Dialektyka człowieka i teorie osobowości. Studia Filozoficzne, nr 7, 13-23, 1978. Rożalska-Czyżkowska, Bożena.

# osobowość # dialektyka # człowiek # rozwój osobowościowy #
TREŚĆ. Artykuł stanowi próbę sformułowania założeń teorii osobowości wyprowadzonych z marksistowskiej dialektyki człowieka, prezentowanej przez J. Kuczyńskiego w pracy "Homo creator". Punktem wyjścia jest ustalenie i ujawnienie filozoficznych przesłanek modelowych koncepcji osobowości tradycyjnych (psychodynamika, behawioryzm), jak i współczesnych (cybernetyczne teorie osobowości, teorie poznawcze trzeciej psychologii), a następnie analiza i konfrontacja z ustaleniami dialektyki człowieka, próba budowy teorii osobowości podejmowanych z pozycji marksistowskich (koncepcja L. Sève`a i K. Obuchowskiego). Zawarte w artykule propozycje dialektycznej teorii osobowości przezwyciężają tradycyjnie w psychologii analizowaną relację: jednostka - środowisko, relację ujmowaną w kategoriach uwarunkowań i zależności genetycznych. Fundamentalna dla marksistowskiej refleksji o człowieku VI Teza o Feuerbachu traktowana jest w reprezentatywnym tu ujęciu jako sformułowanie dialektycznego związku człowieka z całokształtem stosunków społecznych i eksterioryzacji podmiotowości ludzkiej w praktyce. Osobowość jest więc tu ujmowana jako dynamiczny i dialektyczny "efekt" praktyki, jako wytwór jednostki w procesie samorozwoju, traktowanego jako społeczna autokreacja jednostki. Centralnym dla proponowanej tu teorii osobowości są kategorie: przeżywania i praktyki - twórczego uwewnętrzniania rzeczywistości i obiektywizacji twórczości w praktyce.

Społeczna rzeczywistość wartości. Studia Filozoficzne, nr 4, 59-69, 1979. Rożalska-Czyżkowska, Bożena.

# kryzys wartości # aksjologia # jednostka a społeczeństwo #