INDEKS AUTORSKI

Jerzy Pelc (1924-2017)


polski indeks filozoficzny

indeks tematyczny
indeks autorski
indeks recenzji
przekłady

O książce Quine'a "Z punktu widzenia logiki" [Rec. Quine, Willard Van Orman. From a Logical Point of View]. Myśl Filozoficzna, nr 6, 182-198, 1956.

O istnieniu i strukturze dzieła literackiego. Rozważania logiczne nad Studiami z estetyki Romana Ingardena. Studia Filozoficzne, nr 3, 121-164, 1958.

# INGARDEN, Roman # teoria literatury # dzieło literackie #
TREŚĆ. (A) Uwagi wstępne. (B) Najważniejsze założenia Ingardenowskiej teorii dzieła literackiego i ich krytyka. (C) Struktura warstwowa dzieła literackiego. (D) Uwagi o poszczególnych warstwach dzieła literackiego. (a) Warstwa brzmieniowa a pozostałe warstwy dzieła literackiego. (b) Warstwa znaczeń i sensów dzieła literackiego. (c) Treść i forma dzieła literackiego. (d) Warstwa przedmiotów przedstawionych w dziele literackim. (e) Warstwa wyglądów w dziele literackim. (B) Uwagi końcowe.

"Szkic analizy znaczeniowej terminu 'Ideologia dzieła literackiego'" w: Księga pamiątkowa ku uczczeniu czterdziestolecia pracy nauczycielskiej w Uniwersytecie Warszawskim profesora Tadeusza Kotarbińskiego. Kotarbińska, Janina i in. (red.), 142-177. Warszawa, PWN, 1959.

# dzieło literackie # literaturoznawstwo # ideologia #
TREŚĆ. 1. Potoczne znaczenie terminu. 2. Zawartość ideologiczna dzieła. 3. Idea przewodnia dzieła. 4. Sens ideologiczny dzieła. 5. Ideologia.

Poglądy Rudolfa Carnapa na kwestie znaczenia i oznaczania. Warszawa, PWN, 1960.

# CARNAP, Rudolf # metodologia nauki # semantyka # semiotyka # metajęzyk # znaczenie #
TREŚĆ. * Przedmowa. * Wstęp. I. Część pierwsza. 1. Uwagi wstępne. 2. Konstrukcja systemu językowego. II. Część druga. 1. Uwagi wstępne. (a) Semiotyka i jej części. (b) Semantyka. (c) L-semantyka. 2. Uwagi końcowe. III. Część trzecia. 1. Uwagi wstępne. (a) Metoda ekstensji i intensji. (b) L-determinacja. (c) Metoda stosunku nazywania. (d) Metajęzyki w semantyce. 2. Uwagi końcowe.

O wartości logicznej i charakterze asertywnym zdań w dziele literackim. Estetyka, I, 97-128, 1960.

# wartość logiczna # asercja # odbiór / percepcja dzieła sztuki # dzieło literackie # intensjonalność #
TREŚĆ. 1. Zdanie a rzeczywistość. 2. Autor a zdanie. 3. Czytelnik a zdanie. (a) Dwa aspekty stosunku czytelnika do zdania. (b) Opinia czytelnika o charakterze zdania jako sądu lub supozycji. (c) Opinia czytelnika a prawdziwość lub fałszywość zdania. 4. O zdaniach zawierających wypowiedzi przytoczone. (a) Struktura intensjonalna a rzeczywistość. (b) Autor a struktura intensjonalna. (c) Czytelnik a struktura intensjonalna. 6. Wnioski.

"Funkcje semantyczne a forma i treść w sztuce (Rozważania logiczne nad poglądami Władysława Tatarkiewicza na strukturę, oddziaływanie i rodzaje dzieł sztuki)" w: Charisteria. Rozprawy filozoficzne złożone w darze Władysławowi Tatarkiewiczowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin. Czeżowski, Tadeusz (red.), 173-205. Warszawa, PWN, 1960.

# TATARKIEWICZ, Władysław # estetyka #
TREŚĆ. (A) Dwa pojęcia formy. (B) Krytyka poglądów Władysława Tatarkiewicza.

O pojęciu tematu. Wrocław, Ossolineum, 1961.

