Doktryna marksistowska na tle dzisiejszej epoki. Myśl Współczesna, nr 12, 501-513, 1947.

# materializm historyczny # dogmatyzm #

Teoretyczne zadania marksizmu. Szkic programu. Myśl Współczesna, nr 1, 3-18, 1948.

# materializm historyczny # społeczna rola nauki # socjalizm #
TREŚĆ. * Śladami Marksa. * Szata pojęciowa doktryny. * Nieporozumienia wokół nauki Marksa. * Doktryna marksistowska a rozwój nauki. * Logika. * Etnologia. * Socjologia. * Doktryna marksistowska a przeobrażanie historyczne. * Na tle świeżych wydarzeń.

Na szlakach marksizmu. (Polemika z Hochweld, J., Schaff, A.). Myśl Współczesna, nr 8-9, 19-34, 1948.

# marksizm # metodologia nauk społecznych # ideologia #
TREŚĆ. * Fakty indywidualne czy zjawiska społeczne? * Interwencja duchów. * Dobór terminów a meritum sprawy. * "Funkcja religijna" doktryny naukowej. * Świat idei a rzeczywistość.

U podstaw estetyki. Warszawa, Wyd. Kasy Imienia Mianowskiego - Instytutu Pobierania Nauki, 1933; wyd. 2 uzup. Warszawa, Czytelnik, 1949.

Zob. wyd. przejrz. i uzup. z 1958.

Pojęcie klasy społecznej. Studia Filozoficzne, nr 1, 17-35, 1957.

# klasa społeczna # struktura społeczna # stratyfikacja społeczna #
TREŚĆ. 1. Troistość zakresu terminu na tle przemian ustrojowych. 2. Wspólny wzór i niezgodne definicje.

U podstaw estetyki. Wyd. 3 przejrz. i uzup. Warszawa, PWN, 1958. Ossowski, Stanisław.

# estetyka # przeżycie estetyczne # ocena estetyczna # realizm w sztuce # ekspresja # wartość estetyczna # twórczość #
TREŚĆ. (A) Przedmowa do III wydania. (B) Uwagi wstępne. I. Świat kształtów, barw i dźwięków w bezpośrednich ocenach estetycznych. 1. Interpretacja w przeżyciach estetycznych. 2. Jakości zmysłowe. 3. Układy w przestrzeni lub czasie, nie oparte na stosunkach jakościowy. 4. Układy barw i form przestrzennych. 5. Organizacja tonów w muzyce. 6. Wygląd realnych przedmiotów. II. O sztukach odtwarzających rzeczywistość. 7. Dwie rzeczywistości w sztuce. 8. Zagadnienie realizmu. 9. Sposób ujęcia treści i stosunek do przyjętego z góry tematu. 10. Bezpośrednie piękno przedmiotu odtwarzającego. 11. Wartość odtwarzanej rzeczywistości. 12. Sztuka symboliczna. 13. "Harmonia między treścią a formą". III. Zagadnienie ekspresji. 14. Oznaki ekspresyjne. 15. Wyrażanie stanów psychicznych a wartość estetyczna. 16. Dwa pojęcia ekspresji w estetyce. IV. U podstaw estetyki. 17. Przyroda i sztuka. 18. Co to są przeżycia estetyczne? 19. Piękno i twórczość. 20. Sztuka i kultura. (C) Dopełnienia. 1. O subiektywizmie w estetyce. 2. Z dociekań nad genezą sztuki. 3. Rola środowiska społecznego w kształtowaniu się reakcji psychicznych na dzieła sztuki. 4.O wychowawczych potencjach twórczości artystycznej. (D) Spis nazwisk. (E) Spis ilustracji.

Koncepcje ładu społecznego i typy przewidywań. Studia Filozoficzne, nr 4, 25-44, 1959.

# ład społeczny # zachowanie zbiorowe # społeczeństwo # etyka #
TREŚĆ. 1. Idealne typy zachowania się zbiorowego. 2. Mechanizm ładu społecznego. 3. Typy zbiorowego zachowania się i ogólne teorie w naukach społecznych. 4. Wzory niebieskie. 5. Typologia zachowania się zbiorowego i metody przewidywań. 6. Socjologia, antropologia, cybernetyka. 7. Centralne planowanie i sądy o wartościach. 8. Rodzaje zbiorowego zachowania się w ustroju policentrycznym. 9. Czwarta kategoria. 10. Klasyfikacja systemów zachowania się zbiorowego.

Wielogłowy Lewiatan i grupa społeczna. O perypetiach pojęciowych w socjologii. Studia Filozoficzne, nr 5, 101-135, 1959.

# socjologia # grupa społeczna # społeczeństwo # więź społeczna #
TREŚĆ.1. Motywy analizy. 2. Organizm społeczny i dusza zbiorowa. 3. Psychologia indywidualna i psychologia społeczna. 4. Zjawiska psychiczne i zjawiska społeczne. 5. Dwojaka interpretacja zjawisk społecznych. 6. Społeczeństwo i grupa społeczna. 7. Sprawa przekładalności terminu. 8. Dwa aspekty życia społecznego. 9. Interpretacje więzi społecznej. 10. Sprawa jednolitości postaw społecznych. 11. Nieuświadomieni członkowie grup ideologicznych. 12. Niesymetryczność więzi społecznej w grupach o tendencjach ekskluzywnych. 13. Zbiór realny i klasa logiczna. 14. Systemy społecznych stosunków. 15. Wnioski.

"Od 'kodeksu natury' do 'sprzysiężenia równych'" w: Księga pamiątkowa ku uczczeniu czterdziestolecia pracy nauczycielskiej w Uniwersytecie Warszawskim profesora Tadeusza Kotarbińskiego. Kotarbińska, Janina i in. (red.), 86-101. Warszawa, PWN, 1959.

# MORELLY, Étienne Gabriel # własność, posiadanie # socjalizm # prawa naturalne #
TREŚĆ. 1. Dwa kierunki myśli społecznej wieku oświecenia. 2. Rozprawa o własności prywatnej i o podstawach moralności zgodnej z prawami natury. 3. Projekt kodeksu przyszłego społeczeństwa. 4. Pozycja Morelly’ego w dziejach myśli socjalistycznej. 5. Utopia Morelly’ego w nurcie wydarzeń historycznych.

Dzieła. T. 4. O nauce. Warszawa, PWN, 1967.  

# socjologia nauki # metodologia nauk społecznych # społeczna rola nauki # znak # humanistyka # ideologia #
TREŚĆ. (A) Nota od Komitetu Redakcyjnego. (B) Funkcja dziejowa nauki (1923), 9-32. (C) Analiza pojęcia znaku (1926), 33-59. (D) Prawa historyczne w socjologii (1935), 61-90. (E) Nauka o nauce (1935), 91-102. (F) Nauki humanistyczne a ideologia społeczna (1937), 103-124. (G) O osobliwościach nauk społecznych (1962), 125-316. (a) Wprowadzenie. 1. Wielogłowy Lewiatan i grupa społeczna (O perypetiach pojęciowych w socjologii). 2. Koncepcje ładu społecznego i typy przewidywań. 3. Punkty widzenia, tezy, dyrektywy (Rozważania nad typami sporów w problematyce społecznej). 4. Stanowiska i szkoły. 5. Wzory nauk przyrodniczych w empirycznej socjologii. 6. Nauki społeczne w problematyce teorii kultury. 7. Socjologia współczesna w procesach przemian społecznych. (H) Dwie koncepcje historycznych uogólnień (1963), 319-328. (I) Zoologia społeczna i zróżnicowanie kulturowe (1963), 329-350.