U progu rewolucji naukowo-technicznej. [Rec. Richta, Radowan i zespół. Cywilizacja na rozdrożu - konsekwencje rewolucji naukowo-technicznej dla społeczeństwa i dla człowieka. Hodoly, Andrzej (tłum.)]. Człowiek i Światopogląd, nr 11-12, 332-341, 1972.

Zmiany techniczne a zmiany społeczne. (Problemy sterowania rozwojem w dobie rewolucji naukowo-technicznej). Studia Filozoficzne, nr 7, 97-104, 1973.

# rewolucja naukowo-techniczna # filozofia społeczna # postęp społeczny #
TREŚĆ. Artykuł traktuje o niektórych aspektach współzależności zmian technicznych i zmian społecznych w warunkach nadchodzącej rewolucji naukowo-technicznej. Współzależność ta staje się jednym z centralnych problemów zwłaszcza w aspekcie sterowania tymi zmianami. Zmiany techniczne zwiększają gwałtownie spectrum możliwości otwartych dla człowieka i społeczeństwa. Wykorzystanie tych możliwości, przyjmowanie określonych kierunków rozwoju zależy od systemu wartości panującego w danym społeczeństwie. Rewolucja naukowo-techniczna rozsadza systemy tradycyjnych wartości. Społeczeństwa można we współczesnym świecie podzielić na "technicznie dominujące" i "technicznie podporządkowane". Katastroficzne wizje dalszego rozwoju świata - przedstawiane coraz częściej przez zespoły uczonych, intelektualistów czy publicystów - pozytywnie oddziałują na systemy wartości społeczeństw doby rewolucji naukowo-technicznej.

z: Olszewski, Eugeniusz. Człowiek - nauka - technika. [Rec. Czełowiek - nauka - technika. (Opyt marksistskogo analiza nauczno-tiechniczeskoj riewolucii) i wyd. ang. Man, Science, Technology. A Marxist analysis of the Scientific and Technological Revolution]. Studia Filozoficzne, nr 3, 203-209, 1974.

Socjalistyczna wersja rewolucji naukowo-technicznej. [Rec. Rewolucja naukowo-techniczna jako czynnik rozwoju. Gilejko, L. (red.)]. Studia Filozoficzne, nr 10-11, 147-151, 1975. Zacher, Lech.

Rewolucja naukowo-techniczna. Niektóre konsekwencje metodologiczne. Studia Filozoficzne, nr 7, 137-150, 1976.

# rewolucja naukowo-techniczna # rozwój nauki # postęp społeczny #
ABSTRAKT. W artykule przedstawiono niektóre konsekwencje metodologiczne, które występują w dyskusjach dotyczących rewolucji naukowo-technicznej. Trudno odpowiedzieć rozstrzygająco na pytanie, czy możliwa jest teoria rewolucji naukowo-technicznej. Podejmowane w krajach socjalistycznych próby stworzenia zrębów takiej teorii natrafiają na następujące trudności: brak jednomyślności co do definicji podstawowego pojęcia - "rewolucja naukowo-techniczna"; weryfikacja twierdzeń i hipotez jest poważnie ograniczona, bowiem identyfikacja procesów i zjawisk charakteryzujących rewolucję naukowo-techniczną następuje w znacznej mierze w sferze prognostyki czy futurologii (świat dopiero wchodzi we wstępną fazę tej rewolucji); jeśli traktować wspomnianą rewolucję jako zjawisko jednorazowe, wówczas uogólnienia z nim związane przybierają raczej charakter strategii (naukowo-technicznej, społeczno-ekonomicznej itp.), aniżeli odrębnej teorii. Rozważania wokół rewolucji naukowo-technicznej należy chyba włączyć do teorii rozwoju nauki i techniki czy teorii postępu naukowo-technicznego. Obiecującym kierunkiem poszukiwań jest zawężenie pojęcia rewolucji naukowo-technicznej do samej sfery nauki i techniki (do systemu "nauka-technika"). Wtedy badania nad rewolucją naukowo-techniczną dotyczyłyby głównie problemów rozwoju nauki i techniki i miałyby charakter interdyscyplinowych badań nauko- i technoznawczych, a także związanych z polityką naukową i techniczną, z prognozowaniem rozwoju nauki i techniki itp. Byłoby wówczas łatwiej wmontować zagadnienia współczesnych zmian społecznych w ramy istniejących teorii rozwoju społecznego (np. w ramy teorii rozwiniętego społeczeństwa socjalistycznego). Charakterystyczne dla większości rozważań dotyczących rewolucji naukowo-technicznej są niekonsekwencje definicyjne (zwłaszcza jeśli idzie o pojęcia "nauka" czy "technika"). Istnieją również kontrowersje w odniesieniu do interpretacji stosunku nauki do sił wytwórczych. Siła wytwórczą jest nie tyle nauka, co wiedza społeczna. Nauka jest dziedziną świadomości społecznej. Autonomizowanie nauki - która jest wytworem ludzi i oddziaływa na procesy produkcji przez ludzi - nie wydaje się słuszne. Analiza takiego oddziaływania wymaga m.in. zrelatywizowania rozważań do określonych typów badań oraz dyscyplin naukowych.

z: Falborska-Roś, Jadwiga. Konferencja w Mikuszowicach. [Człowiek w perspektywie cywilizacji technicznej]. Studia Filozoficzne, nr 10, 181-185, 1978.

Eutyfronika. [Rec. Bańka, Józef. Humanizacja techniki. Główne zagadnienia i kierunki eutyfroniki]. Studia Filozoficzne, nr 11, 151-155, 1978.

Mieć czy być - czyli Zachodnie poszukiwania szansy przetrwania. Studia Filozoficzne, nr 9, 27-44, 1980.

# cywilizacja współczesna # kryzys kultury # kryzys cywilizacji #

Sprawozdanie. [Z seminarium: "Perspektywy rozwoju człowieka i społeczeństwa w kontekście uwarunkowań cywilizacyjno-kulturowych", Wałbrzych 1980]. Studia Filozoficzne, nr 10, 165-166, 1980.

Technika i społeczeństwo jako przedmiot badań w Polsce. Studia Filozoficzne, nr 1, 137-147, 1981.

# technika # filozofia polska # rewolucja naukowo-techniczna #

Racjonalność technicznych działań ludzi. Studia Filozoficzne, nr 7-8, 101-107, 1981.

# racjonalność # technika # działalność, działanie # postęp naukowo-techniczny #

Cywilizacja techniczna jako przedmiot edukacji. Studia Filozoficzne, nr 8-9, 227-238, 1983. Zacher, Lech.

# cywilizacja techniczna # edukacja # społeczna rola techniki # filozofia techniki #
ABSTRAKT. Artykuł Jest propozycją programu nauczania na temat cywilizacji technicznej jako przedmiotu wielo-, trans- i interdyscyplinarnego. Konieczność wprowadzenia takiego przedmiotu nauczania wynika z roli, jaką odgrywa technika w życiu współczesnych społeczeństw.