W sprawie cassirerowskiej filozofii sztuki. [Polemika z: Różanowski, Ryszard. Filozofia sztuki Ernsta Cassirera]. Studia Filozoficzne, nr 8, 105-120, 1980. Sójka, Jacek.

# CASSIRER, Ernst # filozofia sztuki # filozofia kultury #
ABSTRAKT. Praca ta jest próbą zreferowania Cassirerowskiej koncepcji sztuki jako formy symbolicznej. Zarazem ma to być ujęcie prostujące szereg nieścisłości zawartych w opublikowanej w "Studiach Filozoficznych" interesującej skądinąd rozprawie R. Różanowskiego na ten sam temat. Konstytutywnym elementem wszelkiej formy symbolicznej, a w szczególności sztuki, jest charakterystyczna dla niej "energia ducha". Gdy chodzi o sztukę, stanowi ona, w interpretacyjnym ujęciu autora niniejszego szkicu, odpowiednik założeń reguł semantycznych sztuki. Wszelki symbol artystyczny łączy w sobie pewien substrat materialny oraz treść przyporządkowaną temu pierwszemu w oparciu o idealną sferę wyznaczającą kierunki i formy kontemplacji estetycznej w danej epoce. Jednostkowe doświadczenie rzeczywistości poprzez sztukę jest apriorycznie uwarunkowane tym istniejącym już "obrazem świata". Treści subiektywne mają szansę przedostać się do obiektywnego, intersubiektywnego obiegu tylko wtedy, gdy respektują ponadjednostkowe, społecznie zaakceptowane wyobrażenia o świecie. Z marksistowskiego punktu widzenia trzeba poddać krytyce to pojmowanie owej ponadindywidualnej sfery za jej autonomizację względem historycznie zmiennych warunków bytu materialnego, pamiętając jednocześnie, iż zawiera ono elementy cenne i funkcjonalne dla rozwoju humanistyki.

Pomiędzy filozofią a socjologią (na marginesie artykułu B. Chwedeńczuka "O udręczeniu, jakie daje filozofia"). Studia Filozoficzne, nr 3, 181-197, 1986. Sójka, Jacek.

# filozofia # socjologia wiedzy # metafilozofia #