Koncepcja społeczeństwa "czynu" Augusta Cieszkowskiego. Studia Filozoficzne, nr 4, 41-50, 1987. Świniarski, Janusz.

# CIESZKOWSKI, August # filozofia czynu #
ABSTRAKT. Artykuł przedstawia historiozoficzną koncepcję Augusta Cieszkowskiego, podkreślając jej metodologiczną zależność od dialektyki Heglowskiej oraz zbieżności i różnice z marksistowskim materializmem historycznym.

Społeczeństwo "jedni politycznej, społecznej i umysłowej" Edwarda Dembowskiego. Studia Filozoficzne, nr 3, 121-133, 1988. Świniarski, Janusz.

# DEMBOWSKI, Edward # społeczeństwo doskonałe # rewolucja społeczna #
ABSTRAKT. Treścią artykułu jest wizja społeczeństw przyszłości, jaka daje się zrekonstruować ze spuścizny teoretycznej i publicystycznej Edwarda Dembowskiego. W wizji tej osnutej na jego interpretacji logiki dziejów dają się wyróżnić trzy istotne podetapy, a mianowicie: podetap "jedni politycznej" zasadzający się na demokratyzacji władzy politycznej rozumianej jako jej "rozindywidualizowanie", które wiedzie w sposób konieczny do następnego podetapu - podetapu "jedni społecznej" wyrażającej się likwidacją własności prywatnej i, wreszcie podetap "jedni umysłowej", w którym pełna, doskonała i jednolita wiedza dana przez filozofię twórczości stworzy społeczeństwo doskonałe - społeczeństwo powszechnej oświaty, sprawiedliwości i "braterstwa". Ponieważ w logice tej narodowi polskiemu przypisywał Dembowski promocyjną rolę w kreowaniu nie tylko tej filozofii, lecz i tego społeczeństwa, dlatego też i ten aspekt poglądów filozoficzno-politycznych autora prezentowanej wizji w artykule zaakcentowano.