# literaturoznawstwo # dzieło literackie # temat # estetyka #
TREŚĆ. * Streszczenie w języku rosyjskim. * Streszczenie w języku angielskim. * Wstęp. I. Analiza pojęcia tematu. 1. O różnych rozumieniach słowa "temat". (a) Potoczne znaczenie słowa "temat". (b) Temat jako "coś", co znajduje się poza dziełem. (c) Temat jako treść psychicznego przeżycia autora. (d) Temat jako immanentny przedmiot wyobrażenia autora. (e) Temat jako "to", co przedstawione w dziele. (f) Temat jako pojęcie lub zdanie "ujmujące" przedmiot dzieła. (g) Temat jako schemat pojęciowy, czyli znaki dzieła (dzieło jako temat). (h) Temat jako postrzegalne elementy dzieła (tzw. temat słowny, temat muzyczny, temat zdobniczy). 2. Problemy konstrukcji terminu "temat". (a) Podstawy konstrukcji terminu "temat". (b) Wybór pojęcia tematu. (c) Wybór struktury tematu oraz jedno- lub wielotematowości. (d) Temat literacki. II. Krytyczny przegląd stanowisk w sprawie pojęcia tematu. 1. Psychologia i estetyka. (a) Władysław Witwicki, Psychologia. (b) Stanisław Ossowski, U podstaw estetyki. 2. Bibliografia i teoria literatury. (a) Adam Łysakowski, Katalog przedmiotowy. (b) Juliusz Kleiner, Treść i forma w poezji. (c) Konrad Gorski, Poezja jako wyraz. (d) Stanisław Jerschina, Teoria literatury. (e) Eugeniusz Kucharski, O metodę estetycznego rozbioru dzieł literackich. (f) Zygmunt Łempicki, Osnowa, wątek, motyw. (g) Wiktor Żirmunskij, Wstęp do poetyki. (h) Borys Tomaszewski, Teoria literatury. (i) Manfred Kridl, Wstęp do badań nad dziełem literackim. (j) Maria Renata Mayenowa, Poetyka opisowa. (k) Lidia Łopatyńska, Motyw literacki. (l) G. Pospiełow, Temat. (m) P. Michajłow i B. Michajłowskij, Sjużet; E. Łunin, Akcja; N. K. Sjużety wędrowne. (n) L. I. Timofiejew, Teoria literatury.

Uwagi o Historii estetyki Władysława Tatarkiewicza. [Rec.]. Estetyka, II, 277-284, 1961.

Logika dla szarego człowieka. [Rec. Lieber, Lillian Mits, Wits and Logic: What Modern Logic Means to You]. Studia Filozoficzne, nr 6, 178-183, 1961.

Zdanie a sąd w dziele literackim. (Wartość logiczna i charakter asertywny quasi-sądu). Estetyka, III, 131-154, 1962.

# dzieło literackie # sąd # prawda w sztuce # INGARDEN, Roman #
TREŚĆ. 1. Zarys poglądów Ingardena na zagadnienie prawdy w literaturze. 2. Prawdziwość sądu czy prawdziwość zdania. 3. Quasi-sądy a habitus realności przedmiotów przedstawionych.

Szkoła "Elementów" Tadeusza Kotarbińskiego. Rec. Kotarbiński, Tadeusz. Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk, wyd. II). Studia Filozoficzne, nr 2, 221-225, 1962.

Dwie książki z zakresu zastosowań logiki do historii. [Rec. Malewski, Andrzej i Topolski, Jerzy. Studia z metodologii historii. Giedymin, Jerzy. Z problemów logicznych analizy historycznej]. Studia Filozoficzne, nr 3, 269-276, 1962.

# metodologia historii #

Nowa książka o przedmiocie i metodzie estetyki. [Rec. Gałecki, Jerzy. Problematyka estetyki, przedmiot i metoda]. Studia Filozoficzne, nr 3-4, 237-243, 1963.

Maszyna matematyczna i mózg ludzki. [Rec. Neumann, John von. Maszyna matematyczna i mózg ludzki]. Studia Filozoficzne, nr 3-4, 281-282, 1963.

