Psychologia humanistyczna - między naturalizmem i antynaturalizmem. Studia Filozoficzne, nr 5, 149-160, 1978. Paszkiewicz, Elżbieta.

# psychologia humanistyczna # metodologia nauk społecznych # naturalizm # antynaturalizm #
ABSTRAKT. Pogląd, iż nauki przyrodnicze stanowić powinny wzorzec metodologiczny nauk społeczny nazywany bywa naturalistycznym. Do nauk społecznych ów wzorzec metodologiczny dociera zwykle za pośrednictwem filozofii nauki, na gruncie której jest on rekonstruowany. Szczególną rolę jako "pośrednik" odgrywał kiedyś empiryzm logiczny, któremu przypisać można m. in. ukształtowanie behawioryzmu - swoistej realizacji stanowiska naturalistycznego w psychologii. Wśród zakwestionowanych ze względu na swoją nieadekwatność tez empiryzmu logicznego znalazła się tzw. teza logicyzmu. Można pokazać, iż odrzucenie tej tezy wiąże się z eksponowaniem komunikacyjnej (w przeciwieństwie do opisowej) funkcji języka. Przeciwstawienie tych dwu funkcji może być traktowane jako przeciwstawienie na wymiarze (odpowiednio) "podmiotowość - pozapodmiotowość poznania". Tak jak posługiwanie się językiem w jego funkcji opisowej wraz z (konotowaną przez nią) "pozapodmiotowością" poznania cechuje podejście behawiorystyczne, tak eksponowanie komunikacyjnej funkcji języka wraz z nieuniknionym "nasyceniem podmiotowością" konstytuuje podejście badawcze tzw. psychologii humanistycznej. Czy jednak podejście to będąc antybehawiorystycznym, jest zarazem antynaturalistyczne?