[Rec. Jungii, Joachimi. Logica Hamburgensis]. Ruch Filozoficzny, XIX (3-4), 156-157, 1959/1960.

Ogólne założenia tolerancji w dziełach Sebastiana Castelliona. (Z okazji 400-lecia śmierci: 1563-1963). Studia Filozoficzne, nr 4, 179-192, 1962.

# tolerancja # CASTELLION, Sebastian # filozofia renesansowa # humanizm # tolerancja #
TREŚĆ. 1. Charakterystyka problemu i postaci Castelliona. 2. Rozwój kultury i religii w oczach Castelliona. 3. Analiza aktualnego stanu religii i interpretacja niektórych jej koncepcji. 4. Filozoficzne przesłanki tolerancji w dziełach Castelliona. 5 Granice tolerancyjności jego stanowiska.

Początki nowożytnych nauk społecznych (Epoka Renesansu, jej narodziny i schyłek). Warszawa, Książka i Wiedza, 1962.

# historia nauk społecznych # renesans # historiografia # BACON, Francis # MACHIAVELLI, Niccolo # BODIN, Jean # GROTIUS, Hugo # MODRZEWSKI, Andrzej (Frycz) #
TREŚĆ. (A) Od autora. I. O zadaniach i metodzie historii nauk społecznych. 1. Historia nauki i charakter historii nauk społecznych. 2. Miejsce historii nauk społecznych wśród pokrewnych dyscyplin. 3. Niektóre założenia metodologiczne. 4. Uwagi o kryteriach oceny w historii nauk społecznych. II. Formowanie się nowożytnej postawy poznawczej. 1. Uniwersalizm poznawczy i emancypacja nauk. 2. Lektura i obserwacja. 3. Nowe zjawiska i rozwój myślenia porównawczego. 4. Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. 5. Rozwój myślenia historycznego. 6. Stare i nowe horyzonty. 7. Odkrycie dawnych religii i powstanie nowych. 8. Pragnienie nowości i wymogi praktyki. 9. Doświadczenie i rozum. 10. Refleksja filozoficzna. III. Początki nauki o społeczeństwie w dziełach historycznych. 1. Uwagi ogólne. 2. Italia na czele z Florencją: obraz przemian społeczno-politycznych i kulturalnych. 3. Na północ od Alp: od konikarstwa do początków historii historiografii. IV. Myśl społeczna i polityczna w dziełach o państwie i prawie. 1. Od historii do polityki. 2. Erazm, czyli o społeczno-politycznej orientacji uczonego "gabinetowego". 3. Technika rządzenia i społeczeństwo: Machiavelli, La Boëtie i Bacon. 4. Dwie Rzeczpospolite i dwa spojrzenia na państwo i społeczeństwo: Frycz Modrzewski i Bodin. 5. Zagadnienia społeczne w cieniu polityki i prawa: od "juryskonsultów" do Grocjusza. 6. Ustrój państwa utopijnego jako rezultat konfrontacji rzeczywistości i ideału. V. Sprzeczności i przeszkody nie przezwyciężone. VI. Osiągnięcia i dalsze perspektywy. (B) Skorowidz nazwisk.

[Rec. Ansermet, Ernest. Les Fondements de la Musique dans la Conscience Humaine]. Ruch Filozoficzny, XXII (2-4), 192-197, 1964.

[Rec. Les Utopies à la Renaissance. Colloque international, avril 1961]. Ruch Filozoficzny, XXIII (3-4), 203-206, 1965.

My i Leibniz. Refleksje na temat paryskich Journées Leibniz i Internationaler Leibniz-Kongress w Hanowerze. Ruch Filozoficzny, XXVI (3), 191-195, 1968.

Siedemnastowieczna wizja przyszłości. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 15, 205-235, 1969.

# filozofia nowożytna # utopia, myślenie utopijne # futurologia # filozofia społeczna #
TREŚĆ. 1. Utopie i podróże. 2. Świat na opak. 3. Wizja idealnego ustroju społeczno-politycznego. 4. Próba racjonalizacji myślenia o przyszłości.

Henryk Elzenberg. (W drugą rocznicę śmierci). Ruch Filozoficzny, XXVII (4), 245-248, 1969.

Myśl społeczna siedemnastego wieku. Warszawa, PWN, 1970. Voisé, Waldemar.

