Czy można pogodzić Schelera z Kantem? Uwagi w sprawie sporu o tzw. materialną i formalną etykę. Studia Filozoficzne, nr 4, 145-156, 1983.

# etyka # KANT, Immanuel # SCHELER, Max #
ABSTRAKT. Artykuł niniejszy należy do zakresu tzw. etyki fenomenologicznej. Jego punktem wyjścia jest spór z koncepcją etyczną Kanta, podjęty przez Maxa Schelera w jego głównym dziele "Der Formalismus in der Ethik und die materielle Wertethik". Prowadzi go on do odrzucenia Kantowskiej etyki imperatywnej i zastąpienia jej koncepcją etyczną bazującą nie na "nakazie" i "powinności", lecz na "wartości". Spór ten nie wyczerpuje jednak treści artykułu, lecz stanowi impuls do podjętej na własną rękę analizy fenomenologicznej aktu moralnego. Ujawnia ona momenty, jak się wydaje, niedostatecznie dostrzeżone przez oby filozofów.

Uprzedzenie jako istotowa struktura świadomości. Studia Filozoficzne, nr 3, 45-63, 1984. Zalewski, Andrzej.

# fenomenologia # świadomość # uprzedzenia # wola #
ABSTRAKT. W niniejszym artykule autor usiłuje podać w wątpliwość jedną z naczelnych reguł fenomenologii - tę mianowicie, która ustanawia ścisłą zależność potwierdzalności względem naoczności. Wiodącym tematem tych rozważań jest problem woli, często pomijany w myśli fenomenologicznej. Jego rozwinięcie prowadzi do wskazania na strukturę doświadczenia alternatywną w stosunku do tej, jaką opisał Husserl w swych pracach.

Paradoksy kognitywnej refleksyjności. Studia Filozoficzne, nr 1-2, 125-146, 1986.

# świadomość poznawcza # fenomenologia # refleksja #
ABSTRAKT. W niniejszym tekście podjęta została próba naszkicowania - przy użyciu aparatury pojęciowej fenomenologii - zasadniczych cech świadomości poznawczej. Centralnym momentem jest tu tzw. indeksalność obiektu, na którą składają się przemiany zawartości sensu przedmiotowego, zawieszenie czasowego charakteru przedmiotu, wyłączenie tezy egzystencjalnej. Artykuł ukazuje paradoksalność tej odmiany świadomości, która jest nierozwiązywalna na gruncie jej samej.

Zarys fenomenologii pragnienia. Studia Filozoficzne, nr 5, 107-125, 1987.

# fenomenologia # pragnienie # cielesność # apercepcja #
ABSTRAKT. W przedstawionym tekście problem pragnienia podjęty został w odniesieniu do sfery cielesności. W toku wewnętrznej dyskusji z tradycyjnym fenomenologicznym modelem ujmowania tego rodzaju zagadnień wychodzi na jaw, iż pragnienie jest czystą dynamiką intencjonalną, wyzbyta statycznych intencji skierowanych na "upragniony" obiekt. W tym kontekście podniesiona została kwestia ewentualnej stosowalności terminu "apercepcja" (w znaczeniu, a właściwie w znaczeniach wyróżnionych przez Husserla) do opisu takiego zjawiska. W rezultacie autor uznaje pragnienie za ten osobliwy rodzaj intencjonalności, w którym brak jest elementów aperceptywnych.