INDEKS AUTORSKI

Barbara Skarga (1919-2009)


polski indeks filozoficzny

indeks tematyczny
indeks autorski
indeks recenzji
przekłady

Praca organiczna a filozofia narodowa i konserwatywna katolicka przed 1864. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 8, 175-214, 1962.

# filozofia polska # praca organiczna # filozofia społeczna # pozytywizm #
TREŚĆ. 1. Problem pracy organicznej w filozofii narodowej. 2. Problem pracy organicznej w filozofii konserwatywno-katolickiej.

Filozofia pod znakiem zapytania. [Rec. Fougerollas, Pierre. La philosophie en question]. Studia Filozoficzne, nr 3, 287-289, 1962.

Sève'a próba syntezy. [Rec. Sève, Lucien. La Philosophie française contemporaine et se genèse de 1789 à nos jours]. Studia Filozoficzne, nr 2, 196-199, 1963.

W obronie humanizmu. [Rec. Chiox de fextes philosophiques. De Montaigne a Louis de Broglie]. Studia Filozoficzne, nr 3-4, 289-291, 1963.

Pozytywizm i utopia. (Przesłanki filozoficzne utopii A. Comte'a). Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 10, 179-226, 1964.

# COMTE, Auguste # pozytywizm # utopia #
TREŚĆ. (A) "Punkty sprzężenia" w metodologii. (B) "Punkty sprzężenia" w antropologii. (C) Utopia społeczna Comte'a. (D) Zakończenie.

Spadkobiercy wobec spuścizny mistrza. Ze studiów nad pozytywizmem francuskim. Studia Filozoficzne, nr 3, 69-100, 1966.

# pozytywizm # COMTE, Auguste # LAFFITTE, Pierre # LITTRÉ, Émile Maximilien Paul #
TREŚĆ. 1. Wstęp. Zarys problemu. 2. "Rozum i serce" - antynomie systemu mistrza. 3. Proces o spuściznę ideową i materialną. 4. "Młody" i "stary" Comte. 5. Spór o metodę subiektywną. 6. Spór o religię pozytywistyczną. 7. Spór o sens dziejów.

Comte. (Myśli i Ludzie). Warszawa, Wiedza Powszechna, 1966.

# COMTE, Auguste # pozytywizm # filozofia nauki # historia nauk społecznych # socjologia # metodologia nauk społecznych # postęp historyczny i społeczny #
TREŚĆ. I. Czy Comte był pozytywistą. II Młodość Comte'a, lektury i kontakty. III. Filozof i człowiek. IV. Filozofia pierwsza. Teoria nauki. V. Nauka o społeczeństwie i teoria postępu. VI. Statyka, czyli teoria ładu społecznego. VII. Polityka i wizja przyszłości. VIII. Zakończenie.
WYBÓR PISM. Bieńkowska, Wiera (tłum.). (A) Czym jest filozofia pozytywna? (a) Krytyka introspekcji. (b) Klasyfikacja nauk. (B) Rola hipotezy. (C) Statyka i dynamika. (D) Metoda socjologii. (E) O metodzie subiektywnej. (F) Prawo trzech stadiów. (G) Szkoły rewolucyjne. (H) O własności. (I) Proletariat. (J) O władzach duchowej i świeckiej. (K) Podział dóbr. (L) Ogólna teoria religii. (M) Modlitwa poranna. (N) Wyznanie. (O) Moja trzecia (spowiedź) świętej Klotyldzie.
Klasyfikacja pozytywna (wklejka).
Kalendarz pozytywistyczny (wklejka).

Ortodoksja i rewizja w pozytywizmie francuskim. Warszawa, PWN, 1967.

