then he passes on to the field of contemporary art which not only reveals the fact that something has happened to the house we have known so far, but it also allows for creative deconstruction of the feeling at home. The artistic works selected by the Author break the binary oppositions: one’s own/someone else’s, familiar/strange (Jessica Sue Layton), close/distant (Shizuka Yokomizo) and finally the most important one: interior/exterior (Marja Pirilä, Eve Dent).