Głosy czasu. [Rec. Stimmen der Zeit. 1968]. Człowiek i Światopogląd, nr 7-8, 154-166, 1969.

Źródła myśli greckiej. [Rec. Vernant, Jean-Pierre. Źródła myśli greckiej]. Człowiek i Światopogląd, nr 4, 155-158, 1970.

Journal of the History of Philosophy 1968/69. [Rec.]. Studia Filozoficzne, nr 4-5, 278-282, 1970.

Quine: z punktu widzenia logiki. [Rec. Quine, Willard Van Orman. Z punktu widzenia logiki]. Studia Filozoficzne, nr 1, 201-204, 1971.

Wspólnota wobec prawdy. [Rec. Leibniz, G. W. Wyznanie wiary filozofa i inne teksty]. Człowiek i Światopogląd, nr 3, 129-134, 1971.

Leibniz i istnienie. [Rec. Cichowicz, Stanisław. Filozof i istnienie. U podstaw teodycei G. W. Leibniza]. Człowiek i Światopogląd, nr 3, 264-268, 1972.

Martin Heidegger: fenomenologia i teologia. [Rec. Phänomenologie und Theologie]. Studia Filozoficzne, nr 10, 204-208, 1972.

Milczenie filozofa. Studia Filozoficzne, nr 11-12, 211-225, 1972.

# SCHELLING, Friedrich Wilhelm Joseph von # wolność # HEIDEGGER, Martin #
TREŚĆ. 1. Problematyczność myślenia. 2. Wolność a system. 3. Granice perspektywy idealistycznej. 4. Wolność a możliwość zła. 5. Istota człowieka. 6. Heidegger a tradycja europejska.

Ku samej rzeczy. Studia Filozoficzne, nr 10, 83-106, 1973.

# HEIDEGGER, Martin # bycie # bezzałożeniowość # HUSSERL, Edmund #
ABSTRAKT. Martin Heidegger podejmuje we wczesnym okresie swojej twórczości hasło fenomenologów: "Z powrotem do samych rzeczy!". Zgodnie z intencją swych twórców, ma ono nawoływać do opisu tego tylko, co nam jest dane, i tak tylko, jak nam jest dane. Heidegger nie postępuje jednak dalej drogą wskazaną przez twórcę fenomenologii, Edmunda Husserla. Nie spełnia on bowiem, zdaniem Heideggera, swego własnego programu; nie opisuje wcale rzeczy tak tylko, jak nam są dane! Zakłada, niezgodnie z własnym programem bezzałożeniowej refleksji, pewne rozumienie bycia danym - z góry przesądza sposób, w jaki to, co napotykamy w doświadczeniu, jest. Tymczasem fenomenologia, skoro ma być rzeczywiście refleksją bez dogmatów, winna, zdaniem Heideggera, uniknąć i tego założenia - winna więc opatrzyć znakiem zapytania także bycie tego, co napotykamy. Krótko - fenomenologia winna być pytaniem o bycie. Modyfikacja fenomenologii dokonana przez Heideggera polega więc przede wszystkim na nadaniu jej ontologicznego charakteru. Hasło "do samych rzeczy!" w ustach Heideggera zmienia swe znaczenie: "rzeczą", o którą w nim chodzi, jest teraz "bycie".

Martin Heidegger: pisma wczesne. [Rec. Heidegger, Martin. Früche Schriften]. Studia Filozoficzne, nr 1, 192-196, 1974.

W filozoficznej prasie RFN. Studia Filozoficzne, nr 9, 129-134, 1974.

W filozoficznej prasie RFN. Studia Filozoficzne, nr 11, 209-213, 1974.

# filozofia niemiecka #
TREŚĆ. 1. Hermeneutyka a marksizm. 2. Filozofia a sztuka. 3. Pojęcie geniuszu u Schopenhauera.

Martin Heidegger i problem prawdy. Studia Filozoficzne, nr 12, 39-63, 1974.

