Filozofia jako dialog wewnętrzny. [Rec. Litwin, Jakub. Eseje o dialogach wewnętrznych]. Człowiek i Światopogląd, nr 1, 136-141, 1968.

Etyczne i historyczne uzasadnienie socjalizmu. Etyka, t. 7, 77-99, 1970.

# etyka marksistowska # BERNSTEIN, Eduard # VORLÄNDER, Karl # KAUTSKY, Karl # socjalizm #
TREŚĆ. (A) Problemy etycznego uzasadnienie socjalizmu. (B) Problematyka filozoficzna Bernsteinowskiej rewizji marksizmu. (C) Marksizm ortodoksyjny i neokantyzm.

Aksjologia Stanisława Ignacego Witkiewicza. Etyka, t. 9, 65-90, 1971. Rudziński, Roman.

# WITKIEWICZ, Stanisław Ignacy # aksjologia # katastrofizm # tragizm #
TREŚĆ. (A) Tragiczna wizja świata. (B) Metafizyka istnienia. (C) Podstawowy porządek wartości. (D) Wartości moralne. (E) Moralny protest. (F) Próba oceny.

Czy zmierzch filozofii? [Polemika z: Tanalski, Dionizy. Engelsowskie pojmowanie...]. Człowiek i Światopogląd, nr 6, 90-105, 1971.

# filozofia # marksizm # filozofia a nauka #
TREŚĆ. Problem sprawdzalności wiedzy. * Problem wieczności materii. * Nauka i etyka. * Zmierzch czy świt filozofii?

Próba oceny neokantyzmu. [Rec. Szyszkowska, Maria. Neokantyzm. Filozofia społeczna wraz z filozofią prawa natury o zmiennej treści]. Studia Filozoficzne, nr 5, 218-221, 1972.

Ze studiów nad filozofią współczesną. [Rec. Hommes, Ulrich. Die Existenzerhellung und das Recht i Transzendenz und Personalität]. Studia Filozoficzne, nr 7, 143-151, 1973.

Filozofia Jaspersa: interpretacje i recepcja. [Rec. Saner, Hans. Karl Jaspers. In Selbstzeugnissen und Bilddokumenten]. Studia Filozoficzne, nr 5, 201-204, 1974.

Dylematy Jaspersowskiej filozofii bytu. Studia Filozoficzne, nr 8, 95-109, 1976.

# JASPERS, Karl # filozofia a nauka # byt # absolut #
ABSTRAKT. Jaspers konstruował swą filozofię bytu na tle diagnozy upadku tradycyjnej metafizyki, podejmując wysiłek przywrócenia jej prawomocności. By to umożliwić, dokonał stanowczego odróżnienia filozofii od nauki oraz sensu prawdziwości w dziedzinie filozofii i w nauce. Wypowiedziom filozoficznym nadał charakter apelu etycznego, a dziełom filozofów status mitu, który nie przekazuje wiedzy, lecz umożliwia partycypację w więzi jednostki z absolutem. Nowa metafizyka okazała się możliwą za cenę zamknięcia jej przedmiotu - bytu absolutnego - w doświadczeniu wiary w jednostkowej subiektywności, odebrania jej roszczeń do rangi prawdy powszechnie ważnej. W rezultacie zaś samo istnienie absolutu okazało się wątpliwe, zniknęła bowiem możliwość obiektywnego zaświadczenia o nim. trudności Jaspersa ze spójnym ujęciem problematyki bytu absolutnego wyjaśniam dowodząc, że afirmacja absolutu i wolności ludzkiej jednocześnie nie dają się ze sobą pogodzić. Dowodzę nadto, że sama problematyka absolutu ukrytego w sformułowaniu jaspersowskim nieprawnie utożsamia pytanie o byt obiektywny i pytanie o absolutny początek czy źródło wartości. U źródeł kryzysu metafizyki tradycyjnej leży bowiem definitywne odróżnienie ontologicznej samoistotności kosmosu oraz absolutu aksjologicznego, którego rolę przejmuje człowiek.

Marksizm i kantyzm w filozofii Maxa Adlera. Studia Filozoficzne, nr 6, 69-83, 1977.

# ADLER, Max # austromarksizm # kantyzm #
ABSTRAKT. Funkcjonujące w dziejach marksizmu i na pograniczach jego rewizji przeciwstawienie socjalizmu etycznego i ewolucjonistycznego naturalizmu rozpatruje w niniejszej rozprawie jako wewnętrzny problem teorii reprezentanta austromarksizmu, Maxa Adlera. Analiza prowadzi do wniosku, iż słusznie odcinając się od naturalistycznego determinizmu, Adler otarł się o granice transcendentalno-idealistycznej dezinterpretacji myśli Marksa, ale ich nie przekroczył. Na gruncie historyczno-socjologicznym zatrzymał się wobec niewyjaśnianego w ramach jego założeń paralelizmu konieczności dziejowej i konieczności moralnej, a tam gdzie zamierzał do jej wyjaśnienia, pojawiła mu się koncepcja proletariatu jako podmiotu dziejów wyposażonego w moc bliską heglowskiemu rozumowi. W artykule konkluduję, iż problem ten zdolna jest rozwiązać spójnie tylko marksistowska filozofia kreacji, w ramach której nie trzeba traktować idei socjalizmu (czy komunizmu) ani jako odbicia bytu społecznego, ani jako czysto naukowej prognozy, ani też w roli apriorycznego postulatu etycznego, lecz jako produkt ludzkiego, zaangażowanego czynu poczynającego się wraz z uznaniem zasady "człowiek dla człowieka jest najwyższą wartością" za zasadę życia.

Przesłanki dialogu filozofii marksistowskiej i chrześcijańskiej o sensie życia i dziejów. Studia Filozoficzne, nr 3, 47-58, 1979.

# historiozofia # sens życia / dziejów # marksizm a katolicyzm #
TREŚĆ. 1. Pytanie o sens. 2. Sens historii w perspektywie marksistowskiej. 3. Sens życia i zaangażowanie historyczne. 4. Sytuacja historyczna.

Teoria i rzeczywistość. Studia Filozoficzne, nr 3, 71-88, 1979.

# marksizm # teoria a praktyka (a życie itd.) # kryzys nauki # dialektyka #
TREŚĆ. I. Kształt teorii a problematyka faktu i wartości. 1. Scjentystyczne nieporozumienie w marksizmie. 2. Teoria klasyczna. 3. Kryzys samoświadomości nauk. 4. Marksizm a wiara i utopia. II. Teoria dialektyczna. 1. Krytyka teorii klasycznej. 2. Dialektyka całości i prawdy. 3. Istnienie i sens.

Filozofia a ekonomia polityczna w marksizmie. Weryfikacja idei socjalizmu. Studia Filozoficzne, nr 5-6, 3-15, 1982. Rudziński, Roman.

# marksizm # socjalizm # ekonomia #

Roman Rudziński (17 IV 1941 - 30 XI 1985). Studia Filozoficzne, nr 5, 199-200, 1986. Miś, Andrzej.