Językoznawstwo funkcjonalne. [Rec. Martinet, André. Podstawy lingwistyki funkcjonalnej]. Studia Filozoficzne, nr 5, 254-257, 1971.

Eksplikacja pojęcia systemu w koncepcjach fonologicznej szkoły praskiej. Studia Filozoficzne, nr 2, 189-199, 1972.

# system # strukturalizm # fonologia # filozofia języka #
ABSTRAKT. Celem artykułu jest uzyskanie rekonstrukcji logicznej centralnego dla tzw. strukturalizmu pojęcia systemu - w tej jego wersji, jaka zastosowana została przez szkołę praską. Bowiem jedynie dokładna znajomość aparatu pojęciowego używanego przez strukturalistów umożliwia bardziej owocną - od dotychczasowych - dyskusję nad filozoficznymi i metodologicznymi problemami, jaki nasuwają ich koncepcje. W pracy stwierdza się, iż: 1. pierwotną czynnością badawczą - zgodnie z założeniami teoretyków szkoły praskiej - jest wyodrębnienie cech dystynktywnych (nie zaś segmentacja) wypowiedzi językowych; 2. dla ustalenia zasobu cech dystynktywnych danego języka konieczne jest zastosowanie kryterium synonimiczności jego wyrażeń; 3. fonem definiowany być może jako iloczyn cech dystynktywnych (a nie jako klasa segmentów dźwiękowych); 4. uniwersum systemu języka (traktowanego jako pewien system relacyjny) stanowi zbiór cech akustycznych, charakterystycznych dla wypowiedzi badanego języka (nie zaś zbiór możliwych w danym języku segmentów dźwiękowych).

Zarys bibliografii prac dotyczących metodologii i filozofii nauk opublikowanych w języku polskim w latach 1945-1970. Studia Filozoficzne, nr 2, 253-261, 1972.

Konferencja metodologiczna w Zegrzynku. Studia Filozoficzne, nr 10, 213-215, 1972.

"Studia metodologiczne". [Rec. t. 9, 1972]. Studia Filozoficzne, nr 3, 199-202, 1974.

Kompetencja językowa jako wiedza o języku. Studia Filozoficzne, nr 11, 31-39, 1977. Zgółka, Tadeusz.

# kompetencja językowa (lingwistyczna) # CHOMSKY, Noam # język # świadomość społeczna #
ABSTRAKT. Zasadniczym przedmiotem szkicu jest wskazanie na możliwość takiego sposobu rozumienia pojęcia "kompetencja lingwistyczna", przy założeniu którego traktować się ją będzie jako fragment świadomości społecznej. Ujęcie takie prowadzi do istotnych konsekwencji dotyczących pewnych szczegółowych kwestii związanych z teorią gramatyk generatywnych. Najistotniejsze z tych kwestii to: (1) potraktowanie kompetencji lingwistycznej jako wiedzy o języku (opisywanej przy użyciu zdań z operatorami epistemicznymi), natomiast użycia (performance) jako (społecznych) czynności językowych; (2) wskazanie sposobu kontroli empirycznej zdań opisujących kompetencję lingwistyczną oraz (3) wskazanie na nieredukowalność do psychologii prezentowanego ujęcia teorii gramatyk generatywnych.

Wyjaśnianie w językoznawstwie. Studia Filozoficzne, nr 1, 157-168, 1989. Zgółka, Tadeusz.

# językoznawstwo # wyjaśnianie #