"Zeitschrift für Philosophische Forschung". [Rec. 1971]. Studia Filozoficzne, nr 4, 195-197, 1973.

Filozofia kultury Jana Łempickiego. Studia Filozoficzne, nr 4, 213-224, 1976.

# ŁEMPICKI, Jan # filozofia kultury # TAINE, Hippolyte Adolphe # filozofia polska #
TREŚĆ. 1. Informacje biograficzne. 2. Filozofia Taine’a a "fenomen polski". 3. "Kulturalizm". 4. Koncepcja "zrywu".

Dwie socjologie wiedzy. Polemika Flecka z Bilikiewiczem. Studia Filozoficzne, nr 10, 129-143, 1983.

# socjologia wiedzy # FLECK, Ludwik # BILIKIEWICZ, Tadeusz # poznanie naukowe #
ABSTRAKT. Artykuł poświęcony jest nieznanej polemice pomiędzy L. Fleckiem a T. Bilikiewiczem z 1939 r. Rozpatruje się kwestie: kulturowo-socjologicznych uwarunkowań nauki, problemu odkrywania i tworzenia w nauce, relatywności wiedzy, pojęcia "stylu" poznania u obydwu autorów, roli języka w nauce. Stanowisko Bilikiewicza charakteryzowane jest jako wyraz socjologii wiedzy funkcjonującej w nurcie "Geisteswissenschaften". Stanowisko Flecka interpretuje się jako socjologię poznania implikowaną przez psychologię postaci ("Gestaltpsychologie"), psychologię tłumu Le Bona i Tarde`a oraz instrumentalizm epistemologiczny.

Trzy modele krytyki. Studia Filozoficzne, nr 11-12, 71-85, 1983.

# krytyka # SAINT-SIMON, Henri de # COUSIN, Victor # STRUVE, Henryk #
ABSTRAKT. Artykuł analizuje poglądy na "krytykę" trzech XIX-wiecznych autorów: C. H. Saint-Simona (1760-1825), V. Cousina (1792-1867) oraz H. Struvego (1840-1912). Różnice między ich ujęciami krytyki i krytycyzmu w kulturze i filozofii pozwalają na wskazanie różnych typów relacji: krytyka - poznanie i tworzenie. Rozpatrywana jest tu kwestia autonomii aktów krytycznych, służebności krytyki wobec procesów myślenia pozytywnego, przyczyn "patologii" postaw krytycznych. Rozpatruje się krytycyzm w różnych ujęciach jego radykalności i destrukcyjności. Wskazuje się na niektóre konsekwencje modeli "krytyki" zarysowanej przez poważnych myślicieli oraz różnice między postawą krytyczną a hermeneutyczną.

Jakub Litwin (1920-1984). Studia Filozoficzne, nr 11-12, 193-196, 1984.

Intuicje przestrzeni w sztuce, nauce, filozofii. Studia Filozoficzne, nr 4, 57-73, 1985. Symotiuk, Stefan.

# przestrzeń # filozofia kultury #
ABSTRAKT. W artykule wskazuje się na komplikacje związane z kategorią "przestrzeń" w różnych dziedzinach kultury. Nie są one mniejsze od kłopotów z "czasem". Przedmiotem analizy jest przestrzeń traktowana jako "kategoria kulturowa". W kulturze zaznaczył się nurt substancjalizujący przestrzeń i "emancypujący" ją ze świata rzeczy oraz nurt pojmujący przestrzeń atrybutywistycznie. W kontekście tych dwu tendencji rozpatruje się inne zagadnienia: jedność i wielość przestrzeni, plastyczność i sztywność, niezależność od podmiotu oraz podatność na sensy nadawane przez człowieka.

O Platonia, Kanie i 11 tezie. Colloquia Communia, 2-3(25-26), 53-66, 1986. Symotiuk, Stefan.

# utopia # PLATON # KANT # MARX #

Fakty i wartości w nauczaniu filozofii. Analiza czterech podręczników filozofii dla klas 8 szkół średnich w Austrii. [Rec. Reutterer, A. Philosophie. Wieser, A. und Rauter, K. Philosophie. Denken und Verantwortung. Anzenbacher, A. Einführung in die Philosophie. Gondosch, D. und Helmle, M. und Paul, G. Lehrbuch Philosophie]. Ruch Filozoficzny, XLV (1), 68-78, 1988.

# filozofia austriacka # nauczanie filozofii #

Brakujące ogniwo. [Rec. Fleck, Ludwik. Powstanie i rozwój faktu naukowego. Wprowadzenie do nauki o stylu myślowym i kolektywie myślowym. Tuszkiewicz, M. (tłum.)]. Studia Filozoficzne, nr 5, 178-183, 1988.