"Zastosowanie funkcji semantycznych do analizy pojęcia metafory" w: Rozprawy logiczne. Księga Pamiątkowa ku czci Profesora Kazimierza Ajdukiewicza. 123-153. Warszawa, PWN, 1964.

# semantyka # metafora # tropy stylistyczne #
TREŚĆ. Wstęp. I. Aparat pojęciowy i podstawy teoretyczne analizy metafory. 1. Aparat pojęciowy. 2. Podstawy teoretyczne. II. Analiza semantyczna tropów stylistycznych. 1. Trójkąt metaforyczny WW1W2. 2. Metafora właściwa. 3. Metonimia. 4. Synekdocha. 5. Peryfraza. 6. Ironia i antyironia. III. Semantyczny charakter pojęcia metafory (uwagi końcowe). 1. Materiał przykładowy w analizie semantycznej pojęcia metafory. 2. Trójkąt metaforyczny WW1W2 jako schemat struktury relatywnego pojęcia metafory. 3. Relacja metaforyzacji W1-W a zwykła wieloznaczność. 4. Synonimiczność wyrażenia metaforycznego (W) i jego odpowiednika semantycznego (W2) a zwykłe zastępowanie logiczne. 5. Relacja W1-W2 jako podstawa trójkąta metaforycznego. 6. Wnioski. ;

O nauce poprawnego myślenia. [Rec. Łubnicki, Narcyz. Nauka poprawnego myślenia]. Studia Filozoficzne, nr 3, 151-154, 1964.

Z amerykańskiego sympozjum na temat metafory. [Rec. Isenberg, Arnold. On Defining Metaphor. The Journal of Philosophy, 1963, 609-622. Welsh, Paul. On Explaining Metaphors]. Studia Filozoficzne, nr 3, 219-222, 1964.

[Rec. Giedymin, Jerzy. Problemy, założenia, rozstrzygnięcia. Studia nad logicznymi podstawami nauk społecznych]. Ruch Filozoficzny, XXV (1-2), 37-39, 1966.

Funkcjonalne podejście do semiotyki logicznej języka naturalnego. Studia Filozoficzne, nr 2, 109-134, 1967.

# semiotyka # język naturalny # nazwa # użycie wyrażeń #
TREŚĆ. 1. Wstęp. 2. Sposób użycia wyrażenia. 3. Sposób użycia wyrażenia a klasyfikacja nazw ze względu na liczbę ich desygnatów. 4. Sposób użycia wyrażenia a klasyfikacja nazw ze względu na ich intencję jednostkową lub ogólną. 5. Sposób użycia wyrażenia a klasyfikacja nazw ze względu na ich charakter podmiotowy lub orzecznikowy. 6. Sposób użycia wyrażenia a rozróżnienie: imię własne - nazwa - deskrypcja. 7. Sposób użycia wyrażenia a zdanie. 8. Sposób użycia wyrażenia a funkcjonalna semiotyka logiczna języka naturalnego.

"Imiona własne w języku naturalnym. Prolegomena do teorii" w: Księga pamiątkowa ku czci profesora Tadeusza Kotarbińskiego w osiemdziesiątą rocznicę urodzin. Czeżowski, Tadeusz i in. (red.), 185-211. Warszawa, PWN, 1967.

# język naturalny # imiona własne #
TREŚĆ. 1. Lingwistyczna charakterystyka imion własnych. 2. Logiczna charakterystyka imion własnych. 3. Imię własne a wyrażenie użyte pod pewnym względem jako imię własne. 4. Stopniowalność bycia imieniem własnym. 5. Imię własne a podmiot i orzeczenie. 6. Znaczenie imion własnych. 7. Jednostkowość imion własnych. 8. Imiona własne a deskrypcje. 9. Zakończenie.

PRZEKŁAD. Logika i język: studia z semiotyki logicznej. Pelc, Jerzy (wybór, wstęp, tłum.). Warszawa, PWN, 1967.
"Wstęp", VII-XXIX.

# filozofia języka - antologia #

Polskie Towarzystwo Semiotyczne. Studia Filozoficzne, nr 2, 226, 1968.

