z: Pogonowski, Jerzy. Kilka propozycji dotyczących formalnego modelu związku przyczynowego. Studia Filozoficzne, nr 11, 89-107, 1977.

# związek przyczynowo-skutkowy # metodologia nauki # modele #
ABSTRAKT. W niniejszej pracy podane są pewne propozycje dotyczące formalnych procedur, które mogą być wykorzystane w metodologicznych analizach związku przyczynowego. W formalnym modelu związku przyczynowego wprowadza się strukturę tzw. przestrzeni tolerancji. Rozpatruje się również kilka struktur topologicznych, związanych z relacją związku przyczynowego.

O pewnych aspektach formalizacji teorii nauk szczegółowych. Studia Filozoficzne, nr 3, 135-148, 1989. Wiśniewski, Janusz.

# teoria naukowa # formalizacja # metodologia nauki #
TREŚĆ. Procedura formalizacji teorii naukowych polegająca na przedstawieniu za pomocą formuł matematycznych twierdzeń określonej teorii, stanowi obecnie bardzo częste narzędzie badawcze wielu nauk. Dlatego konieczne staje się określenie etapów takiej procedury, ewentualnych konsekwencji teoretycznych i praktycznych, a także ukazanie roli matematyzacji teorii w procesie tworzenia, sprawdzania i przewidywania danej teorii. Największą korzyść z formalizacji uzyskuje się poprzez wprowadzenie do określonej, formalizowanej teorii takich twierdzeń, które są logicznymi konsekwencjami użytego modelu matematycznego i mogą być uznane, po dokładnym, empirycznym uzasadnieniu, za pełnoprawne twierdzenia tej teorii. W drugiej części artykułu podana zostaje egzemplifikacja tez z pierwszej części poprzez porównanie znaczenia matematyki w dotychczasowym rozwoju dwóch nauk: fizyki i socjologii.