# filozofia nowożytna # historia nauk społecznych # społeczeństwo a jednostka # VICO, Giambattista # GROTIUS. Hugo # HOBBES, Thomas # LEIBNIZ, Gottfried Wilhelm # umowa społeczna #
TREŚĆ. (A) Od autora. I. Zagadnienia ogólne. 1. Granice chronologiczne Wielkiego Stulecia myśli społecznej. 2. Dawny rodowód nowych idei. 3. O umysłowości siedemnastowiecznych intelektualistów. II. Sztuka myślenia o społeczeństwie. 1. Klimat intelektualny stulecia. 2. Pojęcie nauki i umiejętności (scientia i ars). 3. Jedność "porządku rzeczy", dualizm metodologiczny i wielorakość poglądów. 4. O społecznej matematyce i fizyce. 5. Statyka i dynamika życia społecznego. 6. Rozumowanie "w porządku geometrycznym". 7. Narodziny politycznej arytmetyki. 8. Nowy typ nauki o rzeczywistości społecznej. III. Refleksje o przeszłości. 1. O pojmowaniu nauk historycznych. 2. Erudyci i mit prawdy obiektywnej. 3. W poszukiwaniu prawidłowości. 4. Historia i polityka. IV. Analiza teraźniejszości. 1. Pomiędzy aksjomatem porządku natury a hipotezą umowy społecznej. 2. Dylemat władzy: rządzący a rządzeni. 3. Wokół pojęcia prawa. 4. Państwo, społeczeństwo i jednostka w oczach pisarzy XVII w. V. Spojrzenie w przyszłość. 1. Podróże i utopie. 2. Świat na opak. 3. Wizja idealnego ustroju społecznego-politycznego. 4. Próby racjonalizacji myślenia o przyszłości. VI. Dorobek i perspektywy rozwoju. (B) Źródła i literatura. (C) Spis i objaśnienie niektórych rycin. (D) Skorowidz imion. Stron 478.

Ideał utopijny i myśl reformatorska Jana Amosa Komeńskiego. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, t. 18, 233-241, 1972.

# KOMEŃSKI, Jan Amos # utopia # wychowanie # ideał społeczny #

Aktualne problemy leibnizologii. Na marginesie II Internationaler Leibniz-Kongress-Philosophie ... 1972, Hannover. Ruch Filozoficzny, XXXI (1), 1-3, 1973.

Bruno o moralności mieszkańców nieskończonego wszechświata i poznawczej pasji Kopernika. Studia Filozoficzne, nr 2, 21-28, 1973.

# KOPERNIK, Mikołaj # BRUNO, Giordano # historia idei #

Dwie książki o Leibnizu. [Rec. Horn, Joachim Christian. Monade und Begriff. Der Weg von Leibniz zu Hegel. Tenże. Die Struktur des Grundes. Gesetz und Vermittlung des Ontischen und Logischen Selbst nach G. W. Leibniz]. Studia Filozoficzne, nr 7, 175-177, 1973.

Nowożytne społeczności uczonych. Warszawa, Wiedza Powszechna, 1973.

# wspólnoty naukowe #
TREŚĆ. Wstęp. 1. Historyczny zarys problemu. 2. Wokół pojęcia społeczności uczonych. 3. Polityka naukowa a struktura i dynamika społeczności uczonych. 4. Główne problemy funkcjonalności. Formowanie nowego sposobu nauczania i kształcenia kadr. 5. Spojrzenie na przyszłość. Ss. 232.

Ruch chronozoficzny w Polsce i za granicą. Ruch Filozoficzny, XXXII (4),259-261, 1974.

[Rec. Röd, Wolfgang. Geschichte der Philosophie. Die Philosophie der Antike 1. Von Thales bis Demokrit]. Ruch Filozoficzny, XXXIX (4), 322-324, 1976.

Tadeusz Czeżowski i historia logiki. Studia Filozoficzne, nr 8, 15-18, 1979.

# CZEŻOWSKI, Tadeusz # historia logiki #

Arystoteles dzisiaj. Ruch Filozoficzny, XXXVII (3-4), 127-128, 1979.

[Rec. Moll, Konrad. Der junge Leibniz. I. Die wissenschaftsteoretische ...]. Ruch Filozoficzny, XXXVII (3-4), 167-170, 1979.

Trzy spotkania z czasem. Ruch Filozoficzny, XXXVIII (1-2), 21-23, 1980.

[Rec. Fleck, Ludwik. Genesis and Development of a Scientific Fact. Bradley, Fred & Trenn, Thaddeus (transl.)]. Ruch Filozoficzny, nr 1, 22-26, 1981.

z: Heller, Michał. Czasowe łamigłówki. [Rec. Park, David. The Image of Eternity. The Roots of Time in the Physical World]. Znak, nr 321, 363-368, 1981. Voisé, Waldemar.

Dramat Galileusza dawniej i dziś. Roczniki Filozoficzne, 31(3), 128-144, 1983.

# GALILEO GALILEI # historia nauki # nauka a religia #