# pozytywizm # filozofia francuska # COMTE, Auguste # utopia # etyka # agnostycyzm # LAFFITTE, Pierre # LITTRÉ, Émile Maximilien Paul #
TREŚĆ. Wstęp. I. System i mechanizmy jego transformacji. 1. Pozytywizm i utopia. (a) "Punkty sprzężenia" w metodologii. (b) "Punkty sprzężenia" w antropologii. (c) Utopia społeczna Comte’a. (d) Koherencja logiczna a koherencja historyczna systemu Comte’a. 2. Spadkobiercy wobec systemu mistrza. (a) Ludzie i ich prace. (b) Zarys problemu. (c) Proces o spuściznę ideową i materialną. (d) Comte "młody" i "stary". (e) Spór o metodę subiektywną. (f) Spór o religię pozytywną. (g) Spór o sens dziejów. (h) "Rozum" i "serce" - antynomie systemu mistrza. II. Etyka pozytywistyczna. 3. Etyka i stabilizacja. (a) Ogólne problemy moralności. (b) Nauka pozytywna i moralność. (c) Fakt moralny. (d) Ewolucja i relatywizm. 4. Etyka pozytywistyczna i problemy indywidualizmu. (a) Synteza subiektywna w ujęciu Laffitte’a. (b) Jednostka jako źródło wartości. (c) Problem jednostki i społeczeństwa w aspekcie moralnym. (d) Jednostka a wolność. 5. Moralność i życie. (a) Sankcja moralna. (b) Kodeks moralny. (c) Moralność a polityka. (d) Model pozytywistycznej moralności. III. Littré i jego koncepcja pozytywizmu. 6. Walka o "pozytywizm prawdziwy". (a) Zarys problemu. (b) "Zdrajca" Littré. (c) Główne punkty krytyki Littrégo i jej mechanizmy. 7. Pojęcie faktu w pozytywizmie. (a) Fakt, dogmat i wartość. (b) Pojęcie faktu w myśli scjentystycznej. (c) Rehabilitacja logiki. Analiza i synteza. (d) Klasyfikacja nauk. 8. Psychologia i socjologia. (a) Comte i niektóre problemy psychologii. (b) Rehabilitacja psychologii. (c) Problemy socjologii. 9. Pozytywizm i agnostycyzm. (a) Dwa agnostycyzmy. (b) Agnostycyzm i minimalizm poznawczy. (c) Krytyka materializmu. (d) Agnostycyzm i tolerancja. (e) Littré i model pozytywizmu.

"Supiński - między romantyzmem a pozytywizmem" w: Filozofia Polska. (Myśli i Ludzie) , 431-452. Warszawa, Wiedza Powszechna, 1967.

# filozofia polska # SUPIŃSKI, Józef # pozytywizm #
TREŚĆ. (A) Prekursorzy pozytywizmu. (B) Krytyka romantyzmu. (C) System "wiedzy rzetelnej". (D) Filozofia społeczna. (E) Praca organiczna.

Antoin Cournot - filozof rezygnacji. Studia Filozoficzne, nr 1, 53-77, 1968.

# COURNOT, Antoine Augustin # COMTE, Auguste # pozytywizm # postęp cywilizacyjny #

Pozytywiści polscy o nauce. [Rec. Skarbek, Janusz. Koncepcja nauki w pozytywizmie polskim]. Studia Filozoficzne, nr 3-4, 138-142, 1968.

Emila Boutroux krytyka scjentyzmu. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 16, 163-315, 1970.

# BOUTROUX, Émile # scjentyzm # kontyngentyzm #
TREŚĆ. (A) Konieczność i kontyngencja. (B) Filozofia kontyngencji wobec scjentystycznego modelu nauki.

Między witalizmem a filozofią. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 18, 83-104, 1972.

# witalizm # historia nauki # rozwój pojęciowy #

Maine de Biran wobec Kanta. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 20, 75-100, 1974.

# MAINE DE BIRAN, Marie-François-Pierre-Gonthier # KANT, Immanuel # poznanie / poznawanie #

Społeczeństwo a humanizm. Ze studiów nad Bergsonem. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 23, 83-99, 1977.