# HEIDEGGER, Martin # prawda # bycie #
TREŚĆ. Myl Martina Heideggera krąży nieustannie wokół tego samego problemu, tej samej kwestii - kwestii bycia. Z wolna, w trakcie wieloletnich rozmyślań o tej "jedynej sprawie myśli", Heidegger uświadamia sobie, że kwestia bycia nie da się sformułować w języku tradycyjnej filozofii. Zaczyna więc pojmować swój trud jako przezwyciężenie tradycji filozofii europejskiej, tradycji, która jego zdaniem da się ująć mianem "metafizyka". Choć wiec Heidegger podejmuje tradycyjne pytania metafizyczne, pyta o byt jako byt, pyta o prawdę - pytania te w jego ujęciu nabierają zupełnie innego znaczenia niż dotąd. Tak właśnie ma się rzecz z problemem prawdy. Heidegger także pojmuje filozofię jako działalność w służbie prawdy - ale znaczy to coś zupełnie innego ni u jego poprzedników. Na czym polega to nowe ujęcie problemu prawdy, co zyskuje się dzięki niemu, a co traci? - oto co mnie interesowało w poniższym szkicu.

W filozoficznej prasie RFN. Studia Filozoficzne, nr 1, 161-166, 1975.

# filozofia niemiecka #
TREŚĆ. 1. Schelling, Habermas, filozofia dziejów. 2. Heidegger, praktyka i filozofia praktyczna. 3. Myśli. Heidegger dla René Chara.

W filozoficznej prasie RFN. Studia Filozoficzne, nr 3, 171-177, 1975.

TREŚĆ. 1. Rozprawa o Karlu Löwith. 2. Perspektywy fenomenologii. 3. Szkic o M. Schelerze.

Walter Biemel o Heideggerze. [Rec. Biemel, Walter. Heidegger.]. Studia Filozoficzne, nr 7, 199-203, 1975.

W filozoficznej prasie RFN. Studia Filozoficzne, nr 9, 151-159, 1975.

# filozofia niemiecka #
TREŚĆ. 1. Działanie etyczne - dzisiaj. 2. Max Müller o Tomaszu z Akwinu. 3. Propozycja filozofii nietranscendentalnej.

Problem metody w filozofii Heideggera. [Rec. Gethmann, Carl Friedrich. Verstehen und Auslegung. Das Methodenproblem in der Philosophie Martin Heideggers]. Studia Filozoficzne, nr 10-11, 151-157, 1975. Michalski, Krzysztof.

# HEIDEGGER # metodologia filozofii #

Nowy tom dzieł Heideggera. [Rec. Heidegger, Martin. Logik. Die Frage nach der Wahrheit]. Studia Filozoficzne, nr 7, 137-141, 1977.

Świat, dzieje, mit i polityka. [Rec. Brand, Gerd. Welt, Geschichte Mythos und Politik]. Studia Filozoficzne, nr 6, 165-167, 1979.

Sens i fakt. O polemice Husserla z psychologizmem. Studia Filozoficzne, nr 2, 83-108, 1980.

# HUSSERL, Edmund # psychologizm # fakt # naoczność #

Husserl i Kartezjusz: kiedy świat wydaje nam się niezrozumiały. Studia Filozoficzne, nr 4, 3-16, 1985. Michalski, Krzysztof.

# HUSSERL, Edmund # KARTEZJUSZ # rozumienie #
ABSTRAKT. W niektórych pracach Husserl stara się wyrazić swój program pierwszej filozofii - fenomenologii - za pomocą Kartezjańskich metafor i argumentów. Przedsięwzięcie to wprowadza w jego myśl nowego rodzaju napięcie: dobrze je widać w podejściu Husserla do problemu: kiedy świat wydaje nam się niezrozumiały? W tekstach Husserla można mianowicie znaleźć bliskie Kartezjuszowi przekonanie, że świat jawi nam się jako niezrozumiały tylko o tyle, o ile nie jest "świadomością". Cień wątpliwości ma w tej interpretacji regionalne i ontologiczne źródło (i w związku z tym tylko lokalny charakter) - i da się, przynajmniej w zasadzie, usunąć. Nie jest to jednak jedyna możliwa interpretacja Husserla: w innym ujęciu "świadomość" jako taka nie jest ani odrębnym "bytem", ani "przedmiotem". Sfera absolutnej zrozumiałości okazuje się wówczas tylko filozoficznym mitem, cień wątpliwości - nieusuwalnym składnikiem wszelkiego sensu.

PRZEKŁAD. Heidegger, Martin. Ku rzeczy myślenia. M., K. i Mizera, Janusz i Wodziński, Cezary (tłum.). Warszawa, Aletheia, 1999.