Tadeusz Kościuszko - myśliciel epoki polskiego oświecenia. Studia Filozoficzne, nr 6, 91-105, 1978.

# KOŚCIUSZKO, Tadeusz # filozofia polska # oświecenie # deizm #
TREŚĆ. 1. Ogólna charakterystyka deizmu. 2. O polskiej "epoce świateł". 3. Kościuszkowska recepcja deizmu. 4. Myśl kościuszkowska a filozofia fizjokratów. 5. Racjonalistyczna kategoria "oświaty" w filozofii kościuszkowskiej. 6. Kościuszkowska idea braterstwa z narodem rosyjskim.

Polskie inspiracje dla twórców marksizmu. Studia Filozoficzne, nr 1, 155-164, 1987.

# marksizm # Polska #
ABSTRAKT. W artykule dowodzi się, iż Polska i Polacy w osobistym i naukowym życiu Marksa i Engelsa zajmują wiele miejsca, że ich stosunek do "polskiej rzeczy" jest zawsze kordialny i nieodmienny. Generalną tezą pracy - co dowodnie potwierdza analiza piśmiennicza klasyków marksizmu - jest idea polskiego wzoru walki wyzwoleńczej.

Filozofia Henryka Kamieńskiego istotnym źródłem marksizmu w Polsce. Studia Filozoficzne, nr 3, 105-120, 1988.

# KAMIEŃSKI, Henryk # marksizm # filozofia polska # filozofia narodowa #
TREŚĆ. 1. Interpretacje i reinterpretacje polskiej "filozofii narodowej". 2. Henryk Kamieński i "filozofia narodowa". 3. Ambiwalentny charakter postępu społecznego. 4. Aktywistyczna koncepcja człowieka. 5. Człowiek a teoria absolutów. 6. Optymizm poznania społeczno-historycznego. 7. Rola mas i jednostki w historii.

Miejsce Jana Śniadeckiego w kulturze narodowej. Studia Filozoficzne, nr 7-8, 117-138, 1989. Żuraw, Józef.

# ŚNIADECKI, Jan # oświecenie polskie # kultura polska #
ABSTRAKT. Autor artykułu dowodzi, iż Jan Śniadecki w historii kultury polskiej należy do grona wybitnych Polaków ostatniego dwudziestolecia I Rzeczypospolitej i niemal pierwszych trzech dziesięcioleci XIX wieku. Z tego też względu jego historyczne miejsce w tej kulturze jest na miarę Stanisława Staszica i Hugona Kołłątaja. Świadczy o tym jego życie i dokonania. Jan Śniadecki pozostaje w aktywnej służbie dla swego narodu już od roku 1776 i to zarówno jako nauczyciel akademicki, uczony i współtwórca nauk przyrodniczych. Jako profesor i jako sekretarz Szkoły Głównej Koronnej, a później rektor uczelni wileńskiej staje się zdecydowanym, świadomym, twórczym i mądrym głosicielem filozofii programu Komisji Edukacji Narodowej i - tym samym - nowoczesnym współtwórcą programu naprawy Rzeczypospolitej.