O obiektywną interpretację filozofii Stanisława Ignacego Witkiewicza. Studia Filozoficzne, nr 8, 79-90, 1974.

# WITKIEWICZ, Stanisław Ignacy # materializm #
TREŚĆ. Filozofia Stanisława Ignacego Witkiewicza jest tą dziedziną, która zajmuje w jego twórczości szczególne miejsce. Jednocześnie dziedzina ta znana jest w stopniu o wiele mniejszym, niż twórczość dramatyczna czy powieściowa autora "Szewców". Brak dotychczas całościowej analizy poglądów filozoficznych S. I. Witkiewicza, w szczególności brak interpretacji tych poglądów z punktu widzenia marksistowskiej metodologii historii filozofii. Przyczynkarskie publikacje, których przedmiotem jest myśl filozoficzna S. I. Witkiewicza, w związku z określonym nastawieniem badawczym autorów, idą jak dotąd w niewłaściwym kierunku i doszukują się w ontologii autora "Pojęć i twierdzeń..." elementów idealistycznych. Szczególnie jaskrawym przykładem błędnej interpretacji poglądów filozoficznych Witkiewicza jest usytuowanie go w tradycji egzystencjalistycznej. Tendencja ta znalazła swoje odbicie głównie w szkicach historyczno-filozoficznych K. Pomiana, zamieszczonych w książce "Człowiek pośród rzeczy". Pogłębiona analiza twórczości filozoficznej S. I. Witkiewicza prowadzi do wniosku, że powinien on być usytuowany w tradycji materialistycznej. W płaszczyźnie ontologicznej jego teoria świata pod wieloma względami zbliżona jest do monizmu materialistycznego Spinozy, zaś w płaszczyźnie metodologicznej jest ona kontynuacją i rozwinięciem szeregu zasad dialektyki Leibniza.

Filozofia Leibniza. [Rec. Majorow, G. G. Teoreticzeskaja fiłosofija Gottfrieda W. Leibniza]. Studia Filozoficzne, nr 4, 192-195, 1975. Sarna, Jan.

Stanisław Ignacy Witkiewicz. (W 90. rocznicę urodzin). Studia Filozoficzne, nr 5, 3-19, 1975. Sarna, Jan W.

# WITKIEWICZ, Stanisław Ignacy # literatura # sztuka # teatr #
ABSTRAKT. Rok 1975, w którym przypada 90. rocznica urodzin Stanisława Ignacego Witkiewicza, jest okazją do przypomnienia życia i twórczości pisarza i filozofa, dramaturga i estetyka, malarza i intelektualisty. W życiu i twórczości S. I. Witkiewicza filozofia zajmuje szczególne miejsce, w tej bowiem dziedzinie najpełniej wyraziła się jego osobowość. Ale autor "Nienasycenia" jest zjawiskiem wyjątkowym w naszej kulturze i obraz jego aktywności twórczej nie byłby pełny, gdyby ograniczyć się tylko do przedstawienia jego myśli filozoficznej. Dlatego w artykule niniejszym staramy się zaprezentować czytelnikowi w sposób syntetyczny te wszystkie dziedziny bogatej i wielostronnej działalności wybitnego humanisty, w których odegrał on ważną rolę i pozostawił trwały ślad. Pokażemy więc tutaj S. I. Witkiewicza jako autora nie spotykanych w literaturze światowej powieści i twórcę oryginalnego systemu filozoficznego, a także jako autora kilkudziesięciu "dramatów dyskusji" i nowoczesnej teorii sztuki.

Czy Berkeleya można rehabilitować? [Polemika z: Sarnowski, Stefan. Próba rehabilitacji Berkeleya]. Studia Filozoficzne, nr 2, 149-155, 1978.

# BERKELEY, George # idealizm subiektywny #
ABSTRAKT. Artykuł jest wyrazem sprzeciwu wobec "Próby rehabilitacji Berkeleya", zaprezentowanej przez S. Sarnowskiego w numerze 4/1977 "Studiów Filozoficznych". Autor stawia sobie zadanie uzasadnienia tezy następującej: Niezależnie od pewnych sformułowań, które na skutek niejednoznaczności terminu "idea", "materia" czy "rzecz myśląca" mogą być w różny sposób interpretowane, w zasięgu zamierzeń Berkeleya leżały problemy metafizyczne jako cel ostateczny. Na pytanie zawarte w tytule artykuł daje więc odpowiedź negatywną.