# BERGSON, Henri # społeczeństwo # humanizm #

Mill i Marcuse o polityce Comte`a. (Z dziejów interpretacji doktryny). Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 25, 192-208, 1979.

# COMTE, Auguste # MILL, John Stuart # MARCUSE, Herbert # filozofia polityki #

Historia nauki a formacje intelektualne. Studia Filozoficzne, nr 8, 57-72, 1979.

# historia nauki # formacja intelektualna #

"Myślimy w przestrzeni". Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 26, 191-216, 1980.

# BERGSON, Henri # myślenie # przestrzeń # epistemologia #

Nicość i pełnia. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 27, 169-190, 1981.

# BERGSON, Henri # nicość # czas #

Przemówienie na otwarcie konferencji. [Rozum - racja - racjonalność. Warszawa, 2-4.12.1982]. Studia Filozoficzne, nr 5-6, 5-6, 1983.

# racjonalność #

Trzy idee racjonalności. Studia Filozoficzne, nr 5-6, 17-37, 1983.

# racjonalność # kryzys filozofii #
TREŚĆ. Autorka zadaje pytanie, dlaczego problem racjonalności stał się na początku naszego stulecia centrum dyskusji filozoficznych i co było przyczyną kryzysu racjonalizmu. Jej zdaniem odpowiedzi należy szukać m.in. w przemianach, jakim ulegała idea racjonalności w dziejach kultury europejskiej. Można w nich wyróżnić trzy główne jej rodzaje: racjonalność metafizyczną, scjentystyczną i technologiczną. Ostatnia chociaż rodzi się w wyniku pogłębionej samowiedzy człowieka co do własnych jego możliwości i ograniczeń, kryje w sobie tendencje likwidatorskie w stosunku do samego rozumu uznanego za dobrze skonstruowane narzędzie. Niebezpieczeństwo totalnego instrumentalizmu zmusza filozofię do pytania o ratio.

Potrzeba filozofii. Znak, nr 342-343, 899-920, 1983.

# społeczna rola filozofii # filozofia a nauka #

Emmanuel Levinas: kultura immanencji. Studia Filozoficzne, nr 9, 137-151, 1984.

# LEVINAS, Emmanuel # kryzys kultury # immanencja # Inny #
ABSTRAKT. We współczesnej kulturze europejskiej silna jest świadomość jej kryzysu. Różne są jednak próby jego wytłumaczenia. Niektórzy z myślicieli szukają źródeł kryzysu w tej postaci, jaką przyjęła filozofia europejska. Tak czyni Levinas, oskarżając tę filozofię, a także i naukę o zagubienie transcendencji i zamknięcie się w immanencji. Autorka przedstawia koncepcję Levinasa na ten temat i podejmuje z nią dyskusję.

Bachelard - kowal słów. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 30, 205-237, 1984. Skarga, Barbara.

# BACHELARD, Gaston # filozofia nauki # wyobraźnia # rozwój nauki #

Eseje Elzenberga i ich przesłanie. Studia Filozoficzne, nr 12, 137-144, 1986.

# ELZENBERG, Henryk # literatura #

[Autobiogram]. Ruch Filozoficzny, nr 3-4, 333-336, 1987.

# filozofia polska # autobiogram #

"Czas i inne". Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, nr 32, 181-197, 1987.

# LEVINAS, Emmanuel # czas # bycie #

Historia nauki a filozofia. Roczniki Filozoficzne, 35(1), 161-169, 1987. Skarga, Barbara.

# historia nauki # historia a filozofia #

Trwałość i zmienność kategorii. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 33, 3-40, 1988.

# kategorie # filozofia języka # myślenie a język # zmiana pojęciowa #
TREŚĆ. (A) Myśl, słowo, rzecz. (B) Kategoria (C) Mądrość języka.

Kilka uwag na temat porządku. Znak, nr 398, 52-67, 1988.

# porządek #