Problematyka pozoru w filozoficznej tradycji marksizmu. Studia Filozoficzne, nr 2, 55-67, 1980.

# pozór # błędy poznania # marksizm # przyczynowość #
ABSTRAKT. Przedmiotem artykułu jest analiza pewnych systematycznych błędów poznania, określonych przez obiektywne warunki, w których przebiega proces poznawczy. Taki błąd systematyczny, w odróżnieniu od błędów przypadkowych, bywa w tradycji filozoficznej nazywany pozorem. Wymieniona wyżej kategoria pojawia się w omawianych w artykule pracach Karola Marksa. Przeprowadzoną tam analizę powstawania pozoru w ekonomi politycznej przyjmuję jako paradygmat dla współczesnego ujęcia problemu. Proponuję pewien model procesu powstawania i przezwyciężania pozoru koherentny z myślą marksowską.

Przedmioty teoretyczne w poznaniu naukowym. Studia Filozoficzne, nr 8, 55-68, 1980.

# przedmiot teoretyczny # filozofia nauki # poznanie naukowe / wiedza naukowa # noemat #
ABSTRAKT. Przedmiot teoretyczny będzie tutaj pojmowany jako pewna struktura pojęciowa. Bazę konstytucji przedmiotu teoretycznego stanowić będą pojęcia współodnoszące się do danego obiektywnego przedmiotu poznania, na tym zbiorze pojęć określać będziemy grupę transformacji wyznaczoną przez zależności formułowane w teoriach naukowych. Dla ukonstytuowanego we wskazany sposób przedmiotu teoretycznego używany też będzie termin "noemat", w nawiązaniu do dobrze znanej tradycji fenomenologicznej. Rozpatrzymy szereg zagadnień dotyczących dynamiki przedmiotów teoretycznych.

Semantyczna i indykatywna funkcja języka. Studia Filozoficzne, nr 7-8, 101-113, 1982.

# znaczenie # filozofia języka # MOORE, George Edward #
ABSTRAKT. Przedmiotem artykułu jest dyskusja nad pytaniem o sens terminu "znaczenie". Punktem wyjścia tej dyskusji jest opisany, na podstawie prostego algebraicznego przykładu, fakt socjologiczny, w którym uzasadnia się pogląd, że znajomość pojęć matematycznych nie jest warunkiem koniecznym ani wystarczającym dla formułowania twierdzeń i dowodów, które tych pojęć dotyczą. Pogląd ten jest zgodny ze stanowiskiem G. E. Moore`a, że rozumienie, a nawet asercja wyrażeń językowych zachodzą często bez znajomości sądów i pojęć stanowiących treść tych wyrażeń. Rozważa się dalej konsekwencje tego faktu dla budowy zadowalającej teorii znaczenia i rozumienia wyrażeń.

Rozumienie i dyskusja. Odpowiedź Panu Docentowi Janowi Woleńskiemu. [Polemika z: Woleński, Jan. Deskrypty (i inne kwestie) w krzywym zwierciadle]. Studia Filozoficzne, nr 9, 187-196, 1984.

# filozofia języka # deskrypcja, deskrypcjonizm # znaczenie #
TREŚĆ. 1. Dlaczego piszę ten tekst? 2. Skąd się borą kłopoty z deskryptami? 3. Dlaczego nawiązuję do Schellinga? 4. Czy odróżnienie znaczenia i sposobu rozumienia jest trywialne? 5. Czy prawa fizyki są prawdziwe?

Język i wyobraźnia ejdetyczna. Studia Filozoficzne, nr 1, 53-65, 1985.

# język naturalny # uniwersalia # HUSSERL, Edmund # wyobraźnia #
ABSTRAKT. W pracy przedstawiona jest pewna koncepcja rozumienia wyrażeń języka naturalnego. Nawiązuję w niej przede wszystkim do późnych prac Husserla, zwłaszcza zaś do jego Medytacji kartezjańskich. W drugiej części artykułu przedstawiam pewne konsekwencje mojej koncepcji klasycznego sporu o uniwersalia.

Dialektyka sądu i wypowiedzi. Studia Filozoficzne, nr 9, 169-194, 1988. Żukrowska, Aleksandra.

# zdanie # sąd # semantyka logiczna # HEGEL, Georg Wilhelm Friedrich #
ABSTRAKT. Artykuł daje próbę całościowego ujęcia zagadnień struktury sądu podmiotowo-orzecznikowego oraz relacji zachodzących między sądem a wypowiedzią zdaniową. Autorka nawiązuje z jednej strony do dialektyki Hegla, z drugiej zaś do współczesnych koncepcji semantycznych przyjmujących, że sądy dotyczą obiektywnych "sytuacji". Dyskutowana jest Heglowska koncepcja prawdy oraz związane z nią problemy negacji dialektycznej.