Racja własna jako mechanizm sterujący zachowaniem. Studia Filozoficzne, nr 4, 115-129, 1977.

# zachowanie # sens życia # racja # osobowość #
ABSTRAKT. Autor wychodząc od marksistowskiego sformułowania o ludziach jako wytwórcach swoich wyobrażeń i idei wprowadza kategorie psychologiczną - racji własnej. Racja własna oznacza przekonanie dotyczące znaczenia różnych czynności i działań jednostki, fragmentów lub całego jej życia w powiązaniu z odnośnymi uzasadnieniami. Autor rozpatruje funkcje społeczne i psychologiczne racji własnej, jej formowanie się, różne defekty racji i załamania. We wnioskach praktycznych akcentowana jest teza, by koncepcje uzasadniające sens życia ludzi bazowały nie tylko na wartościach typu utylitarnego i konsumpcyjnego, lecz by respektowały wartości ideowe i społeczne.

Koncepcja wyrównania postaw emocjonalnych w stosunkach międzyludzkich. Studia Filozoficzne, nr 5, 145-158, 1973.

# stosunki międzyludzkie # emocja #
TREŚĆ. 1. Uwagi wstępne. 2. Podstawowe założenia, pojęcia i twierdzenia koncepcji. 3. Proces i mechanizm wyrównywania postaw. 4. Partnerzy stosunku - charakterystyka ich właściwości. 5. Zachowanie się partnerów w środowiskach społecznych. 6. Warunki społeczne. 7. Inne zastosowania koncepcji wyrównywania postaw.

Interpersonalna teoria osobowości. Studia Filozoficzne, nr 8-9, 83-97, 1978.

# osobowość # jednostka a społeczeństwo # stosunki międzyludzkie # zachowania interpersonalne #
TREŚĆ. (A) Uwagi wstępne. (B) Czynniki osobowościowe regulujące zachowanie, kategoryzacja tych zachowań. (C) Integralny model czynników osobowościowych determinujących zachowania interpersonalne. (D) Osobowość podnosząca. (E) Osobowość wymienna. (F) Osobowość obniżająca. (G) Osobowość neurotyczna. (H) Wpływ czynników społecznych na zachowanie i osobowość. (I) Uwagi końcowe.

Elementy teorii równości w psychologii społecznej. Studia Filozoficzne, nr 8-9, 107-117, 1983.

# równość społeczna / egalitaryzm # psychologia społeczna # stosunki społeczne #
ABSTRAKT. Autor wprowadza pojęcie równości podstawowej (łączące się z kategorią "być") i wtórnej (łączące się z kategorią "mieć"). Równość podstawowa ludzi podlega przekształceniom i zmianom w związku z procesem dowartościowania i odwartościowania (biologicznego, psychologicznego, społecznego, kulturalnego i podmiotowego). U podstaw nierówności leżą procesy porównań. Ludzi o zaspokojonych potrzebach psychospołecznych cechują zachowania egalitarne, które mogą znikać w warunkach rywalizacyjnych. Można wyodrębnić jednostki o potrzebie równości i ludzi nastawionych na nierówność (np. z potrzebą dominacji). Omówione są ważniejsze zastosowania teorii w zakresie zachowań typu dominacji - zależności, zachowań altruistycznych, faworyzacji subiektywnej i efektu PIP.

Psychospołeczne problemy funkcjonowania samoświadomości. Studia Filozoficzne, nr 5, 83-97, 1986. Zaborowski, Zbigniew.

# psychologia # samoświadomość #
ABSTRAKT. We współczesnej psychologii przez samoświadomość rozumie się proces kodowania i przetwarzania informacji o własnej osobie. W zakresie teoretycznego wyjaśniania funkcjonowania samoświadomości występują poważne kontrowersje: teorii Duvala-Wicklunda Hull przeciwstawił alternatywną koncepcję. Autor szkicuje własną koncepcję samoświadomości, w której zostały wyodrębnione trzy podstawowe formy: samoświadomość wewnętrzna, zewnętrzna i refleksyjna.