[Rec. Dobrosielski, Marian. Filozoficzny pragmatyzm C. S. Peirce'a]. Ruch Filozoficzny, XXVII (1), 17-19, 1969.

Prakseosemiotyka Tadeusza Wójcika. [Rec. Wójcik, Tadeusz. Prakseosemiotyka, zarys teorii optymalnego znaku]. Studia Filozoficzne, nr 1, 169-176, 1971.

Szkic do portretu Tadeusza Kotarbińskiego. W osiemdziesięciopięciolecie urodzin. Studia Filozoficzne, nr 2, 13-31, 1971.

# KOTARBIŃSKI, Tadeusz # realizm praktyczny # prakseologia # reizm #

Władysław Tatarkiewicz - filozof najwyższych wartości. Studia Filozoficzne, nr 4, 87-91, 1976.

# TATARKIEWICZ, Władysław # historia filozofii # etyka #

Semiotyka logiczna w pismach Kazimierza Ajdukiewicza. Studia Filozoficzne, nr 8-9, 117-123, 1978.

# semiotyka # AJDUKIEWICZ, Kazimierz #

Średniowieczna nauka o supozycjach terminów. (Przyczynek do genealogii semiotyki). Studia Filozoficzne, nr 8, 33-37, 1979.

# semiotyka # historia logiki # filozofia średniowieczna # supozycja #

O modystach - karta z dziejów semiotyki średniowiecznej. Studia Filozoficzne, nr 10, 35-37, 1979.

# modi significandi # semiotyka # filozofia średniowieczna #

Przykład formalizacji pewnych wyrażeń intensjonalnych. Studia Filozoficzne, nr 5, 105-109, 1980.

# wyrażenia intensjonalne # KRIPKE, Saul # semantyka #
TREŚĆ. (A) Uwagi wstępne. 1. Semantyka Kripkego. 2. Zastosowanie semantyki Kripkego do analizy pewnych zdań intensjonalnych. (B) Bibliografia.

Ostatni doktorat honorowy Władysława Tatarkiewicza. Studia Filozoficzne, nr 1, 3, 1981.

Tatarkiewicz - humanista. Studia Filozoficzne, nr 1, 11-22, 1981.

# TATARKIEWICZ, Władysław # humanizm #

Tadeusza Kotarbińskiego droga do reizmu. Studia Filozoficzne, nr 9, 3-12, 1981.

# KOTARBIŃSKI, Tadeusz # reizm #

Rzecz o twórczym działaniu: notatki z lektur i refleksje. Studia Filozoficzne, nr 8-9, 5-18, 1985. Pelc, Jerzy.

# twórczość # wytwory ludzkie # odkrycie # wynalazek #
ABSTRAKT. Przedmiotem rozważań są pojęcia wytworu, czynności i sprawcy twórczego działania. Pojęcie wytworu rozpatruje się na przykładzie wynalazku. W analizie czynności namyślania się bądź dochodzenia do wynalazku lub odkrycia wyliczono jej stadia, poświęcając więcej uwago: rozwiązywaniu problemów, charakterystyce środków heurystycznych, metodom stawiania hipotez, rozumowaniom abdukcyjnym. Następnie scharakteryzowano sprawcę twórczego działania: jego pomysłowość, produktywność, zdolność do myślenia rozbieżnego, bisocjacji i redefiniowania. Na koniec wymieniono elementy twórcze w semiozie na przykładach: interpretowania znaku oraz pojęć: okresu warunkowego, sformułowań inferencji, zdania podmiotowo-orzecznikowego, metafory, porównania, definicji realnej i zdania pytajnego.

Memoriał w sprawie kompleksowych badań i kształcenia akademickiego w zakresie semiotyki i nauk o komunikacji. Studia Filozoficzne, nr 10, 128-131, 1985.

[Autobiogram]. Ruch Filozoficzny, nr 1, 76-80, 1987.

# filozofia polska # autobiogram #

[Rec. Gardies, Jean-Louis. Rational Grammar. Mulligan K. (transl.)]. Ruch Filozoficzny, XLV (1), 67-68, 1988. Pelc, Jerzy.